ویکی‌پدیا

مجلس خبرگان رهبری: تفاوت میان نسخه‌ها

نمایش تاریخچه به صورت تعاملی
→ تفاوت قدیمی‌ترتفاوت جدیدتر ←
محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
دیداریویکی‌متن
بدون خلاصۀ ویرایش
تحقیق دست اول
خط ۶۷:
}}
{{سیاست و حکومت ایران}}
'''مجلس خبرگان رهبری''' مجلسی متشکل از [[فقیه]]‌های «واجد شرایط» است که بر اساس اصل ۱۰۷ [[قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران]] مسئولیت تعیین [[ولی فقیه]] ([[رهبر جمهوری اسلامی]]) را دارد. مدت هر دورهٔ این مجلس که اعضای آن به وسیلهٔ [[انتخابات]] و توسط رأی مستقیم و مخفی مردم انتخاب می‌گردند، هشت سال می‌باشد. شرط حضور در آن داشتن توانایی اجتهاد در حد تجزی است.
 
مجلس خبرگان رهبری نیز در اجرای مادهٔ ۱ و ۲ آیین‌نامهٔ داخلی این نهاد، تعداد خبرگان را ۸۸ نفر اعلام کرده‌است.<ref>[http://www.khobreganrahbari.com/modules.php?name=News&file=article&sid=890 خبرگان رهبری - روز ۲۲ خرداد مردم استان گلستان یک نماینده خبرگان را انتخاب می‌کنند<!-- عنوان تصحیح شده توسط ربات -->]</ref>
تعیین [[حسینعلی منتظری]] به عنوان قائم مقام رهبری در سال ۱۳۶۴ و انتخاب [[سید علی خامنه‌ای]] به عنوان رهبر جمهوری اسلامی ایران در سال ۱۳۶۸ مهمترین تصمیمات این مجلس در دوران فعالیت خود بوده‌است.
[[پرونده:Majles Khobregan Rahbari2.JPG|بندانگشتی|دبیرخانهٔ مجلس خبرگان رهبری در شهر [[قم]]]]مجلس خبرگان رهبری مطابق تعریف قانون اساسی یک مجلس انتخابی تمام عیار است نه انتصابی. این مجلس بعلت حساسیتی که در انتخاب رهبر دارد دارای استقلالی است که هیچ نهاد دیگر ندارد و طبق اصل ۱۰۸ قانون اساسی صلاحیت خودتنظیمی دارد تا هیچ نهادی نتواند این پارلمان کوچک اما راهبردی را تحت نفوذ و تغییرات ناشایست قرار دهد.<ref>[http://www.tebyan.net/newindex.aspx?pid=308534 رد صلاحیت فقهای نامزد بر نظارت خبرگان] تبیان</ref> بعبارتی طبق اظهارات هاشمی رفسنجانی؛ قانون خبرگان با خودش است. یعنی تنها نهادی است که قوانین خودش را خودش وضع می‌کند و هیچ‌کس نمی‌تواند به او فرمان بدهد و به دلیل حساسیت وظیفه عمده جلسات به صورت غیرعلنی و محرمانه برگزار می‌شود… در خبرگان همواره گروهی برای بررسی انتخاب رهبری در صورت پیشامد حادثه تعیین شده‌است.<ref>[http://www.tebyan.net/newindex.aspx?pid=307627 تندروها اسلام را بدنام می‌کنند] تبیان</ref>
 
== جایگاه قانونی ==
در اصل‌های ۹۹، ۱۰۷، ۱۰۸، ۱۱۱ و ۱۷۷ قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران، نام خبرگان رهبری ذکر شده است.اصل ۱۰۷ انتخاب رهبری را وظیفه خبرگان می‌داند و بر اساس اصل ۱۰۸ تعداد و شرایط خبرگان‏، کیفیت‏ انتخاب‏ آنها و آیین‌نامه‏ داخلی‏ جلسات‏ آنان‏ در صلاحیت‏ خود خبرگان قرار گرفته است [یادداشت ۱]. به این ترتیب اولین قانون انتخابات خبرگان شامل تعیین تعداد و شرایط انتخاب شوندگان و در اجرای اصل ۱۰۷ و ۱۰۸ قانون اساسی، در تاریخ دهم مهرماه ۱۳۵۹ توسط شورای نگهبان تدوین و تنظیم گردید و به تصویب امام خمینی رهبر وقت ایران رسید. برخی از مواد این قانون با اصلاحاتی همراه بوده است، تغییراتی که در جلسات ۲۴ و ۲۵ تیرماه سال ۱۳۶۹ در مواد این قانون صورت گرفت از این جمله‌اند <ref> هاشمی، حقوق اساسی، ۱۳۸۶،ص ۴۴.
ص۳۵</ref>، آخرین اصلاحیه مربوط به تاریخ ۱۱/ ۶/ ۱۳۹۴ است.
 
