مرتضی مردیها: تفاوت میان نسخه‌ها

| تصویر

| توضیح تصویر =

'''مرتضی مردیها''' (متولد ۱۳۳۹) فیلسوف و نویسندهٔ ایرانی است.<ref>[http://www.aftabir.com/articles/view/politics/political_science/c1c1211175419_morteza_mardiha_p1.php/نگاهی-به-دیدگاه-های-مرتضی-مردیها نگاهی به دیدگاه‌های مرتضی مردیها]</ref><ref>[http://www.advarnews.biz/article/archive/51.aspx درباره مردیها و مقالات او]</ref><ref>[http://www.mghaed.com/lawh/interviews/int.mardiha.htm گفتگو با مرتضی مردیها]</ref> او در دانشگاه تهران درس خواند و برای ادامه تحصیل به فرانسه رفت. مردیها پس از بازگشت ابتدا عضو سردبیری گروه روزنامه‌های [[جامعه (روزنامه)|جامعه]]، [[توس (روزنامه)|توس]] و [[نشاط (روزنامه)|نشاط]]، و سپس استاد علوم سیاسی و فلسفه دانشگاه علامه شد. پس از حدود یک دهه تدریس و نگارش، در ۱۳۹۰ به اروپا و آمریکا رفت.<ref>[http://sharghnewspaper.ir/News/90/01/24/12843.html آن مرد زیر باران رفت]</ref> در کمبریج در دانشگاه هاروارد به تحقیق و پژوهش پرداخت.<ref>{{یادکرد وب|کد زبان=fa|وب‌گاهوبگاه=پژوهشگاه علوم انسانی|نشانی=http://www.ihcs.ac.ir/fa/news/16612/%D8%A7%D9%86%D8%AA%D8%AE%D8%A7%D8%A8انتخاب-%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8کتاب-%DA%86%D8%B4%D9%85چشم-%D8%A7%D9%86%D8%AF%D8%A7%D8%B2%D9%87%D8%A7%DB%8Cاندازهای-%D9%81%D8%B1%D9%87%D9%86%DA%AFفرهنگ-%D9%85%D8%B9%D8%A7%D8%B5%D8%B1معاصر-%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86ایران-%D8%A8%D9%87به-%D8%B9%D9%86%D9%88%D8%A7%D9%86عنوان-%D9%BE%DA%98%D9%88%D9%87%D8%B4پژوهش-%D8%A8%D8%B1%DA%AF%D8%B2%DB%8C%D8%AF%D9%87برگزیده-%D9%88%D8%B2%D8%A7%D8%B1%D8%AAوزارت-%D9%81%D8%B1%D9%87%D9%86%DA%AFفرهنگ-%D9%88و-%D8%A7%D8%B1%D8%B4%D8%A7%D8%AFارشاد-%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%DB%8Cاسلامی|عنوان=انتخاب کتاب چشم‌اندازهای فرهنگ معاصر ایران به عنوان پژوهش برگزیده وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی - پژوهشگاه علوم انسانی|بازبینی=2018-09-20}}</ref>

هرچند فلسفهٔ تجربی انگلستان را حتی بر فلسفه تحلیلی، که از نظر او یک منطق است، ترجیح می‌دهد. فیلسوفان بزرگ در نگاه او همه انگلیسی‌اند و متعلق به سنت تجربه‌گرایی: هابز، هیوم، اسمیت، برک، میل، بنتام که می‌توان هایک پوپر را هم بر آنها افزود.<ref>{{یادکرد خبر|کوشش=مهارت هایمهارت‌های زندگی|تاریخ=۱۳۹۵-۰۵-۱۲T16:55:54+04:30|عنوان= « مرتضی مردیها » فیلسوف، روزنامه نگارروزنامه‌نگار و مترجم از زندگی اش میگویدمی‌گوید! - مهارت هایمهارت‌های زندگی|نشانی=https://persianv.com/maharat/%D9%85%D8%B1%D8%AA%D8%B6%DB%8Cمرتضی-%D9%85%D8%B1%D8%AF%DB%8C%D9%87%D8%A7مردیها-%D9%81%DB%8C%D9%84%D8%B3%D9%88%D9%81%D8%8Cفیلسوف،-%D8%B1%D9%88%D8%B2%D9%86%D8%A7%D9%85%D9%87روزنامه-%D9%86%DA%AF%D8%A7%D8%B1نگار-%D9%88و.html|زبان=fa-IR|تاریخ بازبینی=2018-09-20}}</ref>

در فلسفه علم بر یکی بودن بنیادی روش علوم، که ترکیبی از تجربه و عقل است، و البته بر طیفی بودن میزان دقت و عینیت در علوم متفاوت تأکید دارد. به پیچیدگی‌های تحقیق و کشف علمی و ضرورت احتیاط در اظهار نظر راجع به آن معترف است، اما به نظر می‌رسد اگر قرار باشد یک طرف این خط اختلاف بایستد، بعید نیست پوزیتیویسم را به مجموعهٔ رقبایش از ایده‌الیسم آلمانی تا برساخت‌گرایی فرانسوی ترجیح بدهد.<ref>{{یادکرد خبر|کوشش=مهارت هایمهارت‌های زندگی|تاریخ=۱۳۹۵-۰۵-۱۲T16:55:54+04:30|عنوان= « مرتضی مردیها » فیلسوف، روزنامه نگارروزنامه‌نگار و مترجم از زندگی اش میگویدمی‌گوید! - مهارت هایمهارت‌های زندگی|نشانی=https://persianv.com/maharat/%D9%85%D8%B1%D8%AA%D8%B6%DB%8Cمرتضی-%D9%85%D8%B1%D8%AF%DB%8C%D9%87%D8%A7مردیها-%D9%81%DB%8C%D9%84%D8%B3%D9%88%D9%81%D8%8Cفیلسوف،-%D8%B1%D9%88%D8%B2%D9%86%D8%A7%D9%85%D9%87روزنامه-%D9%86%DA%AF%D8%A7%D8%B1نگار-%D9%88و.html|زبان=fa-IR|تاریخ بازبینی=2018-09-20}}</ref>.

