ویکی‌پدیا

ساواک: تفاوت میان نسخه‌ها

نمایش تاریخچه به صورت تعاملی
→ تفاوت قدیمی‌ترتفاوت جدیدتر ←
محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
دیداریویکی‌متن
Atenasky (بحث | مشارکت‌ها)
۷۴ ویرایش‌ها
بدون خلاصۀ ویرایش
Atenasky (بحث | مشارکت‌ها)
۷۴ ویرایش‌ها
بدون خلاصۀ ویرایش
برچسب‌ها: پیوندبیرونی به ویکی‌پدیای فارسی ویرایشگر دیداری
خط ۶۴:
 
در هر شعبه کارکنان اداری کارت های شناسایی متفاوت با رنگهای مختلف داشتند و علت انتخاب رنگ در کارت های شناسایی این بود که افراد مختلف با یکدیگر در تماس نباشند. به عنوان مثال کارکنانی که کارت سبزرنگ شعبه اول را داشتند، نمی توانستند به ساختمان شعبه دوم وارد شوند و یا کسانی که کارت سفید رنگ شعبه دوم را داشتند هرگز به شعبه دیگر راه نمی یافتند. <ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=امپراطوری وحشت(ساواک از آغاز تا فرجام)|نام خانوادگی=دفتر پژوهشهای موسسه کیهان|نام=دفتر پژوهشهای موسسه کیهان|ناشر=شرکت انتشارات کیهان|سال=1392|شابک=978-964-458-286-8|مکان=ایران|صفحات=97تا98}}</ref>
 
== سازمان های موازی اطلاعاتی در هنگام تاسیس و فعالیت ساواک ==
درهنگام تاسیس و فعالیت ساواک سازمان های اطلاعاتی دیگری نیز کار موازی انجام می داند :
 
# سازمان اطلاعاتی کوک<ref>{{Cite journal|date=2018-09-19|title=شبکه اطلاعاتی کوک (ایران)|url=https://fa.wikipedia.org/w/index.php?title=%D8%B4%D8%A8%DA%A9%D9%87_%D8%A7%D8%B7%D9%84%D8%A7%D8%B9%D8%A7%D8%AA%DB%8C_%DA%A9%D9%88%DA%A9_(%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86)&oldid=24537058|journal=ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد|language=fa}}</ref>
# رکن دوم (اطلاعات و ضد اططلاعات) ارتش شاهنشاهی<ref>{{Cite journal|date=2018-09-11|title=اداره دوم ستاد بزرگ‌ارتشتاران|url=https://fa.wikipedia.org/w/index.php?title=%D8%A7%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D9%87_%D8%AF%D9%88%D9%85_%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D8%AF_%D8%A8%D8%B2%D8%B1%DA%AF%E2%80%8C%D8%A7%D8%B1%D8%AA%D8%B4%D8%AA%D8%A7%D8%B1%D8%A7%D9%86&oldid=24493466|journal=ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد|language=fa}}</ref>
# سازمان بازرسی شاهنشاهی
# اداره اطلاعات شهربانی کل کشور
# اداره اطلاعات ژاندارمری کل کشور
# دفتر ویژه اطلاعات
# اداره اطلاعات گارد جاویدان<ref>{{Cite journal|date=2018-08-30|title=گارد جاویدان (پهلوی)|url=https://fa.wikipedia.org/w/index.php?title=%DA%AF%D8%A7%D8%B1%D8%AF_%D8%AC%D8%A7%D9%88%DB%8C%D8%AF%D8%A7%D9%86_(%D9%BE%D9%87%D9%84%D9%88%DB%8C)&oldid=24433893|journal=ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد|language=fa}}</ref>
# فرمانداریهای نظامی
# شورای عالی هماهنگی اطلاعات کشور
# سازمان اطلاعاتی بی سیم
 
== ساختار سازمانی ==
سازمان اطلاعات و امنیت کشور دارای چارت سازمانی زیر بوده است :<ref name=":2">{{یادکرد کتاب|عنوان=ساواک|نام خانوادگی=شاهدی|نام=مظفر|ناشر=موسسه مطالعات وپژوهشهای سیاسی|سال=1388|شابک=978-964-5645-85-2|مکان=ایران|صفحات=از107تا158}}</ref>
 
