[[پرونده:Hydrographic basin.svg|بندانگشتی|220px|چپ|<small>الگوی یک حوضهٔ آبریز</small>]]
'''حوضهحوزه آبریز''' به قسمتی از خشکیها گفته میشود که با توجه به شیب و شکل زمین آبها در آنجا به پستترین مکان موجود در پهنه آن جریان یابد.<ref name=dkskfdhg>کتاب جغرافیای سال سوم متوسطه علوم انسانی سال ۱۳۸۸</ref> به بیان دیگر وقتی باران بر پستیها و بلندیهای زمین میبارد، آب در جهت شیب زمین حرکت کرده و پس از پیوستن به هم به صورت یک رود به سمت دریا، دریاچه و … روان میشود. منطقهای که روانابهای سطحی آن در یک مسیر مشخص حرکت کرده و در یک نقطه متمرکز شوند حوضهحوزه آبریز نام دارد.<ref>{{یادکرد وب |نویسنده = |نشانی=http://danab.wrm.ir/SC.php?type=static&id=380 |عنوان=حوضه آبریز | ناشر =شرکت مدیریت منابع آب ایران |تاریخ = |تاریخ بازبینی= ۲۴ دسامبر ۲۰۱۶}}</ref> پستترین مکان یک حوضهحوزه ممکن است [[دریا]]، [[دریاچه]]، [[باتلاق]]، [[رود]] و … باشد که معمولاً نام آن را بر روی حوضهحوزه آبریز مورد نظر میگذارند. مرز جدایی حوضههایحوزههای آبریز از یکدیگر معمولاً منطبق بر [[خط الرأس]] [[کوهستان]] است.<ref name=dkskfdhg />
حوضهحوزه آبریز عرصهای است که روان آب ناشی از بارش بر روی آن توسط آبراههها جمعآوری و به یک خروجی نظیر رودخانه، آب انباشت، تالاب، دریاچه و دریا هدایت میشود. به عبارتی دیگر حوضهحوزه آبخیز تمامی سطحی را در بر میگیرد که آبهای سطحی در آن منطقه به سمت نقطه یا محل مشخصی جریان مییابد.<ref name="frw.org.ir">[http://www.frw.org.ir/CimayeManabeTabeeKeshvar/HozehayeAbkhizDari/pageid/43/language/fa-IR/Default.aspx وبگاه سازمان جنگلها، مراتع و آبخیزداری کشور]</ref>
حوضهحوزه آبریز، محدوده یا منطقهای از زمین است که آب سطحی ناشی از [[باران]] و ذوب برف یا [[یخ]] به سمت یک نقطه واحد جمع میشود، که معمولاً آن نقطه خروجی حوضهحوزه است، که درآنجا آبها به یک توده آب مثل یک [[رود|رودخانه]]، [[دریاچه]]، [[مخزن سد]]، [[پایرود]]، [[تالاب]]، [[دریا]] یا [[اقیانوس]] میپیوندند.
دیگر اصطلاحات انگلیسی برای توصیف حوضهحوزه آبخیز (drainage basin) عبارتند از: catchment, catchment area, catchment basin, drainage area, river basin and water basin.
در آمریکای شمالی، معمولاً اصطلاح watershed برای حوضه آبخیز بکار میرود (اگرچه در سایر کشورهای انگلیسی زبان، فقط برای رساندن معنی اصلی آن یعنی خط تقسیم آب به کار میرود. حوضههای آبخیز به دیگر حوضههایحوزههای آبخیز با یک الگوی سلسله مراتبی زهکش میشوند، به این ترتیب که زیرحوضههای کوچکتر، ترکیب حوضههایحوزههای بزرگتر را میدهند.
در حوضههایحوزههای آبخیز بسته، آب به یک نقطه در داخل حوضه جمع میشود، که به اسم Sink شناخته میشوند، که ممکن است یک دریاچه دائمی باشد، یا کویر (dry lake)، یا یک نقطه که درآن آب سطحی به زیر زمین فرورفته و از دست میرود، باشد.<ref>[[:en:Drainage basin|ویکیپدیای انگلیسی]]</ref>