[[Image:Scythia-Parthia 100 BC.png|thumb|300px|Scythia and Parthia in about 170 BC (before the [[Yuezhi]] invaded Bactria).]]
وتاریخدانان و نقاشهای بزرگ در نقاشی هاینقاشیهای خود به آن اشاره کرده اند، [کوروش هخامشی]در هنگام لشکرشی به خاک ایسکیت هاایسکیتها در منطقه یمنطقهٔ آذربایجان امروزه،با داشتن تعداد لشکر بیشمار و حتی چندین برابر تعداد لشکریان ساکاها، توسط ملکه یملکهٔ ساکاها آنا تومریس یا تومروس آنا شکست خورد،و به دلیل؛ با حیله و نیرنگ کشتن پسره ملکه یملکهٔ ساکاها(تومریس)،ملکه ی،ملکهٔ ساکاها سوگند خورده بود که کوروش را از خون سیراب کند و ،پس از جنگ نیز ملکه یملکهٔ ایسکیتها(آناتومریس)دستور داد تا جسد کوروش را پیدا کنند و سر کوروش را بریده و پیشش ببرند،سپس تومریس خاتون سربریده یسربریدهٔ کوروش را به ظرفی پراز خون ریخته شده یشدهٔ افراد بینگاه که توسط لشکر کوروش کشته شده بودند، فرو برد و گفت:ای خون خوار تاریخ بنوش ،بنوش تا سیر شوی، نقاش هاینقاشهای سرشناس و بزرگی این صحنه را نقاشی کرده اندکردهاند که این نقاشی هانقاشیها در موزه هایموزههای کشورهایی مانند لندن،انگلستان نگهداری میشوندمیشوند. ایرانیان جنوب شرقی ی بیابانگرد،یعنی آریایی هاآریاییها قدمت تاریخ حضورشان در ایران در حد چند هزار سال وچندین قرنها از ساکاها خیلی کمتر هست.قوم تورکتبار ساکا در استپهای [[اوراسیا]] بودند. مردمانی در ناحیه منطقه یمنطقهٔ آسیای میانه.
برخی از آنهاآنها هم در[[تاشکند]]، [[فرغانه]]، [[کاشغر]]، نشیمن داشتند که خودشان را ایسکیت مینامیدند.(در تورکی ایسکیتی ، پسونده (ئیت یا ایت)به معنای جمع هست،مثلا ایسکیت هاایسکیتها میشودمیشود قوم ایسکی ها).
ایسکیت هاایسکیتها در بین بقیه اقوام به ساکا ،ساکای ،ایشغوز یا اوچ غوز،سکا،سسه ؛نیز نامیده میشدند؛ در منابع چینی به آن سسه (Sse) گفته میشد، در منابع فارسی و هلندی به آنان ساکا یا شاکا گفته میشد، یونانیها به آنهاآنها ساکای میگفتند. آنهاآنها در واقع «ایسکیتها مانند بقیه تورکهای آسیای میانه ای» بودند. آنهاآنها شاخهای از خانواده بزرگ تورکتبار سکایی-سرمتی بودند.
برخی از آنهاآنها نیز ایرانیان بیابانگردی در استپهای شمال غربی بودند.