رژیم حقوقی دریای خزر: تفاوت میان نسخه‌ها

محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
ایران1397 (بحث | مشارکت‌ها)
جزبدون خلاصۀ ویرایش
برچسب‌ها: ویرایشگر دیداری ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه
اصلاح ارقام، اصلاح فاصلهٔ مجازی
خط ۲:
'''رژیم حقوقی دریای خزر''' یا '''رژیم حقوقی دریای کاسپین''' یکی از مهم‌ترین مسائل [[دریای کاسپین]] است که پس از فروپاشی [[شوروی]]، ظهور و بروز بیشتری پیدا کرد.
 
درهمین راستا شایعاتی مبنی بر سهم 50درصدی۵۰درصدی ایران از دریای خزر شنیده می شودمی‌شود که البته پایه و اساس چندانی ندارد.عده ای به قراردادهای1921قراردادهای ۱۹۲۱ و 1940۱۹۴۰ استناد میکنندمی‌کنند در حالی که این دو قرارداد هیچگاه مالکیت دریا را مشخص نمی کنندنمی‌کنند.محمدجواد ظریف می گویدمی‌گوید:
 
(گروه‌هایی در ایران در مقطعی مدعی بودند که دریای خزر دریایی مشاع است و بر این اساس بحث ۵۰ درصد سهم ایران و ۵۰ درصد سهم شوروی را مطرح می‌کردند. این تصور در حالی مطرح بود که هیچ مبنایی در قراردادهای ۱۹۲۱ و ۱۹۴۰ ندارد و بحث مشاع بودن این دریا تصور نادرستی بود.)
 
به نظر نمی رسدنمی‌رسد قراردادهای مذکور به مالکیت دریا اشاره داشته باشند بلکه حق کشتیرانی را مورد بحث قرار می دهدمی‌دهد.استاد سعیدمحمودی(کارشناس و استاد حقوق دریاها)میگویدمی‌گوید:
 
(اگر متن این معاهدات(1921و1940۱۹۲۱ و ۱۹۴۰) را بخوانید، در آنها جز در مورد ماهیگیری و کشتی‌رانی آن هم به صورت خیلی کلی و غیر دقیق چیزی گفته نشده استنشده‌است. مسائلی مثل حفظ محیط زیستمحیط‌زیست دریایی، قرار دادن لوله‌ها و کابل‌ها در بستر دریا، استفاده کشتیرانی و یا ماهیگیری در ابعاد و اشکال فعلی آن ها،آن‌ها، پرواز بر فراز مناطق مختلف دریا و از همه مهمتر مسئله بهرهبرداری از منابع نفت و گاز کف دریا که فعالیتی نسبتا جدید است و در معاهدات قبلی به آنها اشاره‌ای نشده باید در یک نظام حقوقی جدید قانونمند شود.
 
او درجای دیگر ادامه میدهدمی‌دهد:
 
مسئله دیگری که ما نباید فراموش بکنیم که از روی آن معمولا فوری میگذرندمی‌گذرند و درباره آن صحبت نمیکنند،نمی‌کنند، این است که یک چیزی در این معاهدات نوشته شده بود، ولی آیا ایران درزمان اتحاد جماهیر شوروی اجازه و امکان این را داشت که حاکمیت خودش را در دریای خزر، حتی درهمان محدوده  ۱۰مایل که در معاهده ۱۹۴۰ نوشته شده، اعمال بکند؟ واقعیت این است که امکان ایران در این مورد بخصوص بعد از دهه ۱۹۶۰ میلادی بسیار محدود شد.
 
نهایتا باید این را اضافه کنم که ادعای این که ایران "صاحب" نصف دریای خزر بوده از پایه ناصحیح و ناشی از این سوءتفاهم است که معاهدات ۱۹۲۱ و ۱۹۴۰  میان دو کشور است و لابد باید نیت طرف‌های این دو معاهده این بوده باشد که دریا را بین خود تقسیم کنند. در حالی که در خود این معاهدات هیچ ذکری از تقسیم دریا به دو قسمت مساوی بین دو کشور نشده استنشده‌است. حقیقت این است که نیاز به یک  نظام حقوقی جدید بوده و این کنوانسیون جدید هم با توجه به این نیاز و فراوانی استفاده‌های گوناگون و تازه‌ای که از دریا میشود،می‌شود، نوشته شده استشده‌است.)
 
برخی از عوام به اشتباه تصور می کنندمی‌کنند ایران به دلیل مسائل سیاسی بخشی از سهم خود را به روسیه واگذار کرده استکرده‌است در حالی که سهم روسیه مرتبط با خط ساحل خود و در شمال غرب خزر می باشدمی‌باشد و ربطی به ایران ندارد.
 
== پیشینه موضوع ==
خط ۳۲:
 
=== رژیم خزر بر اساس قرارداد ۱۹۲۱ میلادی مصادف با ۱۳۰۰ هجری ===
بر اساس قرارداد ۱۹۲۱ میلادی، دولت ایران و روسیه به‌طور مساوی از دریای خزر استفاده خواهند کرد البته این قرارداد مالکیت دریا را برای ایران و شوروی مشخص نمی کندنمی‌کند و در واقع حق کشتیرانی یکسان خواهد بود.بنابراین معاهده 1921۱۹۲۱ سندی برای مالکیت 50۵۰ درصدی این دو کشور نمی باشدنمی‌باشد.
 
در نخستین فصل از فصول بیست و شش‌گانه قرار داد ۱۹۲۱ آمده‌است: «دولت شوروی روسیه مطابق بیانیه‌های خود راجع به مبانی سیاست روسیه نسبت به [[ملت ایران]] رسماً اعلان می‌نماید که از سیاست جابرانه که دولت‌های مستعمراتی روسیه که به اراده کارگران و دهاقین این مملکت سرنگون شدند نسبت به ایران تعقیب می‌نمودند قطعاً صرف نظر می‌نماید.»