توجی (شهر): تفاوت میان نسخه‌ها

محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
ابرابزار
ابرابزار
خط ۱:
[[پرونده:Caspian anarchy era.svg|250px|بندانگشتی|جایگاه توجی با رنگ صورتی در عهد کیا ویشتاسب جلالی مشخص شده.]]
'''توجی'''، که به اشکال دیگری من‌جمله '''ترنجه'''، '''ترنجی''' یا، '''تریجی''' و '''تورانجیر''' هم از آن یاد شده، نام شهری در [[طبرستان]] بود که در میان [[قائمشهر]] و [[شیرگاه]] کنونی قرار داشت. روستای [[بشل]] در نزدیکی دو رودخانهٔ «توجی» و «تیجون»، در رود [[تلار]]، احتمالاً جایگاه باستانی این شهر بوده باشد.<ref name="اس">اسلامی، حسین. ''مازندران در تاریخ''. جلد یک. ساری: شلفین، ۱۳۹۰. شابک ۹۷۸-۶۰۰-۱۰۰-۱۷۸-۹. صفحهٔ ۱۳۹.</ref>
 
در کتب مورخان قرن چهارم هجری پیاپی از آن، با اسامی مشابهی، یاد شده‌است.<ref name="اس">اسلامی، حسین. ''مازندران در تاریخ''. جلد یک. ساری: شلفین، ۱۳۹۰. شابک ۹۷۸-۶۰۰-۱۰۰-۱۷۸-۹. صفحهٔ ۱۳۹.</ref> در [[حدود العالم]] آمده «ترجی شهرکی است آبادان و قدیم‌ترین شهرست اندر طبرستان»<ref name="آدم">مجتبی صفری و عابد تقوی ، [http://anthropology.ir/article/17364.html جغرافیای تاریخی مازندران (۵) شهر تُرَنجِه]، [[انسان‌شناسی و فرهنگ]]</ref> در زمان [[ابن اسفندیار]] پادگانی هزار و پانصد نفره در آن وجود داشت و [[میرظهیرالدین مرعشی]] خود به قلعه‌ای با همین اسم در حول شهر [[ساری]] رفته‌است.<ref name="اس">اسلامی، حسین. ''مازندران در تاریخ''. جلد یک. ساری: شلفین، ۱۳۹۰. شابک ۹۷۸-۶۰۰-۱۰۰-۱۷۸-۹. صفحهٔ ۱۳۹.</ref> کیا ویشتاسب جلالی، از بزرگان مازندران، نیز در قلعه توجی فرمان می‌راند؛ او بعدها از متحدان [[کیا افراسیاب چلاوی]] شد.<ref>روحانی، سید کاظم. انعکاس نهضت سربداران در جهان اسلام. کیهان اندیشه، ۱۳۶۹.</ref>
 
== وجه تسمیه ==
[[رابینو]] می‌گوید در این مکان بود که [[فرخان بزرگ]] توانست مهاجمان تُرک را شکست دهد و بر همین اساس نام آن را «توران‌چی» یا «توران‌جیر» به معنای شکست‌گاه [[توران]]یان قرار دادند که به صورت توجی درآمده.<ref>هاسنت لویی رابینو. ''مازندران و استرآباد''. ترجمه وحید مازندرانی، ۱۳۶۵. ص ۲۰۰–۲۰۱.</ref>
*نام‌های مختلفی همچون بُرجی، تُرَنجی، تُرنجه، تُرجی، تَریجی، توران‌جیر، تژیر، توجی، تریچه و توران‌چی برای این شهر گفته شده‌اند.<ref name="آدم">مجتبی صفری و عابد تقوی ، [http://anthropology.ir/article/17364.html جغرافیای تاریخی مازندران (۵) شهر تُرَنجِه]، [[انسان‌شناسی و فرهنگ]]</ref>
 
[[رابینو]] می‌گوید در این مکان بود که [[فرخان بزرگ]] توانست مهاجمان تُرک را شکست دهد و بر همین اساس نام آن را «توران‌چی» یا «توران‌جیر» به معنای شکست‌گاه [[توران]]یان قرار دادند که به صورتصورت‌های توجیدیگر نیز درآمده.<ref>هاسنت لویی رابینو. ''مازندران و استرآباد''. ترجمه وحید مازندرانی، ۱۳۶۵. ص ۲۰۰–۲۰۱.</ref> در این باره در [[تاریخ طبرستان (کتاب)|تاریخ طبرستان]] اثر [[ابن اسفندیار]] آمده<ref name="آدم">مجتبی صفری و عابد تقوی ، [http://anthropology.ir/article/17364.html جغرافیای تاریخی مازندران (۵) شهر تُرَنجِه]، [[انسان‌شناسی و فرهنگ]]</ref>:
== منابع ==
{{نقل‌قول|به عهد فرّخان بزرگ ترکان چنانچه رفت که ضریبه (خزینه) بستانند و به طبرستان تعرّض نرسانند، چون دو سال برآمد در بندها و مسالک (ممالک) را استواری‌ها کردند و به اداء ضریبه و اناوه تهاون نموده و بعد تحصین مضایق و تمکین مداخل و مخارج ولایت از هامون برخاسته و به موضوعی که فیروزآباد گویند به حدّ لَفور باز شده و نشسته، ترکان چون خلاف وفا بدانستند به طبرستان آمدند و صُول گفتند پادشاه را، بدین موضع که شهرست لشکرگاه شاخته به هر طرف به غارت و تاراج تاختن می‌بردند تا شبی فرّخان بر سبیل شبیخون تاختن بر سر ایشان آورد و ظفر یافت، صول را با حملهٔ حشم تُرک بکشتند چنانگه پشته پشته از کشته با دید آمد و باقی که از لشکرگاه غایب بودند به کمینگاه گرفتار آمدند و طمع ترکان از طبرستان منقطع شد. این موضع را شهر ساختند و توران‌جیر نام نهادند.}}
{{پانویس}}
 
== منابع ==
== پیوند به بیرون ==
{{پانویس}}
{{درگاه|طبرستان}}
* مجتبی صفری و عابد تقوی ، [http://anthropology.ir/article/17364.html جغرافیای تاریخی مازندران (۵) شهر تُرَنجِه]، [[انسان‌شناسی و فرهنگ]]
 
{{مازندران-خرد}}
{{درگاهportal bar|جغرافیا|طبرستان}}
[[رده:شهرهای باستانی طبرستان]]