باکوماتسو: تفاوت میان نسخهها
[نسخهٔ بررسینشده] | [نسخهٔ بررسینشده] |
محتوای حذفشده محتوای افزودهشده
بدون خلاصۀ ویرایش |
ابرابزار |
||
خط ۱:
{{تاریخ ژاپن}}
'''باکوماتسو''' {{به ژاپنی|幕末, bakumatsu}} به سالهای آخر حکومت [[شگونسالاری توکوگاوا|شوگونسالاری توکوگاوا]] یا [[دوره ادو]] گفته میشود. باکوماتسو دورهای انتقالی از استبداد نظامی شوگونها، به [[دوره مِیجی|دولت مِیجی]] بود. این دوره از پهلو گرفتن ناوگان آمریکایی در ۸ ژوئیه ۱۸۵۳ تا پایان [[جنگ بوشین]] در ۲۷ ژوئن ۱۸۶۹ ادامه داشت. ویژگی این دوران اتفاقهای مهمی بود که بین سالهای ۱۸۵۳ و ۱۸۶۷ روی داد و به سیاست انزوا یا [[ساکوکو]] در [[ژاپن]] پایان داد. یکی از مهمترین این رویدادها ورود کشتیهای جنگی [[آمریکا]] به خلیج ادو ([[توکیو]]ی امروزی) بود. هنگامی که در [[ژوئیه]] سال ۱۸۵۳، [[دریادار متیو پری]] با چهار کشتی جنگی وارد خلیج ادو شد، نظام سیاسی [[شوگون]]ها دچار آشفتگی شد. ناخدا پری به صورت کامل آماده بود تا در صورت شکست مذاکرات، دست به حمله نظامی بزند و تهدید کرده بود که اگر ژاپنیها از آغاز گفتگوها سر باز زنند، به سویشان آتش خواهد گشود
== زمینه ==
[[ساکوکو]] به معنی کشور بسته یا در ترجمه واژهبهواژه به معنای کشور در زنجیر یا با ارفاق بسیار سیاست درهای بسته، سیاستی بود که در [[ژاپن]] در [[دوره ادو]] از سوی [[استبداد نظامی توکوگاوا]] اعمال میشد و هدف آن محدود و ممنوع کردن ارتباط و تجارت مردمان کشور ژاپن با اتباع خارجی بود. ورود خارجیها و خروج ژاپنیها میتوانست مجازات مرگ را در پی داشته باشد. با این حال ساکوکو به معنی انزوای مطلق ژاپن نبود. اطلاعات مورد نیاز از طریق پادشاهی ریوکیو و [[دودمان جوسان]] به کشور وارد میشد. از لحاظ اقتصادی نیز علاوه بر دو منبع ذکر شده، ژاپن در جزیره مصنوعی دجیما واقع در [[ناگاساکی]] با [[هلند]]، در همان استان ناگاساکی با [[چین]] و [[شبه جزیره کره|کره]] و در [[هوکایدو]] با مردم [[قوم آینو (ژاپن)|آینو]] داد و ستد داشت.
== ورود متیو سی. پری به خلیج توکیو ==
[[پرونده:Perry1852LibraryOfCongress.jpg|بندانگشتی|220px|چپ|'''متیو پری''' ناخدای کشتیهای آمریکایی در خلیج ادو ([[توکیو]])]]▼
سیاست انزوا در ژاپن بیش از دو قرن ادامه داشت. در ۸ ژوئیه سال ۱۸۵۳ میلادی [[متیو سی. پری]] (زمان حیات ۱۰ آوریل ۱۷۹۴–۴ مارس ۱۸۵۸) افسر [[نیروی دریایی ایالات متحده آمریکا]] همراه با چهار ناو جنگی در [[یوکوهاما|بندر یوکوهاما]] لنگر انداخت و با تقدیم نامهٔ رسمی رئیسجمهور آمریکا به امپراتور ژاپن خواستار بازکردن درهای تجارت آزاد، حفاظت از کشتیهای خراب شده آمریکایی، تهیه زغال سنگ و دیگر مواد لازم جهت کشتیهای تجاری در یک یا دو بندر ژاپنی شد. پری پس از تحویل نامه و تهدید به بازگشت بندر را به قصد [[چین]] که در آن هنگام درگیر [[شورش تایپینگ]] بود و احتمال بوجود آمدن ضرر برای منافع آمریکا بوجود آمده بود، ترک کرد و ابتدا به [[اوکیناوا]] و سپس به [[هنگ کنگ]] رفت. [[شوگونسالاری توکوگاوا]] پس از پذیرفتن نامه قول داد که سال بعد به این نامه پاسخ بدهد. ناخدا پری پس از چند ماه با ناوگانی قوی تر و به همراه ۷ کشتی جنگی دوباره به ژاپن برگشت و عهدنامهٔ کاناگاوا بین دو کشور بسته شد. این عهدنامه دارای ۱۲ شرط است.