آهن: تفاوت میان نسخه‌ها

محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۳:
{{جعبه اطلاعات آهن}}
 
'''آهن''' با [[نماد شیمیایی]] '''Fe''' {{به لاتین|Ferrum}}، نام یک [[عنصر (شیمی)|عنصر]] شیمیایی با [[عدد اتمی]] ۲۶ و [[چگالی]] ۷۸۷۴kg/m<sup>۳</sup> است. آهن یک [[فلز]] است که در نخستین دورهٔ [[فلز واسطه|فلزهای واسطه]] جای دارد. آهن از دیدگاه [[جرم (فیزیک)|جرم]]، بزرگترین عنصر سازندهٔ کرهٔ [[زمین]] است. آهن اصلی‌ترین عنصر سازندهٔ [[هستهٔ بیرونی]] و [[هسته درونی|درونی]] زمین و چهارمین عنصر متداول در پوسته‌است. فراوانی آهن در [[سیاره زمین‌سان|سیاره‌های زمین‌سان]] و دیگر کره‌های سنگی مانند ماه، به خاطر پدیدهٔ [[همجوشی هسته‌ای]] در [[ستاره]]‌های بزرگ است، که در پروسهٔ همجوشی آهن آخرین عنصری‌است که با آزادسازی انرژی؛ پیش از فروپاشی خطرناكخطرناک آن ستاره به صورت یک [[ابرنواختر]]، و پراکندن آهن در فضا، ایجاد می‌شود.
 
در حدود ۱٬۴۰۰ پیش از میلاد، از ساخته‌های آهنی در قلمرو [[هیتی‌ها]] در [[ارمنستان]] کنونی استفاده می‌شد که این به عنوان نخستین شواهد مصرف این عنصر است.<ref>[http://www.iranicaonline.org/pages/chronology-1 CHRONOLOGY OF IRANIAN HISTORY PART 1] ''iranicaonline.org''</ref>
خط ۱۷:
هرچند فراوان‌ترین [[نوکلید]] پایدار همان Fe۵۶ می‌باشد، این آهن از طریق [[همجوشی هسته‌ای]] در ستاره‌های شکل گرفته‌است و اگرچه اندکی انرژی کمتر نیز از طریق سنتز کردن نیکل ۶۲ نیز استخراج می‌گردد. شرایط در ستارگان برای ایجاد این فرایند مناسب نیست. توزیع عنصر آهن بر روی زمین بسیار بیشتر از نیکل است و احتمالاً در تولید عنصر از طریق سوپر نوا نیز همین‌طور است.
آهن (آهن Fe+۲، یون فروس) عنصر ردیابی لازمی‌ست که تقریباً تمام موجودات زنده از آن استفاده می‌کنند. تنها استثناهای این موضوع چندین موجود زنده‌ای هستند که در محیط‌های فقیر از نظر آهن زندگی می‌کنند و به گونه‌ای تکامل یافته‌اند که عناصر گوناگونی را در فرایندهای متابولیکشان مورد استفاده قرار دهند مثل [[منگنز]] به جای آهن برای تجزیه یا [[هموسیانین]] به جای [[هموگلوبین]]. [[آنزیم]]‌های حاوی آهن معمولاً دارای گروه‌های [[هموپروستاتیک]] هستند که در تجزیهٔ واکنش‌های اکسیداسیون در زیست‌شناسی و در انتقال تعدادی از گازهای حل شدنی شرکت می‌کنند.
 
 
== آهن در بدن ==
سطر ۲۳ ⟵ ۲۲:
 
=== وظایف ===
# انتقال اکسیژن در گلبول‌های قرمز{{سخ}}
# تولید [[هموگلوبین]] خون{{سخ}}
# مقاومت در برابر [[استرس]] و ناخوشی{{سخ}}
# عملکرد صحیح آنزیمها{{سخ}}
# تقویت [[سیستم ایمنی]]
 
=== جذب آهن ===
گوشت مرغ و ماهی و گوشت قرمز خصوصاً [[ویتامین ث]]، به جذب آهن کمک فوق‌العاده‌ای می‌کنند.
{{سخ}} همچنین چای و قهوه نیز مانع از جذب آهن می‌شوند. <ref name="BS">[http://behsite.ir/content/articles/riz/2013/ آیا کلسیم در بدن مانع از جذب آهن می‌شود؟]</ref>
 
