تظاهرات ۱۷ شهریور: تفاوت میان نسخه‌ها

محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
به نسخهٔ 22077041 ویرایش Freshman404 برگردانده شد: با این حال بدون منبع است. (توینکل)
برچسب: خنثی‌سازی
بدون خلاصۀ ویرایش
برچسب‌ها: ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه
خط ۲۷:
تنها چندروز پس از واقعهٔ [[آتش‌سوزی سینما رکس]] آبادان در [[۲۸ مرداد]] ۱۳۵۷، دولت [[جمشید آموزگار]] که با شعار دولت فضای باز سیاسی روی کار آمده‌بود، مجبور به استعفا گردید و در روز ۴ شهریور، [[محمدرضا پهلوی]] از [[جعفر شریف‌امامی]] که فرزند روحانی و رئیس [[مجلس سنا]] بود و به برخی مخالفت‌ها با دولت [[هویدا]] مشهور بود، دستور داد تا دولتی با شعار آشتی ملّی تشکیل دهد.<ref name="آگاه‌سازی به قلم مسعود بهنود">[http://www.agahsazi.com/article.asp?id=880&cat=4 آگاه‌سازی (به قلم مسعود بهنود)]</ref>
 
اندکی بعد و در روز ۱۳ شهریور، راهپیمایی بزرگ عید فطر در تپه‌های قیطریه تهران، تبدیل به تظاهرات بر ضد حکومت شاهنشاهی شد. به دنبال این تظاهرات، ناآرامی‌های دیگری نیز تا روز شانزدهم شهریور به وقوع پیوست.<ref name="خبرگزاری کتاب ایران">[http://bookna.com/vdcdko0x.yt0kj6a22y.html خبرگزاری کتاب ایران]</ref> تظاهرات ۱۶ شهریور ماه در تهران با حضور بیش از نیم میلیون نفر انجام گرفت که بزرگ‌ترین گردهمایی انجام‌گرفته در ایران تا آن زمان بود. تظاهرکنندگان شعارهای شدیداللحنی سر می‌دادند نظیر: «مرگ بر سلطنت پهلوی»، «شاه حرامزاده است» و برای اولین بار نیز معترضان خواستار تشکیل «[[نظام جمهوری اسلامی ایران|جمهوری اسلامی]]» شدند. همان شب، شاه برای آنکه کنترل امور را از دست ندهد دولت را مجبور کرد تا در تهران و یازده شهر دیگر -کرج، قم، تبریز، مشهد،کازرون، اصفهان، شیراز،مشهد، آبادان، اهواز، قزوین، جهرم و کازرونشیراز- حکومت نظامی اعلام کند و فرماندهی نظامی پایتخت را نیز به [[غلامعلی اویسی|اویسی]] که در جریان [[قیام ۱۳۴۲]] به «قصاب ایران» مشهور شده بود سپرد و در نهایت نیز دستور بازداشت [[کریم سنجابی|سنجابی]]، [[مهدی بازرگان|بازرگان]]، [[داریوش فروهر|فروهر]]، معینیان، [[عبدالکریم لاهیجی|لاهیجی]]، [[به‌آذین]]، [[هدایت‌الله متین دفتری|متین دفتری]] و [[رحمت‌الله مقدم مراغه‌ای|مقدم مراغه‌ای]] را صادر کرد.<ref name="ReferenceC">{{پک|آبراهامیان|۱۳۸۹|ک=ایران بین دو انقلاب|ص=۶۳۶–۶۳۵}}</ref>
 
دعوت کنندهٔ اصلی راهپیمایی روز هفده شهریور روحانی‌ای به نام [[علامه یحیی نوری]] بود. این فرد از مبارزین برضد نظام شاهنشاهی بود که به صورت انفرادی عمل می‌نمود و ساکن اطراف [[میدان ژاله]] بود.<ref>[http://www.irdc.ir/article.asp?id=1267 مرکز اسناد انقلاب اسلامی]</ref> از اولین ساعات صبح روز [[جمعه]]، مردم برای شرکت در راهپیمایی و [[نماز جمعه]] به امامت [[علامه یحیی نوری]] راهی [[میدان ژاله]] گردیدند. غافل از آنکه از ساعت ۶ صبح، حکومت نظامی توسط فرماندار تهران [[ارتشبد غلامعلی اویسی]] اعلام و درحال اجراست و اجتماع بیش از سه نفر ممنوع است. اعلام دیرهنگام حکومت نظامی (ساعت ۶ صبح همان روز) از دلایل شلوغی این تظاهرات بود.<ref name="آگاه‌سازی به قلم مسعود بهنود"/>