راست‌پنج‌گاه: تفاوت میان نسخه‌ها
| [نسخهٔ بررسی‌نشده] | [نسخهٔ بررسی‌نشده] |
محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
انشا |
←گوشه‌ها: واکه |
||
خط ۳۴:
* '''زابل''': متعلق به دستگاه سه‌گاه است. ورود به آن از طریق گوشهٔ نیریز به سادگی رخ می‌دهد. در واقع درجات این دو با هم یکی است، و تفاوت نیریز و زابل را از طریق نتی که روی آن تأکید بیشتری شده می‌توان تشخیص داد.
* '''پنج‌گاه''': گوشه‌ای است کوتاه که با درجات شور مطابق است. از دید فرهت این که این گوشه نامی در دنبالهٔ دستگاه‌های دیگر (سه‌گاه و چهارگاه) دارد اما اهمیتی بسیار کم دارد و فواصلش هم متعلق به دستگاه دیگری است (شور)، «گیج‌کننده» است.<ref dir=ltr>{{پک|Farhat|2004|ک=The Dastgah Concept|ص=104|زبان=en}}</ref> در اجرای راست‌پنج‌گاه، وقتی که در گوشهٔ نیریز درجات جدید (که مطابق شور هستند) معرفی شدند، پس از گذری موقتی از زابل، به این درجات بازگشت می‌شود و اینجاست که پنج‌گاه حاصل می‌شود. درجهٔ سومِ پایین‌تر از نت آغاز درآمد راست، نقش نت آغاز پنج‌گاه را دارد و نت شاهدی هم برای این گوشه وجود ندارد.
* '''
* '''
* '''سپهر''': گوشهٔ سپهر هم مانند مبرقع، بر درجات محور اصلی راست مطابق است و تمرکزش در فاصلهٔ درجات پنجم تا دهم است. در انتهای گوشهٔ سپهر، فرودی به درجهٔ اول راست رخ می‌دهد.
* '''
* '''ابوالچپ، طرز و لیلی و مجنون''': هر سه متعلق به دستگاه همایون هستند. در همایون نت شاهد آن‌ها سل و نت ایست آن‌ها دو است، اما در راست‌پنج‌گاه نت فا تبدیل به نت شاهد آن‌ها می‌شود و نت ایست هما نت دو باقی می‌ماند. درجات هم، هماهنگ با دستگاه همایون تغییر می‌کنند یعنی لا به لا بمل و ر به ر کرن تغییر می‌یابد. اما این تغییرات به صورت دفعی رخ می‌دهند، و نه به صورت یک پرده‌گردانی تدریجی.
* '''نفیر و گوشه‌های نوروز''': نوروزها شامل نوروز عرب، نوروز صبا و نوروز خارا هستند. این سه به همراه نفیر، همگی متعلق به دستگاه همایون هستند. نت ایست در این‌ها، درجهٔ هشتم است (که همان نت شاهد گوشه‌های ابوالچپ، طرز، و لیلی و مجنون باشد). از آنجا که نوروزها و نفیر همگی حول و حوش درجهٔ هشتم راست (یعنی یک [[اکتاو]] بالاتر از نت پایهٔ درآمد راست) می‌گردند، به عنوان ''اوج'' دستگاه راست‌پنج‌گاه به کار گرفته می‌شوند.
| |||