<ref>{{پک|佐藤|2008|ک=詳説日本史研究|ص=315}}</ref><ref>{{پک|حسنی|۱۳۸۱|ف=تاریخ ژاپن و انقلاب میجی|ص=۳۸}}</ref> با امضای [[عهدنامه کاناگاوا]] در اوایل سال بعد، عصر تازهای در تاریخ ژاپن آغاز شد و به سیاست درهای بسته بعد از حدود دو سده پایان داده شد.<ref>{{یادکرد وب |عنوان=Biography of the Commodore Matthew Calbraith Perry|نشانی=http://www.history.navy.mil/bios/perry_mc.htm|تاریخ=18 February 2013 |ناشر=Naval Historical Center|زبان=en|کد زبان=en| پیوند بایگانی = http://www.webcitation.org/6O0CsWKIB | تاریخ بایگانی = 11 March 2014}}</ref><ref>{{یادکرد وب |عنوان=Decline of the Tokugawa|نشانی=http://lcweb2.loc.gov/cgi-bin/query/r?frd/cstdy:@field(DOCID+jp0033)|تاریخ=18 February 2013 |ناشر=Library of Congress Country Studies |زبان=en|کد زبان=en| پیوند بایگانی = http://www.webcitation.org/6O0Ct7A76 | تاریخ بایگانی = 11 March 2014}}</ref>
== قراردادهای نابرابر ==
در ۲۳ اوت همان سال طبق قراردادی با کشور [[انگلستان]] بندرهای [[ناکازاکی]] و [[هاکوداته]] در اختیار کشتیهای این کشور قرار گرفت و قراردادهای مشابهی نیز با کشورهای روسیه، [[فرانسه]] و هلند امضاء شد.<ref>{{پک|蟹江|1990|ک=日本全史|ص=872}}</ref> در ۲۱ ژوئیه ۱۸۵۶ اولین سر کنسول آمریکا [[تاونسند هریس]] وارد بندر [[شیمودا، شیزوئوکا|شیمودا]] در ژاپن شد.<ref>{{پک|蟹江|1990|ک=日本全史|ص=876}}</ref>
دو سال بعد در ۱۹ ژوئن ۱۸۵۸، هریس قرارداد جدیدی را با ژاپن امضاء کرد که بر طبق آن بنادر بیشتری بر روی کشتیهای آمریکایی گشوده شد و اتباع آمریکایی از محاکمه در دادگاههای ژاپن معاف شدند ([[کاپیتولاسیون]]). همچنین در مورد حقوق گمرکی و شرایط واگذاری کشتی و سلاح و اعزام کارشناسان آمریکایی به ژاپن نیز توافقاتی انجام شد.<ref>{{پک|蟹江|1990|ک=日本全史|ص=880}}</ref>
[[پرونده:Foreigner and Wrestler at Yokohama 1861.jpg|چپ|180px|بندانگشتی|طرحی ایده گرفته از [[سوننو جوای|شعار بیگانگان را بیرون کنید]] که در سال ۱۸۶۱ میلادی کشیده شدهاست.]]▼
بطور کلی، دههٔ ۱۸۵۰ میلادی، دوران تحمیل قراردادهای کشورهای غربی به ژاپن بود. وجوه مشترک این قراردادها، گشوده شدن بندرهای ژاپنی بر روی کشتیهای اروپایی و آمریکایی، تعیین نرخ بسیار ارزان عوارض گمرکی بر روی کالاهای وارداتی و خارج شدن اختیار محاکمهٔ اتباع آمریکایی و اروپایی توسط دادگاههای ژاپن بود. این قراردادهای تحمیلی باعث افزایش ناگهانی تاجران و دیپلماتهای خارجی در ژاپن و مخالفت با حکومت شوگونها و رواج اندیشه ضد اجنبی در ژاپن شد. طرفداران امپراتور بر این عقیده بودند که حکومت حق امپراتوراست و این حق توسط شوگونها غصب شدهاست.<ref>{{پک|حسنی|۱۳۸۱|ف=تاریخ ژاپن و انقلاب میجی|ص=۳۸}}</ref>
== فرمان اخراج خارجیها ==
▲[[پرونده:Foreigner and Wrestler at Yokohama 1861.jpg|چپ|180px|بندانگشتی|طرحی ایده گرفته از [[سوننو جوای|شعار بیگانگان را بیرون کنید]] که در سال ۱۸۶۱ میلادی کشیده شدهاست.]]
