تمدن: تفاوت میان نسخه‌ها

محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
4nn1l2 (بحث | مشارکت‌ها)
خنثی‌سازی ویرایش 24487612 توسط Behnam N (بحث) دلیل؟
برچسب: خنثی‌سازی
FreshmanBot (بحث | مشارکت‌ها)
جز اصلاح فاصله مجازی + اصلاح نویسه، replaced: ه اند ← ه‌اند ، شده است ← شده‌است، تالیف ← تألیف، سالها ← سال‌ها، وه با ویرایشگر خودکار فارسی
خط ۳:
[[پرونده:Machu-Picchu.jpg|thumbnail|250px|left|خرابه‌های شهر [[ماچو پیچو]]، «شهر گم شده اینکاها»، معروف‌ترین نماد تمدن اینکاها تلقی می‌شود.]]
 
واژهٔ تمدن معانی خیلی مختلف و متفاوتی دارد که به جامعهٔ بشری مربوط می‌شوند. کلمه تمدن از کلمه [[زبان لاتین|لاتینی]] [[شهرنشین]] بودن یا [[شهروندان]] civis و شکل وصفی آن civilis مشتق می‌شود. کلمه [[متمدن شدن]] اساساً به معنی شهرنشین بودن، که توسط افراد جایگزین و انتخاب شده و موقعیت قانونی آن جامعه اداره می‌شود، می‌باشد [[روم قدیم|تمدن روم]] [[قوانین افراد غیرنظامی (سیستم قانونی)|قانون افراد غیرنظامی]] همه روی هم در یک کتاب بزرگ و کامل Corpus Juris Civlis در [[سده ۱۶ (میلادی)|سده ۱۶]] برای [[امپراتور ژوستینیان]] ([[۴۸۳ (پیش از میلاد)|۴۸۳]] تا [[۵۶۵ (پیش از میلاد)|۵۶۵]] پیش از میلاد) جمع‌آوری شده است؛شده‌است؛ که مورد استفاده امپراتور ژوستینیان که دوباره کشف شده و توسط استادان و کارشناسان قانون در اولین [[دانشگاه]] که در [[اروپای غربی]] در [[بلوگنا]] در [[سده ۱۱ (میلادی)|سده ۱۱]] تأسیس شده بود مورد استفاده قرار گرفته‌است. از سال ۱۳۸۸ کلمه civil به [[زبان انگلیسی]] وارد شده و به عنوان تمدن به معنی قانونی که مراحل اعمال جنایی و قانونی رابرای شهروندان انجام می‌دهد، در سال ۱۷۰۴ بکار رفته‌است. این واژه درسال ۱۷۲۲ با مفهومی نزدیک به واژهٔ تمدن استفاده شده‌است که معنی آن متضاد و مخالف [[بربریت]] بوده‌است.
 
== تعریف تمدن ==
تمدن یعنی سبک زندگی مجموعه‌ای از انسان‌ها که در یک دورهٔ تاریخی در یک منطقهٔ جغرافیایی زندگی می‌کردند و دارای اهداف مشترکی بودند و دستاوردهای خاصی داشتند. در این تعریف '''سبک زندگی''' رکن اساسی تمدن است وهمچنینو همچنین تأکید می‌شود بر '''دورهٔ تاریخی و منطقهٔ جغرافیایی''' که دورهٔ تاریخی می‌تواند کوتاه یا بلند و منطقهٔ جغرافیایی می‌تواند کوچک یا بسیار وسیع باشد، عنصر دیگر تعریف '''دستاوردها''' هستند که بدون آن تمدن معنای خود را از دست می‌دهد، و همچنین یک جامعهٔ بی هدف در تعریف تمدن نمی‌گنجد.
 
