شمس پهلوی: تفاوت میان نسخه‌ها

محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
Ehsan.nik (بحث | مشارکت‌ها)
برچسب‌ها: ویرایش همراه ویرایش از برنامهٔ همراه ویرایش با برنامهٔ اندروید
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۱:
{{بهبود منبع}}
{{جعبه اطلاعات حاکم
| نام = شمسشَمس پهلوی
| تصویر = شمس پهلوی.jpg
| زیرنویس تصویر =
سطر ۸ ⟵ ۷:
| تفویض =
| تعمید =
| نام کامل = '''شمسشَمس پهلوی'''
| لقب =
| زادروز = ۶ آبان ۱۲۹۶<ref>{{یادکرد وب | عنوان=مؤسسه مطالعات تاریخ معاصر ایران IICHS | وب‌گاه=مؤسسه مطالعات تاریخ معاصر ایران IICHS | تاریخ=1937-03-03 | سال=1937 | پیوند=http://www.iichs.org/index.asp?img_cat=22&img_type=0 | کد زبان=fa | تاریخ بازبینی=2015-01-16}}</ref>
سطر ۱۸ ⟵ ۱۷:
| شهبانو =
| همسر =
| همسر ۱ = [[فریدون جم]] (۱۳۱۶ تا ۱۳۲۳)
| همسر ۲ = [[مهرداد پهلبد]] (۱۳۲۴ تا هنگام مرگ در ۱۳۷۴)
| همسر ۳ =
| کاخ =
| دودمان = [[خانداندودمان پهلوی]]
| آواز سلطنتی =
| شعار سلطنتی =
| پدر = [[رضاشاه پهلوی]]
| مادر = [[تاج‌الملوک آیرملو]]
| فرزندان = شهباز پهلبد، شهیار پهلبد، شهرآزاد پهلبد
| دین = [[کاتولیسیزمکلیسای کاتولیک|مسیحی کاتولیک]]<ref name="books.google.com">{{یادکرد وب |نویسنده = |نشانی=http://books.google.com/books?id=Gt-Gwo1w_AkC&pg=PA237&dq=shams+pahlavi+catholic&hl=en&sa=X&ei=I4VcUfmVKomQ9QSl4IAI&ved=0CEsQ6AEwBA#v=onepage&q&f=false |عنوان= QUEST FOR DEMOCRACY IN IRAN C: a century of struggle against authoritarian rule| ناشر = |تاریخ = |تاریخ بازبینی=}}</ref>
| آرامگاه = [[سنتا باربارا، کالیفرنیا]]
| امضاء =
سطر ۳۹ ⟵ ۳۸:
altstyle= |
}}
'''شمسشَمس «خدیجه» پهلوی''' (زاده [[۶ آبان]] [[۱۲۹۶ (خورشیدی)]] - درگذشته [[۱۰ اسفند]] [[۱۳۷۴ (خورشیدی)]] که تا پیش از [[انقلاب ۱۳۵۷ ایران|انقلاب ایران]] با عنواننام سلطنتیپادشاهی '''والاحضرت شاه‌دُخت شمس پهلوی''' خطاب می‌شد، دومین و بزرگ‌ترین فرزند [[رضاشاه]] از ملکه [[تاج‌الملوک آیرملو]] و خواهر بزرگتر [[محمدرضا شاه پهلوی]] بود.
 