او حتی برای اخلاق و فضیلت هم همین لذت و فایده را به‌عنوان مبنا ارایه می‌کند. اخلاق از نظر او تلاش در جهت ابتدا تولید بیشتر و سپس توزیع بهتر لذت یا به تعبیری تولید و توزیع بیشتر و بهتر حامل‌های لذت است. او در اخلاق کمینه‌گراست و معتقد نیست اخلاق چیز زیادی از انسان‌ها می‌خواهد. با این حال بر این نظر است که کمتر چیزی به اندازهٔ اخلاق برای زیست والامرتبهٔ انسان‌ها اهمیت دارد. برخلاف موج شکایت از بدی و بی‌اخلاقی دنیای معاصر، او معتقد است که اینک بافاصله در صلح‌آمیزترین و اخلاقی‌ترین عصر تاریخ بشر زندگی می‌کنیم. گذشته‌ستایی یک نگاه واقع‌بین نیست یک نوستالژی است. ممکن است از وضعیت اخلاقی دنیای مدرن معاصر راضی نباشیم، اما نمی‌توانیم انکار کنیم که با شیبی قوی رو به بهبود بوده استبوده‌است. شکایت بیشتر از بی‌اخلاقی معاصر دقیقاً محصول اخلاقی بودن بیشتر است.

دربارهدربارهٔ فرهنگ، او سطح فرهنگ را از مفاد فرهنگ مهم‌تر می‌داند. منظور از سطح فرهنگ همان درجه فرهیختگی اجتماعی است، که با دو شاخص رفاه و آموزش سنجیده می‌شود. این تفکیک اساس ایدۀایدهٔ او در بارۀبارهٔ فرهنگ غرب است. از نگاه او فرهنگ غرب فرهنگ جهانی است، چون غربی بودن فرهنگ یک محتوای فرهنگی، از قبیل فرهنگ سرخپوستان آپاچی یا سیک‌های هندی، نیست؛ فرهنگی است که عقلانیت را به ابزارسازی برای نفسانیت فراخوانده و برای همین از بسیاری رذایل اخلاقی ناشی از کوته‌نگری رهایی یافته استیافته‌است. بر این مبنا، دمکراسی، لیبرالیسم، فردگراییِ جامعه‌نگر، سکسویالیسم، سست‌سست شدن علقه‌های آیینی و تقریباً هر آنچه در فرهنگ غربی به ظهور رسیده استرسیده‌است سرنوشت تمامی ملل دیگر هم هست.

اعتماد به علم و تکنولوژی و مهم و مثبت و مفید بودن آن از موارد دیگری است که در کارنامه فکری او ثبت شده‌است. با هیچ‌کدام از تفکرات نسبتاً رایجی که با یونیورسالیسم علم و تکنیک و حتی فرهنگ و اخلاق مخالف‌اند سازگاری ندارد. <ref>{{یادکرد خبر|کوشش=مهارت هایمهارت‌های زندگی|تاریخ=۱۳۹۵-۰۵-۱۲T16:55:54+04:30|عنوان= « مرتضی مردیها » فیلسوف، روزنامه نگارروزنامه‌نگار و مترجم از زندگی اش میگویدمی‌گوید! - مهارت هایمهارت‌های زندگی|نشانی=https://persianv.com/maharat/%D9%85%D8%B1%D8%AA%D8%B6%DB%8Cمرتضی-%D9%85%D8%B1%D8%AF%DB%8C%D9%87%D8%A7مردیها-%D9%81%DB%8C%D9%84%D8%B3%D9%88%D9%81%D8%8Cفیلسوف،-%D8%B1%D9%88%D8%B2%D9%86%D8%A7%D9%85%D9%87روزنامه-%D9%86%DA%AF%D8%A7%D8%B1نگار-%D9%88و.html|زبان=fa-IR|تاریخ بازبینی=2018-09-20}}</ref>

* بسته شدن ذهن آمریکایی؛ نگاهی انتقادی به فرهنگ دانشگاهی، الن بلوم، ترجمهٔ مرتضی مردیها، تهران، پژوهشکدهٔ مطالعات فرهنگی و اجتماعی ۱۳۹۶ <ref>{{یادکرد خبر|کوشش=فرهنگ امروز|تاریخ=2018-04-09|عنوان=نظام‌های آریستوکرات در پی جنتلمن‌ها هستند/ کتاب «بسته شدن ذهن آمریکائی» با ترجمه مرتضی مردیها منتشر شد|نشانی=http://farhangemrooz.com/news/54313/%D9%86%D8%B8%D8%A7%D9%85نظام-%D9%87%D8%A7%DB%8Cهای-%D8%A2%D8%B1%DB%8C%D8%B3%D8%AA%D9%88%DA%A9%D8%B1%D8%A7%D8%AAآریستوکرات-%D8%AF%D8%B1در-%D9%BE%DB%8Cپی-%D8%AC%D9%86%D8%AA%D9%84%D9%85%D9%86جنتلمن-%D9%87%D8%A7ها-%D9%87%D8%B3%D8%AA%D9%86%D8%AFهستند-%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8کتاب-%D8%A8%D8%B3%D8%AA%D9%87بسته-%D8%B4%D8%AF%D9%86شدن-%D8%B0%D9%87%D9%86ذهن|زبان=fa|تاریخ بازبینی=2018-09-20}}</ref>