== تعریف ادبی و فنی ==
خط ۵۲:
* برخی تمدن و [[فرهنگ]] را مترادف یکدیگر بکار می‌برند.<ref name="dss">فرهنگ علوم اجتماعی- نوشتهٔ گولد و کولب- ترجمهٔ محمد جواد زاهدی-نشر مازیار- چاپ دوم 1384- ص 267-268</ref>
* گروهی دیگر فرهنگ را در نقطهٔ مقابل تمدن قرار می‌دهد. در این مضمون، معنی فرهنگ تغییر کرده همهٔ عقاید و آفرینش‌های انسانی مربوط به [[اسطوره]]، [[دین]]، [[هنر]]، و [[ادبیات]] را شامل می‌شود. حال آنکه تمدن به حوزهٔ خلاقیت انسانی مرتبط با فن آوری (تکنولوژی) و علم اشاره می‌کند. [[خط]]، [[تکنولوژی]]، و [[علم]] عمومی‌ترین معیارهای مورد استفاده بوده‌اند. همراه با این معیارها، از خصوصیت‌های دیگری نیز استفاده ده است که در مشاهدهٔ تجربی، فرهنگ‌ها غالباً با آن‌ها پیوستگی داشته‌اند: وجود شهرها، وجود ناهمگنی جمعیتی که بر اثر تقسیم پیچیدهٔ کار با هم مرتبط شده‌اند، و تمرکز قدرت اقتصادی و سیاسی.
* برخی دیگر تمدن را شامل فرهنگ دانسته انددانسته‌اند با این توضیح که تمدن شامل سخت افزارها نیز می‌شود.
 
[[گوردون چایلد]] خصوصیات ممیزهٔ تمدن را این گونه توضیح می‌دهد: «.. گرد آمدگی جمعیت‌های بزرگ در شهرها، تفکیک تولیدکنندگان اولیه (ماهیگیران، برزگران، و از این قبیل) به افزارمندان متخصص تمام وقت، بازرگانان، مأموران دولتی، روحانیون، و حکمرانان در میان جمعیت‌ها، تمرکز مؤثر قدرت اقتصادی و سیاسی؛ استفاده از علائم قراردادی برای ثبت و انتقال اطلاعات (خط)، و همچنین واحدهای قراردادی اوزان و مقادیر، زمان و مکان، که به پیدایش نوعی علم [[ریاضی]] و تقویمی انجامیده‌اند.»
خط ۱۴۰:
بسیاری از [[انسان‌شناسی|انسان‌شناس‌های]] قرن نوزدهم میلادی به تئوریی که [[توسعه و تکامل فرهنگی]] نامیده می‌شود، برگشته‌اند. آن‌ها اعتقاد دارند که مردم بطور طبیعی از یک کشور ساده و ابتدایی به یک کشور و دولت متمدن با شرایط بهتر و عالی‌تر پیشرفت می‌کنند برای مثال: [[جان وسلی پاول]] همه جوامع را در گروهای ابتدایی و بدون تمدن، بربریت، و متمدن طبقه‌بندی می‌کنند که دو تای اول مطابق شرایط او انسان‌شناسهای فعلی را متعجب و حیرت‌زده می‌کند. در اوایل قرن بیستم میلادی اولین شکافها در این دیدگاه جهانی در داخل [[تمدن غربی]] مشاهده شد. مثلاً [[ژوزف کونراد]] در رمان قلب تاریکیها در سال ۱۹۰۲ دربارهٔ کشور [[آزاد کنگو]] اظهار داشت که بیشتر رفتارهای ابتدایی و غیر متمدن از اروپائیان سفید پوست ناشی می‌شود. این سلسله مراتب دیدگاه جهانی توسط شناسایی مقصر در [[جنگ جهانی اول]] و [[جنگ جهانی دوم]] و غیره بطور خیلی جدی بررسی کرده‌اند.
 
امروزه بیشتر دانشمندان جامعه‌شناس اعتقاد دارند که بعضی موارد در ارتباط گرایی فرهنگی، نشان می‌دهند که جوامع پیشرفته بطور ذاتی خوب و عالی، خیلی بشری یا خیلی کامل و پیشرفته بجز تکنولوژی و بعضی گروه‌های پیشرفته نمی‌باشند. این نظریه ریشه‌ها و علل مخصوص بخود را در نوشته‌ها و تالیفاتتألیفات [[فرانتس بائوس]] دارد.
 