=== حوزه ریاست ===
سطر ۶۸۷ ⟵ ۷۰۱:
* آقای عزیز عبید محسن/ تبعه عراق/وی گروهبان اخراجی نیروی هوایی عراق بوده که با اتفاق ستوان یکم عدنان عبدالمجید افسر نیوی هوایی در قسمت عکسبرداری هوائی نیروی هوایی عراق بعنوان منبع در پیمان کریستال(همکاری اطلاعاتی ایران و اسرائیل برای همپوشانی اطلاعات بدست آمده) بهره برداری می شده در این میان پس از گذشت مدتی فعالیت ایشان کاهش یافته و سرویس اطلاعاتی اسرائیل پیشنهاد می دهند تا عزیز عبید محسن از بغداد به رمادی منتقل و با تحویل دادن یک دستگاه بیسیم نقل و انتقالات نیروهای عراقی در مرزهای اردن و سوریه را گزارش دهد، در این میان نمایندگان اداره کل هشتم ضد جاسوسی که عضو این طرح(کریستال) بودند با حساس شدن به ایشان پی برده که عزیز عبید محسن افسر اطلاعاتی سرویس اطلاعات عراق است . لذا با طرح ریزی انجام شده هنگامی که وی بطور غیر مجاز از عراق به ایران وارد شده در شهر سوسنگرد توسط ضد جاسوسی ساواک خوزستان دستگیر و در همان اولین بازجوئی اعتراف نموده که با اطلاع مقامات امنیتی عراق با سرویس اطلاعاتی اسرائیل در تهران همکاری و اخبار و اطلاعاتی را که مقامات عراقی در اختیار وی میگذارده اند بسرویس زیتون(اسرائیل) ارایه می داده است.<ref name=":1" /><ref name=":0" />
 