در ۱۱ مارس سال ۱۸۶۳ [[امپراتور کومی|امپراتور کُومِی]] طی حکمی بنام [[فرمان اخراج اجنبیها]] خطاب به شوگون وقت خواستار خارج شدن بیگانگان از کشور شد و زمان خروج را دو ماه بعد یعنی ۱۱ مه ۱۸۶۳ تعیین کرد،<ref>{{پک|蟹江|1990|ک=日本全史|ص=890}}</ref> اما حکومت شوگونی به تمامی سفرا و کنسولهای ساکن در ژاپن بطور شفاهی اطمینان داد که هیچ اقدامی در رابطه با امر امپراتور انجام نخواهد داد. با رسیدن روز موعود حکومت شوگونی همانطور که وعده داده بود به هیچ اقدامی علیه خارجیان دست نزد.
== شورش قلمروی چوشو ==
طرفداران امپراتور در [[قلمروی چوشو]] در جنوب ژاپن در تنگهای که گذرگاه کشتیهای خارجی بود، بر روی کشتیهای آمریکایی، فرانسوی و هلندی آتش گشودند. دولتهای خارجی نیز به تلافی این حمله و دیگر حملات پراکنده و ترورها دست به اقدام زدند. انگلستان در ۲ اوت ۱۸۶۳ [[قلمروی ساتسوما]] را گلولهباران کرد. در ۵ اوت سال بعد [[قلمروی چوشو]] در جنوب ژاپن زیر آتش گلولهٔ ناوگانهای چهار کشور آمریکا، [[انگلستان]]، [[فرانسه]] و [[هلند]] قرار گرفت.
در سال ۱۸۶۷ امپراتور کُومِی درگذشت و پسرش [[امپراتور میجی]] جانشین او شد. در همان سال [[توکوگاوا یوشینوبو]] پانزدهمین سپهسالار کل حکومت شوگونی توکوگاوا از تمام قدرت خود به سود امپراتور جدید چشمپوشی کرد، اما طرفداران حکومت شوگونها راضی به این انتقال قدرت نبودند و جنگی سرنوشتساز میان طرفین درگرفت که منجر به پایان یافتن قدرت شوگونها پس از گذشت ۷ سده شد.<ref>{{پک|حسنی|۱۳۸۱|ف=تاریخ ژاپن و انقلاب میجی|ص=۳۸}}</ref>
== جنگ بوشین ==
پس از کنارهگیری داوطلبانهٔ توکوگاوا یوشینوبو از قدرت، دولت جدیدی که تشکیل شد متشکل بود از اشراف ضد حکومت شوگونی و ساموراییها. توکوگاوا یوشینوبو نه تنها موفق به پیدا کردن جایگاهی در دولت جدید نشد بلکه به او فرمان داده شد که اراضی خود را به دولت جدید واگذار کند. این فرمان موجب خشم ارتش قدیم شوگونی شد و با آغاز سال ۱۸۶۸، [[نبرد توبا–فوشیمی]] مابین نیروهای طرفدار حکومت شوگونی و طرفداران امپراتور درگرفت و سپس تبدیل به یک جنگ داخلی سراسری بنام [[جنگ بوشین]] در بسیاری از مناطق ژاپن شد. جنگ بوشین یکسال و نیم ادامه داشت. در این جنگ [[سایگو تاکاموری]] یکی از رهبران نظامی پرقدرت طرفدار امپراتور بود.<ref>{{پک|西尾|2001|ک=新しい歴史教科書|ص=142}}</ref>
== اصلاحات میجی ==
سقوط شوگونها تحت تأثیر پیدایش بیگانهستیزی به شکل [[ملیگرایی]] ساده بود. این بیگانهستیزی با شعار «بیگانگان را بیرون کنید» و مفهوم وفاداری به امپراتور با شعار «به امپراتور حرمت گذارید» بیان میشد. جهت این ملیگرایی به سوی یکپارچه شدن مردم به رهبری امپراتور در مقام فرمانروای کشور بود. دورهٔ ادو با آغاز [[اصلاحات میجی]] به پایان رسید.<ref>{{پک|۱۳۷۹|پاسبان | یاماگوچی|۱۳۷۹|ک=جشنها و آیینهای ژاپن همراه با گاهشماری رویدادها|زبان=فارسی|ص=۶۶}}</ref>
