'''گلجام''' یا '''گل شاه عباسی''' در فرش بافی گلی است که هزاران سال است که فکر مردمان [[چین]]،[[مصری]] را به خود جلب کرده. و نشانهٔ [[طراوت]] ، ودر عهد قدیم در آسیا مورد قبول بوده استبوده‌است و نماد [[خورشید]] در بین این مردمان بوده است،بوده‌است، در آثاری که به دست آمده،از استان [[همدان]] با جام برنزی بر می‌خوریم که گل شاه عباسی اولیه نقش بسته شده استشده‌است. و با یک بند به همدیگر متصل می شده‌اند. از از این اثر می‌توان گفت که این گل به دوره [[هخامنشیان]] باز می‌گردد. عالی ترین نمونه گل‌های شاه عباسی را می‌توان در گچ بری‌های محراب مسجد [[مارلیک]] کرمان مشاهده کرد.<ref>{{یادکرد کتاب |نام خانوادگی= شعبانی خطیب|نام= صفرعلی|کتاب=فرهنگنامه تصویری آرایه و نقشه فرش‌های ایرانی | ناشر=سپهر اندیشه |سال=صفحه43}}</ref>
گل
== تاریخچه ==
این طرح یکی از طرح‌های اصلی فرش ایران می‌باشد. چون در دوره شاه عباس صفوی به اوج خود رسیده است. عباس اول که لقب شاه عباس بزرگ را گرفت. از پادشاهان قدرتمند و پر نفوذ صفوی بوده است،بوده‌است، شاه عباس با [[ازبک]]ها ،[[عثمانی]]ها و [[پرتغالی]]ها جنگید و پیروز شد، تنها به هدف حفظ سرزمین اجدادیش. در دورهٔ حکومت این پادشاه به دلیل آنکه ساختمان‌های مجلل، مساجدشکوهمند، و گسترش عظیم بازرگانی بسیار متمایز از سایر پادشاهان حکومت صفوی بوده است،بوده‌است، او برای بافت فالی و پارچه کارگاه‌های بزرگ و زیادی تاسیستأسیس کرد. که بافت این دستبافته‌ها هم دارای تزیین بسیار دل پذیر بوده،این دستبافته‌های ایرانی علاوه بر اینکه باعث زیبای کاخ‌های سلطنتی می شده، به بعضی از سرزمین‌های دیگر اهدا می شده اندشده‌اند. در این دوره حدود۳۰۰تخته قالی ابریشمی بافته شده استشده‌است ، بیشتر در شهرهای [[اصفهان]]،[[کاشان]]، بافته شده استشده‌است.<ref>{{یادکرد کتاب |نام خانوادگی=اربابی |نام=بیژن |کتاب= فرهنگنامه فرش شرق| ناشر= |سال=}}</ref>
== متن ==
شاه عباسی یکی از گل‌های می‌باشد که به دوره قبل از اسلام باز می‌گردد. که با نام‌های [[گل اناری]]،[[پنچه پلنگی]] نیز مشهور بوده استبوده‌است. چون این گل در نزد ایرانیان قدیم تقدس خاصی برخوردار می شده استشده‌است. نقوش شاه عباسی به دو صورت غالب و مغلوب در شکل‌های ۴پر،۵پر،۶پردر زمینه فرش یا حاشیه‌های فرش به کار می‌روند.<ref>{{یادکرد کتاب |نام خانوادگی=نیرومند |نام= پوران دوخت|کتاب= آموزش هنر قالیبافی| ناشر=انتشارات بازتاب |سال=صفحه168}}</ref>در این طرح‌ها ی شاه عباسی از بند های[[ختایی]] و گاهی بند های[[اسلیمی]] استفاده می کنددمی‌کندد.<ref>{{یادکرد کتاب |نام خانوادگی= ژوله|نام=تورج |کتاب= پژوهشی در فرش ایران| ناشر=انتشارات یساولی |سال=صفحه20}}</ref>گل شاه عباسی که در گردش‌های ختایی شکل می‌گیرد. ختایی طرح و نقش‌ها و دسته‌های باریک و پیچ گل است، که نموداری از شاخه طبیعی گیاهی است. یک ختایی را نمی‌توان ختایی [[گل مرغی]] یا [[پروانه‌ای]] یا گل شاه عباسی خواند چون تعداد گل‌های ریز و درشت و گل‌های اصلی یک ختایی رانمونهٔ شاه عباسی تشکیل داد. اساسا فقط آرایه و گل شاه عباسی تکرار نمی‌شود، طرح‌های شاه عباسی با گردش‌های ختایی معنا پیدا می‌کند، ختایی هم مانند اسلیمی‌ها قانون‌ها و مبانی خاص تکنیکی و بصریخود را دارند. که حفظ و رعایت آن موجب زیبایی، لطافت، و بداعت در آثار طرح‌های شاه عباسی می‌شود.<ref>{{یادکرد کتاب |نام خانوادگی=شعبانی خطیب |نام= صفر علی|کتاب= فرهنگنامه تصویری آرایه و نقشه‌های ایرانی| ناشر= سپهر اندیشه|سال=صفحه101}}</ref>