== نوجوانی و ازدواج ==
او پس از سپری کردن تحصیلات رایج در آن زمان، در سال [[۱۳۱۶ (خورشیدی)]] با [[فریدون جم]] فرزند [[محمود جم]] (وزیر و [[نخست‌وزیر دولت ایران|نخست‌وزیر]] دودمان‌های [[قاجاریان]] و [[دودمان پهلوی|پهلوی]]) [[ازدواج]] کرد. اما پس از برکناری [[رضاشاه]] از پادشاهی، در سال [[۱۳۲۳ (خورشیدی)]] از فریدون جم جدا شد. چندی بعد با [[مهرداد پهلبد|عزت‌الله مین‌باشیان]] آشنا شد و در سال [[۱۳۲۴ (خورشیدی)]] در [[قاهره]] [[مصر]] با او ازدواج کرد. همسر جدید او نام و نام خانوادگی خود را به «مهرداد پَهْلبُد» تغییر داد. مهرداد پهلبد در سال [[۱۳۴۳ (خورشیدی)]] به [[وزارت فرهنگ و هنر]] رسید و به مدت ۱۵ سال تا هنگام انقلاب ۱۳۵۷ ایران در این سمت باقی‌ماند.
[[پرونده:Rezaschahwifedaughters.jpg|بندانگشتی|در روز ۱۷ دی ۱۳۱۴ [[تاج‌الملوک آیرملو|تاج‌الملوک آیرُملو]]، همسر [[رضاشاه]] و دخترانشان شمس و [[اشرف پهلوی|اشرف]] بدون حجاب به [[دانشسرای تربیت معلم]] رفتند. این نخستین‌بار بود که خانواده شاه بدون حجاب و روبنده در مجمعی عمومی ظاهر می‌شدند.{{سخ}}از نزدیکان رضاشاه نقل شده‌است که [[کشف حجاب در ایران|فرمان کشف حجاب]] برای رضاشاه دردآور بود، اما برای اعتلای زنان ایرانی این فرمان را ضروری می‌دانست.<ref>{{یادکرد وب |نام خانوادگی=Hakakian|نام=Roya|عنوان=The Iran-Saudi Arabia Rivalry Has a Silver Lining|نشانی=https://www.nytimes.com/2017/12/27/opinion/iran-saudi-rivalry-women.html?ribbon-ad-idx=4&rref=opinion&module=Ribbon&version=context&region=Header&action=click&contentCollection=Opinion&pgtype=article|بازبینی=27-12-2017 |اثر=نیویورک تایمز |تاریخ= ۷ دی ۱۳۹۶|ناشر= |نشانی بایگانی= |تاریخ بایگانی= |کد زبان=en}}</ref>]]
 
== گرایش به مسیحیت ==
اوشمس پس از سپری کردن تحصیلات رایجپهلوی در آن زمان، بااواخر [[فریدوندهه جم]] فرزند مدیرالملک جم۱۹۴۰ (وزیر و نخست‌وزیر دوره قاجار و پهلویمیلادی) ازدواج کرد. لیکن پس از کناره‌گیری [[رضاشاه]] از سلطنت، از همسرش جدا شد و چندی بعد، در سال ۱۳۲۲ با [[مهرداد پهلبد|عزت‌الله مین‌باشیانمصر]] که هنرمند بود آشنا شد و در سال ۱۳۲۴ در قاهره با او ازدواج کرد. همسر جدید او نام و نام خانوادگی خود را به [[مهرداد پهلبد]] تغییر داد. مهرداد پهلبد به پس از چندی در سال ۱۳۴۳ به وزارت فرهنگ و هنر منصوب گردید و به مدت ۱۵ سال یعنی تا زمان [[انقلاب ایران (۱۳۵۷)]] ۱۳۵۷ در این سمت باقی‌ماند. شمس پهلوی در دهه پنجاه تغییر دین داد و به [[مسیحیت]] گروید<ref name="معاصر">{{cite web | title=مؤسسه مطالعات تاریخ معاصر ایران IICHS | website=Untitled 1 | url=http://www.iichs.org/index.asp?img_cat=22&img_type=0 | access-date=2017-07-17}}</ref><ref>https://books.google.com/books?id=Gt-Gwo1w_AkC&pg=PA237&dq=shams+pahlavi+catholic&hl=en&sa=X&ei=I4VcUfmVKomQ9QSl4IAI&ved=0CEsQ6AEwBA#v=onepage&q&f=false</ref><ref>Milani, Abbas ''The Shah'', London: Macmillan, 2011 page 49.</ref>و در سال [[۱۳۵۲ (خورشیدی)]] یک کلیسای اختصاصی در کاخ خود در([[کاخ مهرشهرمروارید]]) کرج احداث نمودساخت و به آیین مسیحیان[[کلیسای کاتولیک|مسیحیت کاتولیک]] درآمد. پس از وی همسر و فرزندانش نیز کاتولیک شدند. او بارها به [[ایتالیا]] و [[واتیکان]] سفر کرد و با رهبران مسیحی دیدار نمود. او کاتولیکی با ایمان شده بود، در تجمل می‌زیست و در سیاست دخالتی نمی‌کرد.<ref name="books.google.com">{{یادکرد وب |نویسنده = |نشانی=http://books.google.com/books?id=Gt-Gwo1w_AkC&pg=PA237&dq=shams+pahlavi+catholic&hl=en&sa=X&ei=I4VcUfmVKomQ9QSl4IAI&ved=0CEsQ6AEwBA#v=onepage&q&f=false |عنوان= QUEST FOR DEMOCRACY IN IRAN C: a century of struggle against authoritarian rule| ناشر = |تاریخ = |تاریخ بازبینی=}}</ref>
 
