ابوالقاسم ناصرالملک: تفاوت میان نسخه‌ها

محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
برچسب‌ها: ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه
وزرا در ناوباکس آمده است مابقی مطالب نیز فاقد منبع
خط ۴۹:
|footnotes =
}}
'''ابوالقاسم خان قراگوزلو''' ([[۱۳۰۶]] - [[۱۲۴۵]] ش) معروف به ناصرالملک از رجال سیاسی دوره [[ناصرالدین شاه]]، [[مظفرالدین شاه]]، [[محمدعلی شاه]] و [[احمدشاه]] بود. وی مدتی حکمران [[کردستان]] بود، در دوره اول مجلس شورای ملی وزارت مالیه را بر عهده‌داشت و چند ماهی رییس الوزرای ایران شد و در اواخر عمر رئیس ایل [[قاجار]] و پیش از رسیدن [[احمدشاه]] به سن قانونی نایب‌السلطنهٔ ایران بود.
 
پس از خلع [[محمدعلی شاه]] و جانشینی [[احمدشاه]] ۱۲ ساله، [[عضدالملک]] [[نایب السلطنه]] شد و پس از فوت وی مجلس در اول مهرماه رای به انتخاب ناصرالملک به عنوان نایب السلطنه داد. او جمعاً ۴۶ ماه نایب‌السلطنه [[ایران]] بود.<ref>{{یادکرد وب| نشانی = http://www.nimrooz.com/html/686/history.htm| عنوان = روزنامه نیمروز| تاریخ بازدید = ۸ خرداد ۸۸}}</ref>
خط ۵۹:
== کودکی و تحصیلات ==
«ابوالقاسم خان قراگوزلو کبودراهنگی همدانی» فرزند «احمدخان» و نوهٔ «[[محمود قراگوزلو|محمودخان ناصرالملک فرمانفرما]]» بود. او دو برادر ناتنی به نام‌های [[مهدی خان قراگوزلو]] و [[عبدالعلی خان قراگوزلو]] داشت. چون پدرش میرزا احمدخان شغل نظامی داشت و اغلب اوقات خارج از منزل بود، پدربزرگش «میرزا محمودخان» به تربیت او همت گماشت. در سال [[۱۲۵۷]] در سفر دوم ناصرالدین شاه به اروپا محمودخان که از ملتزمان رکاب بود، ابوالقاسم را نیز برای تحصیل به [[لندن]] برد. ابوالقاسم در [[دانشگاه آکسفورد]] به تحصیل پرداخت (همکلاس سر ادوارد گری وزیر امور خارجه انگلستان بود) و پس از فراغت از تحصیل مدتی با سمت وابسته به سفارت ایران در لندن خدمت کرد و دو بار هم به نیابت «سفارت فوق‌العاده» به دربار [[هلند]] و دربار [[آلمان]] رفت. او در اواخر سال [[۱۲۶۲]] به ایران بازگشت. در اواخر سلطنت ناصرالدین شاه گاهی در غیاب محمدحسن‌خان [[اعتمادالسلطنه]] برای شاه روزنامه ترجمه می‌کرد و در حضور شاه خطابه‌های سفرای بیگانه و جواب شاه را برای آنان ترجمه می‌کرد. در آبان [[۱۲۷۵]] که [[امین‌السلطان]] از صدارت معزول و بهمن همان سال [[امین‌الدوله]] صدراعظم شد، ناصرالملک را به جای میرزا عبدالوهاب‌خان نظام‌الملک (شوهرخواهر خود) وزیر دارایی کرد. در تیرماه [[۱۲۷۷]] به دنبال عزل امین‌الدوله بالطبع او هم کنار گذاشته شد. در اولین کابینه مشروطه به ریاست سلطان علی خان امیرافخم او وزیر مالیه شد.<ref>بامداد، م. ''[[شرح حال رجال ایران]]''، تهران، گلشن، چاپ سوم، ۱۳۶۲، ج۱، صص ۶۸–۶۶.</ref>
 
==انتخاب شدن به عنوان رییس الوزرا==
 
نمایندگان مجلس پس از ساقط کردن کابینه مشیرالسلطنه در نشستی محرمانه و خصوصی ناصرالملک را نامزد نخست‌وزیری نمودند. محمدعلی شاه بر تصمیم مجلس صحه نهاد و فرمان رئیس الوزرایی ناصرالملک را صادر کرد، ولی بخوبی می‌دانست که ناصرالملک مجری خواسته‌های دولت انگلستان است و طبعاً با وی که با روس‌ها مناسبات نزدیک دارد راه سازش پیش نخواهد گرفت. ولی برای اینکه حسن نیتی خود را به اثبات برساند تن بدین انتخاب تحمیلی دارد تا جلوی هرگونه شکوه و شکایت را از نمایندگان گرفته باشد. ناصرالملک پس از چند روز مطالعه و رایزنی با وکلای مجلس بدون مشورت با شاه وزیران خود را انتخاب و به مجلس و شاه معرفی کرد. در میان وزیرانش، آصف الدوله از رجال کهنسال و قدیمی، که اخرین سمتش ولایت خراسان بود تنها وزیری به شمار می‌رفت که حسن شهرت نداشت، ولی بقیه وزیران از افراد تحصیلکرده و اروپا رفته و عالم به علوم سیاسی بودند. صنیع‌الدوله با مخبرالسلطنه و همچنین موتمن الملک با مشیرالدوله برادر بودند و کابینه تقریبا جنبه خانوادگی داشت و همه وزیران جز اصفهان الدوله به دو زبان خارجی تکلم داشتند.
 
==کابینه ناصرالملک==
 
وزیر داخله: حاج غلامرضا آصف الدوله
 
وزیر امور خارجه: میرزا حسن خان مشیرالدوله
 
وزیر جنگ: میرزا حسن خان مستوفی‌الممالک
 
وزیر عدلیه: مهدیقلی خان مخبرالسلطنه
 
وزیر علوم و معارف و سرپرست وزارت فواید عامه: مرتضی قلی خان صنیع‌الدوله
 
وزیر تجارت: میرزا حسن خان موتمن الملک
 
وزارت مالیه: ناصرالملک
 
==سوگند وفاداری شاه و شاهزادگان==
 
== ماجرای انتخاب برای نیابت سلطنت ==