جنبش زنان ایران: تفاوت میان نسخه‌ها

محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
جز ربات: جایگزینی پیوند جادویی شابک با الگو شابک
FreshmanBot (بحث | مشارکت‌ها)
جز ←‏سال‌های ۱۲۸۹ تا ۱۳۲۰: replaced: شده است ← شده‌است، درباره ← دربارهٔ با ویرایشگر خودکار فارسی
خط ۱۱:
 
== سال‌های ۱۲۸۹ تا ۱۳۲۰ ==
در دوره [[جنبش مشروطه]] انجمن‌های سری و نیمه‌سری زیادی در [[ایران]] به وجود آمدند. در این دوران [[تشکلهای زنان در انقلاب مشروطیت|انجمن‌های زنان]] نیز به‌طور مخفیانه شکل گرفتند که در جنبش مشروطه شرکت می‌کردند و بعدها، در سالهای پس از تشکیل مجلس و [[جنگ جهانی دوم]] سازمان‌هایی تأسیس شدند که به [[حقوق زنان]] می‌پرداختند.{{سخ}}از فعالیت‌های حقوقی زنان در سال‌های مشروطیت اطلاعات زیادی در دست نیست زیرا در آن دوره هم فعالیت سازمان‌های زنان آمیخته به مبارزات [[ملی‌گرایی|ملی‌گرایانه]] بود و هم بیشتر انجمن‌ها مخفیانه عمل می‌کردند. اما [[آزادی بیان]] نسبی و فضای سیاسی ایران در سال‌های پس از جنگ و تغییرات بین‌المللی در حقوق زنان (جنبش‌های [[حق رای زنان]] در [[آمریکا]] و [[انگلستان]]، پیروزی [[کمونیسم|کمونیست‌ها]] در [[شوروی]] و مواضع [[مارکس]] و [[لنین]] دربارهدربارهٔ زنان، جنبش‌های زنان در [[مصر]] و سایر کشورهای [[خاورمیانه]]) را می‌توان از عوامل فعالیت‌های فمینیستی در سال‌های بعد دانست.<ref name=afary>آفاری، ژانت</ref><ref name=sanasarian57-83>ساناساریان، ص. ۵۷ تا ۸۳</ref>
 
در سال‌های بعد از [[انقلاب مشروطه]] و [[جنگ جهانی اول]] انجمن‌های مستقل و [[فمینیسم|فمینیستی]] با هدف حقوق زنان به‌طور مستقل تأسیس شدند که بیشتر به ''تأسیس مدرسه‌های دخترانه'' و ''انتشار نشریه‌های زنان'' می‌پرداختند. در سال [[۱۲۸۹]] نخستین نشریه زنان منتشر شد و در سال [[۱۳۱۱]] آخرین سازمان مستقل زنان منحل گشت. این سازمان‌ها و انجمن‌ها توسط فعالان حقوق زنان که بیشتر از طبقه متوسط رو به بالای [[تهران]] و شهرهای بزرگ (مانند [[اصفهان]]، [[رشت]] و [[شیراز]]) بودند و اغلب در زمان خود تحصیل‌کرده محسوب می‌شدند تأسیس شدند. همه این سازمان‌ها در [[دهه ۱۳۰۰]] تعطیل شدند که آخرین آن‌ها در سال [[۱۳۱۱]] به دلایل نامشخصی بسته شد.<ref name=sanasarian57-83>ساناساریان، ص. ۵۷ تا ۸۳</ref>
خط ۲۳:
پس از این دوره سازمان‌های زنان مستقل حذف شده و سازمان‌هایی وابسته به دولت یا حزب‌های سیاسی تشکیل شدند مانند [[کانون بانوان]] که انجمنی بسیار میانه‌رو و خیریه زیر نظر [[رضا شاه]] بود، [[سازمان زنان ایران]] زیر نظر [[محمدرضا شاه]]، [[تشکیلات زنان ایران]] در [[حزب توده]] با نشریه [[بیداری ما]].<ref name=sanasarian90-118>ساناساریان، ص. ۹۰ تا ۱۱۸</ref> در دهه ۱۳۲۰ خورشیدی سازمان‌های [[سکولاریسم|سکولاری]] هم‌چون [[انجمن باهماد آزادگان]]، خواستار حقوق بیشتری، از جمله «[[کشف حجاب]] و حق [[طلاق]]» برای زنان ایرانی بودند.<ref>[http://www.bbc.co.uk/persian/iran/2012/03/120313_l44_kasravi_homosexuality.shtml روشنفکران و هنجارهای جدید جنسی - ژانت آفاری]، بی‌بی‌سی فارسی</ref>
 
سال‌های [[۱۳۲۰]] تا [[۱۳۳۱]] را می‌توان سال‌های تجدید حیات محدود و کنترل شده جنبش زنان دانست که سازمان‌های مستقل‌تر اما پراکنده‌ای همچون [[حزب زنان]] و [[جمعیت زنان]] (با [[روزنامه زن امروز]]) تشکیل شدند. این سازمان‌ها بر خلاف دهه ۱۳۰۰ چندان همگرا نبودند. اشاره مختصری به هماهنگی فعالیت‌های حزب زنان و جمعیت زنان در سال ۱۳۲۲ شده استشده‌است<ref>ساناساریان، الیز، ص. ۱۱۵</ref> و در سال [[۱۳۳۱]] بیانیه‌ای از «ائتلاف سازمان‌های زنان» برای تقاضای حقوق سیاسی و اقتصادی دیده می‌شود.<ref name=sanasarian90-118>ساناساریان. الیز، ص. ۹۰ تا ۱۱۸</ref> این تجدید حیات محدود در سال‌های حکومت محمدرضاشاه از بین رفت و تمام فعالیت‌های حقوقی زنان در کنترل دولت قرار گرفت و از دهه ۱۳۳۰ متمرکزسازی شد و در نهایت تحت [[سازمان زنان ایران]] درآمد و از حالت جنبش اجتماعی خارج شد.<ref name=sanasarian123-7>ساناساریان. الیز، ص. ۱۲۳ تا ۱۲۷</ref>
 
== پس از انقلاب ۱۳۵۷ ==