== ریاست کانون بانوان ایران ==
وی ریاست [[کانون بانوان ایران]] را بر عهده داشت که در اردیبهشت سال [[۱۳۱۴ (خورشیدی)]] توسط رضاشاه برای پیشبرد و اجرای اهداف خود در خصوص [[کشف حجاب]] ایجاد شده بود، بر عهده داشتبود.<ref>{{یادکرد وب |نویسنده = |نشانی= http://www.iichs.org/index.asp?img_cat=22&img_type=0|عنوان= شمس پهلوی | ناشر =- مؤسسه مطالعات تاریخ معاصر ایران IICHS |تاریخ = |تاریخ بازبینی=}}</ref>
 
== کاخ مروارید ==
او در کاخی در [[مهرشهر]] [[کرج]] به نام [[کاخ مروارید]] زندگی می‌کرد. این کاخ یکی از نمونه‌های برتر هنر [[معماری]] در ایران است. این ساختمان به دست [[وسلی پیترز]] طراحی و بنیاد [[فرانک لوید رایت]] به هزینه یک میلیون [[دلار آمریکا]] و ساخته شد.<ref>{{یادکرد وب|نویسنده=|کد زبان=fa|تاریخ=۲۰ اسفند ۱۳۹۲|وب‌گاه=[[بخش فارسی دویچه وله]]|نشانی=https://www.dw.com/fa-ir/%DA%A9%D8%A7%D8%AE-%D9%85%D8%B1%D9%88%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AF-%D8%B4%D9%85%D8%B3-%D9%BE%D9%87%D9%84%D9%88%DB%8C-%D9%88-%D9%85%D8%A7%D8%AC%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C-%D8%A8%D8%A7%D9%88%D8%B1%D9%86%DA%A9%D8%B1%D8%AF%D9%86%DB%8C/g-17488420|عنوان=کاخ مروارید شمس پهلوی و ماجرایی باورنکردنی}}</ref><ref>{{یادکرد وب|نویسنده=Nima Kasraie|کد زبان=en|تاریخ=4 June 2004|وب‌گاه=Iranian.com|نشانی=https://iranian.com/2004/06/04/spiraling-into-oblivion/|عنوان=Spiraling into oblivion}}</ref> شمس پهلوی در دربار به نام «مِهر» مشهور بود. نام «مِهرداد» برای شوهرش و نام «مِهرشهر» در کرج از لقب او گرفته شده است.{{مدرک}}
 
== فرزندان ==
ثمره ازدواج شمس و [[مهرداد پهلبد]] سه فرزند به نام‌های [[شهباز پهلوی|شهباز]]، [[شهیار پهلوی|شهیار]] و [[شهرآزاد پهلوی|شهرآزاد]] پهلبد بودبودند.
 
== خروج از ایران ==
با بالاگرفتن انقلاب ۱۳۵۷ ایران به همراه همسر و مادر سالخورده و بیمار خود از ایران خارج شد.<ref name=":1">{{یادکرد وب|کد زبان=|سال=|تاریخ=۱۱ اوت ۲۰۱۸|پیوند=http://www.bbc.com/persian/arts-45155114|عنوان=درگذشت مهرداد پهلبد اولین وزیر فرهنگ و هنر ایران|تاریخ بازبینی=۱۱ اوت ۲۰۱۸|وبگاه=بی‌بی‌سی فارسی}}</ref> آنان مدتی را در کشور [[ترینیداد و توباگو]] گذراندند<ref name=":3">{{یادکرد خبر|کوشش=|تاریخ=۱۰ اوت ۲۰۱۸|عنوان=مهرداد پهلبد، وزیر فرهنگ و هنر دوران پهلوی و داماد رضا شاه، در لُس آنجلس درگذشت|نشانی=http://fa.rfi.fr/مهرداد-پهلبد،-وزیر-فرهنگ-و-هنر-دوران-پهلوی-و-داماد-رضا-شاه،-در-لُس-آنجلس-درگذشت-20180810/ایران|ناشر=ار. اف. ای|زبان=fa|doi=|تاریخ بازدید=۱۱ اوت ۲۰۱۸|تاریخ بازبینی=}}</ref> و سپس وارد آمریکا شدند.<ref name=":1" />
با بالا گرفتن شعله‌های [[انقلاب ایران (۱۳۵۷)|انقلاب ایران]]، شمس و خانواده‌اش در شهریور ماه سال ۱۳۵۷ کشور را ترک کردند و چندی بعد در کشور [[ترینیداد و توباگو]] ساکن شدند.
 