* شناسائی و دستگیر تیمسار علی اکبر درخشانی<ref>{{Cite journal|date=2018-07-17|title=علی‌اکبر درخشانی|url=https://fa.wikipedia.org/w/index.php?title=%D8%B9%D9%84%DB%8C%E2%80%8C%D8%A7%DA%A9%D8%A8%D8%B1_%D8%AF%D8%B1%D8%AE%D8%B4%D8%A7%D9%86%DB%8C&oldid=23997988|journal=ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد|language=fa}}</ref> که یکی از مهمتین و دیرپاترین جاسوسان سرویس اطلاعاتی شوروری در ایران بود .وی در دوران جنگ جهانی دوم توسط دستگاه اطلاعاتی و امنیتی شوروی جذب و تا فروردین 1357 که توسط ماموران اداره کل هشتم ضد جاسوسی ساواک توانستند روابط او را با ماموران ک.گ.ب کشف کنند کماکان ادامه یافت.او در قبال دریافت مبالغی بصورت ماهیانه با ک.گ.ب همکاری داشته است.درخشانی در7 فروردین57 توسط ماموران ساواک دستگیر شد و در 18تیر همان سال نشریات در باره همکاری دیرپای او با ک.گ.ب جزئیات بیشتری منتشر کردند.درخشانی در همان نخستین لحظات پس از دستگیری به روابط پنهانی خود با ک.گ.ب اعتراف کرده بود.او در هنگام محاکمه دچار سکته مغزی شد و در جلسه دادگاه در سن 85 الگی درگذشت.<ref name=":2" />
* شناسائی و دستگیری '''احمد مقرّبی''' یکی از افسران عالیرتبه [[ارتش شاهنشاهی]] در تاریخ ۴ دی ماه ۱۳۵۶ توسط اداره کل هشتم ضدجاسوسی ساواک به جرم جاسوسی برای [[اتحاد جماهیر شوروی]] دستگیر و پس از محاکمه اعدام گردید. وی به مدت ۳۰ سال برای [[کاگ‌ب]] خدمت می‌کرد و ۱۱ سال بطور مستمر با اسم رمز «مرد» با سفارت شوروی در تهران در ارتباط بود.(روز چهارم دي 1356 سرلشكر مقربي كه در دادگاه بدوي و تجديد نظر نظامي به جرم جاسوسي براي بيگانگان به اعدام محكوم شده بود تيرباران شد.احمد مقربي فرزند حسن در سال 1300 در تهران متولد شد. پس از طي تحصيلات ابتدايي و متوسطه وارد دانشكده افسري گرديد و با درجه ستوان سومي فارغ‌التحصيل شد. نامبرده همچنين دوره‌هاي متعددآموزش نظامي من‌جمله، دوره مقدماتي و عالي مهندسي، دوره فرماندهي و ستاد در امريكا، دوره پدافند عالي از آمريكا و دانشگاه جنگ را گذرانيد و از سال 1327 وارد خدمت در ارتش شد و مشاغلي از جمله عضو نهضت مقاومت ملي، عضو انجمن جغرافيا و مهندسين امريكا، معاون اداره پنجم و رئيس ركن پنجم ستاد ارتش را بر عهده داشت. طبق اسناد ساواك، مقربي پس از انحلال حزب توده و دستگيري اكثر افراد وابسته به حزب مدت هفت ماه بازداشت گرديده ولي به علت فقدان مدارك لازم آزاد مي‌گردد ولي مجدداً در سال 1344 روسها با توجه به موقعيت وي و دسترسي اطلاعاتي‌اش به نامبرده نزديك شده و با تهديد و افشاء ارتباط وي با يك سرهنگ فراري، او را وادار به همكاري مي‌كنند. مشاراليه حدود 11 سال با سفارت شوروي سابق در تماس بود و اطلاعات مهمي را درباره حكومت پهلوي در اختيار روسها گذاشت.در آذرماه 1356 در مطبوعات و رسانه‌هاي رسمي و نيمه‌رسمي ايران اعلام شد كه يك شبكة جاسوسي كا.گ.ب در ايران كشف شد و «سرلشكر مقربي» دستگير و محاكمه گرديد، با فاصلة زماني اندك،‌ اعلام شد كه يكي از مقامات وزارت آموزش وپرورش به نام «علي‌نقي رباني» نيز به همان اتهام دستگير شد و مورد محاكمه قرار گرفت. در چهارم دي‌ماه 1356 مطبوعات رژيم اعلام كردند كه «... حكم دادگاه براي سرلشكر احمد مقربي، كه به موجب رأي صادره از دادگاه تجديد نظر به اعدام محكوم گرديده بود، در بامداد امروز اجرا گرديد. سرلشكر مقربي، به جرم جاسوسي و دادن اسرار نظامي ايران به عمال بيگانه، در دادگاه نظامي محكوم به اعدام شده بود.» «رباني» نيز، پس از تأييد حكم اعدام وي در دادگاه تجديد نظر نظامي در 25 دي ماه 56، اعدام شد.نحوة كشف ارتباط سرشكر مقربي، كه از بزرگ‌ترين پيروزي‌هاي ضد‌جاسوسي به شمار مي‌رفت و كارايي بالاي ادارة هشتم ساواك را نمايان ساخت، همواره براي مقامات روس حالت معما داشته است. كوزيچكين در مورد سوابق مقربي مي‌نويسد كه وي«سي‌ سال از عمال كا.گ. ب بود. از زماني كه افسري جوان بود، در سال 1945 [= 1324 خورشيدي] به خدمت اين سازمان درآمد. او بهترين عامل رزيدنسي به حساب مي‌آمد و اطلاعات محرمانه‌اي را كه واقعاً براي اتحاد شوروي حايز اهميت بود، در اختيار ما مي‌گذاشت در طي سالها ترقي بسيار كرد و مسئول خريد اسلحه از امريكا و ديگر كشورهاي غربي شد. ديگر جانشيني براي او يافت نمي‌شد؛ به اين علت بديهي است كه مقربي تنها عامل رزيدنسي بود كه مي‌توانست اطلاعات مهمي عرضه بدارد. ديگران با او قابل مقايسه نبودند و عده‌شان هم بسيار اندك بود. با از دست رفتن مقربي، در رزيدنسي يك خلأ اطلاعاتي پيدا شد؛ اضافه بر اينها، او عملاً همه‌ افسران PI [= جاسوس سياسي Political Intelligence] را كه در زمانهاي مختلف و در آن دوران طولاني همكاري با او كار كرده بودند، مي‌شناخت»)[http://ir-psri.com/Show.php?Page=ViewArticle&ArticleID=336]
 
== برخی عملیات های ساواک در حوزه داخل و خارج از ایران ==
برگرفته از «https://fa.wikipedia.org/wiki/ساواک»