یک تعداد کم از محققان نظریه ارتباط گرایی بائوس و علم روال اصلی جامعه را رد می‌کنند. بیولوژیست انگلیسی [[جان بیکر (بیولوژیست)|جان بیکر]] در کتاب خود در سال ۱۹۷۴ به نام «نژاد» ۲۰ معیار در ارائه می‌کند که تمدنهای پیشرفته را نسبت به تمدنهای غیرپیشرفته متمایز می‌کند. بیکر سعی می‌کند که روابط بین فرهنگهای تمدنها و جایگزینی نامناسب بیولوژیکی رهبران و تأسیس کنندگان آن‌ها را نشان دهد.
خط ۱۶۵:
تمدن مصریان در [[دره رود نیل]] در حدود ۳۲۰۰ سال قبل از میلاد مسیح، تشکیل شد، و در ۳۴۳ سال قبل از میلاد مسیح پایان یافت که شروع کنترل حکومت فراعنه یا فرعون‌ها بر مصر و یکی از سه تمدن قدیمی جهان بود. [[انسان‌شناسی|انسان‌شناس‌ها]] و شواهد [[انسان‌شناس|انسان‌شناسی‌ها]] هر دو بر [[غلات|علوفه]] -خرد کردن [[فرهنگ کشاورزی]] در طول دره رود [[نیل]] در هزاره دهم قبل از میلاد با استفاده از [[داس]] و [[تیغه‌های برنده]] دلالت می‌کنند. اما فرهنگ دیگر [[شکار کردن|شکارچی]]، [[ماهیگیری|ماهیگیرها]] و جمع‌کننده دانه و مواد غذایی توسط مردمانی که از [[ابزارهای سنگی]] استفاده می‌کردند، جایگزین آن شده‌است. همچنین شواهد نشان می‌دهند که مردمی که در نواحی جنوب غربی مصر در نزدیکی مرز [[سودان]] ۸۰۰۰ سال قبل از میلاد مسیح ساکن بودند. تغییرات آب وهوایی یا چرای بیش از حد دامها و گله‌ها در حدود ۸۰۰۰ سال قبل از میلاد شروع به تخلیه و خارج شدن از سرزمین‌های [[مصر باستان|مصر]] در ۲۰۰ سال قبل از میلاد مسیح کردند و قبیله‌های اولیه شروع به مهاجرت به دره [[رود نیل]] که می‌توانستند کارهای [[کشاورزی|زراعت]]، [[سیستم تجارت|اقتصاد]] خود را توسعه داده و ساکن شوند و [[جامعه]] بیشتر متمرکزی بوجود آورند، کردند. حیوانات اهلی و اهلی کردن حیوانات برای استفاده قبلاً از قاره [[آسیا]] بین ۷۵۰۰ تا ۴۰۰۰ سال قبل از میلاد مسیح به آنجا وارد شده بود. گله‌داری و دامپروری و تمدن [[کشت غلات]] در شرق [[صحرا]] در هزاره هفتم قبل از میلاد مسیح وجود داشت. اولین کارهای هنری شناخته شده از [[کشتی‌ها]] در [[مصر باستان]] در حدود ۶۰۰۰ سال قبل از میلاد مسیح بوده‌است.
 
تا [[هزاره ششم قبل از میلاد]]، حکومت موروثی فراعنه مصریان در گوشه جنوب غربی [[مصر]] که گله‌های [[هردینگ]] در آنجا بود، سمبلهایی در سفالگری [[گرازین]] مربوط به هزاره چهارم قبل از میلاد دیده می‌شود که مشابه نوشته‌های سنتی [[هیروگلیف مصریان|هیروگلیف]] است در [[مصر باستان]]، ملات گلی و آهکی تا هزاره چهارم قبل از میلاد استفاده می‌شد، که نشان می‌دهد مصریان باستان [[سرامیک]] و وسایل سرامیک و چینی در اوایل سالهایسال‌های ۳۵۰۰ قبل از میلاد تهیه و استفاده می‌کرده‌اند. شواهدی که [[کاوشگران]] [[مصر باستان|مصریان باستان]] بدست آورده‌اند که وسایل اصلی و اولیه که در بعضی از شعبه‌های [[جاده ابریشم]] استفاده و محافظت شده‌اند. موسسات طبی و پزشکی که در مصر شناخته شده‌اند در اول در سیرکا ۳۰۰۰ سال قبل از میلاد مسیح تأسیس شده‌اند. مصر باستان بخاطر ساختار اهرام سه‌گانه قدیمی و بلند خود معروف است و اشکالی از جراحی‌های اولیه، ریاضی و کشتی‌ها و قایق‌ها برای حمل و نقل بدست آمده‌است.
 
=== [[تمدن دره سند]] هزارهٔ ۳۳۰۰–۱۷۰۰ قبل از میلاد مسیح ===