== ریاست و هیئت رئیسه ==
سطر ۲۸۶ ⟵ ۲۸۴:
{{پایان چندستونه}}
 
== ادوار، هیئت رئیسه، اقدامات و عملکرد مجلس خبرگان ==
−
{| class="wikitable"
=== انتخاب آیت‌الله منتظری به قائم مقامی رهبری ===
|-
! ادوار مجلس/دوره زمانی/تعداد اجلاس‌ها !! هیئت رئیسه !! مهم‌ترین اتفاقات
انتخاب آیت‌الله منتظری به قائم مقامی رهبری با توجه به نظر بعضی خبرگان در مجلس خبرگان پیگیری و عملی شد اما قرار بود این موضوع به صورت مخفی بماند. اما اولین بار توسط باریک بین امام جمعه قزوین و نماینده خبرگان در نماز جمعه این شهر برای عموم علنی شد.{{مدرک}}
|-
| دوره اول{{سخ}}سال ۱۳۶۹-۱۳۶۱{{سخ}}۱۱ جلسه || علی مشکینی (رییس){{سخ}} هاشمی رفسنجانی (نایب رییس){{سخ}} محمد مومن و حسن طاهری خرم آبادی (منشی) ||انتخاب آیت الله [[حسینعلی منتظری]] به عنوان قائم مقام رهبری.{{سخ}}انتخاب آیت الله [[سید علی خامنه‌ای]] به عنوان رهبر جدید بعد از درگذشت [[امام خمینی]] در ۱۴ خرداد ۱۳۶۸ش.{{سخ}} تصویب مقدماتی آیین نامه مجلس خبرگان.
=== انتخاب آیت‌الله خامنه‌ای به رهبری ===
|-
 
| دوره دوم{{سخ}}سال ۱۳۷۷- ۱۳۶۹ || علی مشکینی (رئیس){{سخ}} اکبر هاشمی رفسنجانی و ابراهیم امینی ( نواب رییس){{سخ}} سید حسن طاهری خرم آبادی و محمد مومن (منشی) || رد صلاحیت چند نامزد مشهور از جمله برخی نمایندگان دوره مجلس خبرگان رهبری{{سخ}}
مذاکرات تمامی اجلاس‌ها در این دوره از خبرگان محرمانه بود و خبری منتشر نشد.
|-
| دوره سوم{{سخ}}سال ۱۳۸۵ - ۱۳۷۷{{سخ}}۱۶ جلسه || مشکینی (رئیس){{سخ}} هاشمی رفسنجانی و امینی (نواب رییس){{سخ}} سید حسن طاهری خرم آبادی و قربانعلی دری نجف آبادی (منشی) ||
|-
|دوره چهارم{{سخ}}سال ۱۳۹۴-۱۳۸۵ {{سخ}}۱۶ جلسه || سال اول: مشکینی (رییس)، هاشمی رفسنجانی و یزدی (نواب رییس)، دری نجف آبادی و سید احمد خاتمی (منشی){{سخ}}سال ۸۶ تا ۸۹: هاشمی رفسنجانی (رییس)، محمد مومن و محمد یزدی (نواب رییس)، سید احمد خاتمی و قربانعلی دری نجف آبادی (منشی ){{سخ}}۸۹ تا۹۳: مهدوی کنی (رییس)، محمد یزدی و سید محمود هاشمی شاهرودی (نواب رییس)، سید احمد خاتمی و قربان‌علی دری نجف‌آبادی (منشی){{سخ}}اسفند ۹۳ تا پایان: محمد یزدی (رییس)، هاشمی شاهرودی و موحدی کرمانی (نواب رییس)، سید احمد خاتمی و قربان‌علی دری نجف‌آبادی (منشی)||برای اولین بار در این دوره از انتخابات یک چهره غیرروحانی (محسن اسماعیلی) برای حضور در انتخابات تایید صلاحیت شد.{{سخ}}دوره چهارم خبرگان رهبری استثنائاً ده ساله شد.{{سخ}}درگذشت آیت الله علی مشکینی رییس همه دوره‌های مجلس خبرگان{{سخ}}درگذشت آیت الله [[محمد رضا مهدوی کنی]] سومین رییس این دوره از خبرگان{{سخ}}ریاست چهار نفر بر این دوره از مجلس خبرگان{{سخ}} تصویب افزایش اعضای این مجلس از ۸۶ نفر به ۸۸ نفر.<ref>[http://www.khabaronline.ir/detail/489042/Politics/parties سایت خبرآنلاین]</ref>
|-
|دوره پنجم{{سخ}}۱۳۹۵ تا ۱۴۰۳ش{{سخ}}||احمد جنتی (رئیس)، محمدعلی موحدی کرمانی و سید محمود هاشمی شاهرودی (نواب رئیس) دری نجف‌آبادی و سید احمد خاتمی (منشی)<ref>[http://www.irna.ir/fa/News/82086215/ هیئت رئیسه خبرگان پنجم]</ref>||برای نخستین یک چهره بدون لباس روحانی ([[محسن اسماعیلی]]) به عنوان نماینده انتخاب شد.
|}
== انتقاد از عدم حضور متخصصان غیرمجتهد در مجلس خبرگان ==
برخی از حقوقدانان معتقدند که نام مجلس خبرگان با وظیفه نمایندگان آن منطبق نیست چرا که وظیفه اصلی نمایندگان تعیین رهبری است و طبق اصل ۱۰۹ قانون اساسی رهبری باید دارای ۸ شرط از جمله فقاهت، سیاسی، مدیریت و … باشد<ref>http://www.pyknet.net/1394/03dey/29/page/tajzadeh.php</ref><ref>http://www.aparat.com/... /صحبتهای_علی_مطهری_و_نقد_عمل…</ref> تا نمایندگان این مجلس وی را برگزینند، درحالیکه برای این نمایندگان تنها بر روی یک مورد تخصص یعنی فقاهت تأکید می‌شود؛ لذا باید یا نام مجلس به مجلس خبرگان فقهی تغییر کند یا اینکه آئین‌نامه خبرگان تغییر یافته و نمایندگانی از سایر تخصص‌ها و از جمله سایر ادیان و مذاهب و زنان در آن حضور پیدا کنند.{{مدرک}}
برگرفته از «https://fa.wikipedia.org/wiki/مجلس_خبرگان_رهبری»