=== فهرست مواد غذایی بر پایه اندازه آهن ===
خط ۶۷:
اندازه‌گیری‌ها نشان می‌دهد که خواص مکانیکی آهن عمدتاً بستگی به خلوص دارد به گونه‌ای که خالص‌ترین کریستال‌های تک آهن که برای مقاصد تحقیقاتی تولید شده‌اند از [[آلومینیوم]] نرم ترند، افزودن تنها ۱۰ قسمت در میلیون کربن مقاومتش را دو برابر می‌کند. سختی نیز به سرعت با افزایش مقدار کربن تا ۰/۲٪ و اشباع شده تقریباً در ۰/۶٪ به سرعت افزایش می‌یابد. خالص‌ترین آهن تولید شدهٔ صنعتی (تقریباً ۹۹/۹۹٪ خلوص) دارای سختی ۲۰–۳۰ [[برنیل]] است.
 
== آهن در گیاهان ==
عنصر آهن یکی از ریز مغذی هایمغذی‌های ضروری برای ادامه حیات گیاهان است، به طوری که اگر آهن به مقدار کافی در اختیار گیاه قرار نگیرد ،نگیرد، گیاه دچار بیماری فقر آهن یا همان زردبرگی می شودمی‌شود که در این حالت چرخه فتوسنتز دچار اخنلال شده و با کاهش جدی رشد و باردهی محصول مواجه خواهد شد. ماده غذایی آهن ،آهن، یکی از عناصر غذایی کم مصرف است که وجود آن به اندازه کافی برای رشد گیاهان زراعی و باغی لازم است و در تشکیل سبزینه گیاهان نقش ارزنده ای دارد. آهن گرچه درساختار کلروفیل وجود ندارد ولی در سنتز آن نقش مهمی دارد. این عنصر به شکل مختلف کانی در خاک وجود دارد.
 
'''علائم ظاهری کمبود آهن در گیاهان'''
 
اگر گیاهی نسبت به جذب آهن به مقدار کافی قادر نباشد ساخت سبزینه (کلروفیل) در برگ کاهش می یابدمی‌یابد و برگ هابرگ‌ها رنگ پریده خواهند شد. به این نحو که ابتدا این پدیده در فاصله بین رگبرگ هارگبرگ‌ها رخ داده ،داده، سپس با شدت یافتن کمبود ،کمبود، به جز رگبرگ ها ،رگبرگ‌ها، تمام سطح برگ زرد می شودمی‌شود. چون آهن در گیاه پویا نیست این علائم ابتدا در برگ هایبرگ‌های جوان و در قسمت بالای ساقه مشاهده شده و با شدت یافتن کمبود تمامی گیاه را در بر می گیردمی‌گیرد. باید توجه داشت که تنها کمبود آهن منجر به زردی برگ نمی شود،نمی‌شود، کمبود ازت، گوگرد، منیزیم و برخی عناصر دیگر می توانندمی‌توانند این مشکل را ایجاد کنند.
 
'''كمبود آهن همراه با عوامل زير تشديد مي‌گردد:'''
 
•    خاك‌هاي با PH بالا(قليايي)
 
•    خاك‌هاي آهكي
 
•    مقدار زياد مس
 
'''كمبودکمبود آهن همراه با عوامل زيرزیر تشديدتشدید مي‌گرددمی‌گردد:'''
•    خاك‌هايی با زهكشي ضعيف
* خاک‌های با PH بالا (قلیایی)
* خاک‌های آهکی
•   * مقدار زيادزیاد مس
* خاک‌هایی با زهکشی ضعیف
 
== شکل مختلف ==
آهن شاید بهترین مثال شناخته شده از [[دگروارگی]] در یک فلز باشد، سه فرم چند شکلی از آهن وجود دارد که به نام‌های α، ϒ و δ شناخته می‌شود.
 
برگرفته از «https://fa.wikipedia.org/wiki/آهن»