در عصر توکوگاوا ژاپن به مدت دو قرن و نیم در صلح و آرامش به سر میبرد. در این دوره بودیسم، تنها دینی بود که از طرف دولت به رسمیت شناخته میشد. در این دوران از همهٔ مردم خواسته شد که به عنوان بودایی در یکی از معابد ثبتنام کنند، این نامنویسی، که در ابتدا برای مشخص کردن مسیحیان انجام میشد، اهداف متعددی را برآورده میساخت، از جمله اینکه یک سرشماری به حساب میآمد. نقش این معابد از دید حکومت همان کاری بود که پلیس انجام میداد. اتباع کشور ژاپن هر چند که در خلال این مدت طبق دستور حکومت بودایی شدند، ولی سرزندگی معنوی دینی و علاقه به آموزههای اعتقادی در بین آنان کاهش یافت. از تحولات مهم در اوایل دوره توکوگاوا، ظهور «مکتب مورخان میتو» بود. اعضای این مکتب همهٔ متون ژاپنی را مطالعه میکردند و علاقهٔ عمومی به تاریخ ادبیات و ادیان ملی ژاپن را
{{-}}
▲[[پرونده:Perry1852LibraryOfCongress.jpg|بندانگشتی|220px|چپ|'''متیو پری''' ناخدای کشتیهای آمریکایی در خلیج ادو ([[توکیو]])]]
== سالشماری رویدادها ==
سطر ۷۲ ⟵ ۸۴:
| ۱۸۶۳
|وقوع [[تغییر سیاسی روز هیجدهم ماه هشت]] و بیرون راندن افراد [[قلمروی چوشو]] از پایتخت
{{سخ}} ۱۱ مارس صدور [[فرمان اخراج اجنبیها]] توسط [[امپراتور کومی|امپراتور کُومِی]]
{{سخ}} [[جنگ شیمونوسکی]] درگیری بین [[قلمروی چوشو]] و نیروهای چهار کشور متحد خارجی
{{سخ}} در [[بمباران کاگوشیما]]، [[نیروی دریایی پادشاهی بریتانیا]] در [[قلمروی ساتسوما]] از ساحل هدف قرار گرفته و چند کشتی در این حمله آتش گرفت. در تلافی این حمله شهر کاگوشیما هدف بمباران قرار گرفت.
سطر ۹۶ ⟵ ۱۰۸:
{{سخ}}برقراری [[پیمان ساتسودو]]
{{سخ}}۹ نوامبر، [[تایسی هوکان]]، بازپسگیری قدرت از پانزدهمین [[شوگون]] از [[شوگونسالاری توکوگاوا]]، [[توکوگاوا یوشینوبو]] و انتقال آن به [[امپراتور میجی]]
{{سخ}}۱۰ دسامبر،
|-style="vertical-align:top"
| ۱۸۶۸
|سوم ژانویه، صدور فرمان [[احیای سلطنت (ژاپن)]]
{{سخ}}۲۷ ژانویه [[نبرد توبا–فوشیمی]] اولین نبرد از سلسله نبردهای معروف به [[جنگ بوشین]] بین طرفداران حکومت شوگونی با طرفداران امپراتور درگرفت.
{{سخ}}[[سقوط ادو]]
{{سخ}}تغییر مبداً گاهشماری از [[کیئو (دوره)|کیئو]] به [[دوره میجی]]
|}
{{پانویس|۲}}
== منابع ==
* {{یادکرد کتاب |نام خانوادگی=باونس|نام=ویلیام| ویراستار = عبدالرحیم گواهی | فصل = کتاب سوم:ادیان در ژاپن|کتاب=شینتوئیزم|سال=۱۳۸۷|ناشر=نشر علم|شهر=تهران|شابک=978-964-405-813-4}}
▲{{پانویس}}
* {{یادکرد کتاب |نام خانوادگی=پاسبان |نام=محمد |نام خانوادگی۲=یاماگوچی |نام۲=ماسایو |کتاب=جشنها و آیینهای ژاپن همراه با گاهشماری رویدادها |سال=۱۳۷۹ |ناشر=نشر میترا |شهر=تهران |شابک= 964-5998-61-1}}
* {{یادکرد ژورنال | نام خانوادگی = حسنی| نام = عطاءالله| عنوان = تاریخ ژاپن و انقلاب میجی| ژورنال =ماهنامه کتاب ماه تاریخ و جغرافیا | شماره = ۵۷–۵۶ |شهر=تهران | سال = ۱۳۸۱}}
{{چپچین}}
* {{یادکرد کتاب |نام خانوادگی=蟹江|نام=征治|کتاب= 日本全史:ジャパン. クロニック Japan Chronik|سال=۱۹۹۰|ناشر= [[کودانشا|講談社]]|شابک=9784062039949|زبان=ja}}
{{پایان چپچین}}
{{ویکیانبار-رده|The end of Edo shogunate}}
[[رده:باکوماتسو]]
|