== درگذشت ==
شمس پهلوی در ۱۰ اسفند [[۱۳۷۴ (خورشیدی)]] در سن ۷۸ سالگی درگذشت. وی در شهر [[سنتا باربارا، کالیفرنیا]] به خاک سپرده شد.<ref>{{یادکرد وب |نویسنده = |نشانی=http://www.findagrave.com/cgi-bin/fg.cgi?page=gr&GRid=89058619 |عنوان=Shams R "Princess" Pahlavi (1918 - 1996) - | ناشر = |تاریخ = |تاریخ بازبینی=}}</ref>
 
== نگارخانه ==
<gallery mode="packed-hover" heights="۱۶۰">
پرونده:Reza.shams.alireza pahlavi.jpg|<small>{{کوچک}}از راست رضاشاه،[[رضاشاه]]، شمس و علیرضاپهلوی[[علیرضا پهلوی (یکم)|علی‌رضا پهلوی]] در تبعید در [[ژوهانسبورگ</small>]] [[آفریقای جنوبی]]، احتمالا [[۱۳۲۳ (خورشیدی)]]{{کوچک}}
پرونده:Pearl Palace -Kakh e Morvarid- Karaj Iran.jpg|{{کوچک}}کاخ شمس در [[مهرشهر]] [[کرج]]{{کوچک}}
پرونده:Shams pahlavi and mohammad zaher.jpg|<small>{{کوچک}}شمس پهلوی در وسط، محمدظاهرشاه،[[محمد ظاهرشاه]]، پادشاه وقت [[افغانستان]] ([[دودمان برکزی]]) و همسرش [[ملکه حمیرا]] در طرفینراست. ۲۸ شهریور [[۱۳۴۲ (خورشیدی)]] [[تهران</small>]]{{کوچک}}
[[پرونده:Rezaschahwifedaughters.jpg|بندانگشتی|{{کوچک}}در روز ۱۷ دی ۱۳۱۴ [[تاج‌الملوک آیرملو|تاج‌الملوک آیرُملو]]، همسر [[رضاشاه]] و دخترانشان شمس و [[اشرف پهلوی|اشرف]] بدون حجاب به [[دانشسرای تربیت معلم]] رفتند. این نخستین‌بار بود که خانواده شاه بدون حجاب و روبنده در مجمعی عمومی ظاهر می‌شدند.{{سخ}}از نزدیکان رضاشاه نقل شده‌است که [[کشف حجاب در ایران|فرمان کشف حجاب]] برای رضاشاه دردآور بود، اما برای اعتلای زنان ایرانی این فرمان را ضروری می‌دانست.{{کوچک}}<ref>{{یادکرد وب |نام خانوادگی=Hakakian|نام=Roya|عنوان=The Iran-Saudi Arabia Rivalry Has a Silver Lining|نشانی=https://www.nytimes.com/2017/12/27/opinion/iran-saudi-rivalry-women.html?ribbon-ad-idx=4&rref=opinion&module=Ribbon&version=context&region=Header&action=click&contentCollection=Opinion&pgtype=article|بازبینی=27-12-2017 |اثر=نیویورک تایمز |تاریخ= ۷ دی ۱۳۹۶|ناشر= |نشانی بایگانی= |تاریخ بایگانی= |کد زبان=en}}</ref>]]
پرونده:Shams Pahlavi and Mehrdad Pahlbod.jpg|{{کوچک}}شمس پهلوی به همراه همسر خود [[مهرداد پهلبد|مهرداد پَهْلبُد]]{{کوچک}}
</gallery>
 
== کاخ مرواریدپانویس ==
{{پانویس|۲}}
او در کاخی در [[مهرشهر]] [[کرج]] به نام [[کاخ مروارید]] زندگی می‌کرد. این کاخ یکی از نمونه‌های برتر هنر معماری در ایران است، و توسط مؤسسه رایت [[آمریکا]] ساخته شده است.{{مدرک}} شمس پهلوی در دربار به نام «مهر» مشهور بود. نام «مهرداد» برای شوهرش و نام «مهرشهر» در کرج از لقب او گرفته شده است.{{مدرک}}
 
== منابع ==
{{انبار-رده}}
{{پانویس|۲}}
{{همسران و فرزندان رضاشاه پهلوی}}
{{کاخ‌های ایران}}