مد (موسیقی): تفاوت میان نسخه‌ها
محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
اسم خاص نیست، اسم معناست |
گسترش |
||
خط ۱:
'''مد''' ({{lang-fr|mode}}) در تئوری [[موسیقی کلاسیک]] عموماً به شکلی از [[گام (موسیقی)|گام]] اشاره دارد که با مجموعه‌ای از حالت‌های مشخص ملودیک، همراه است. این معنا، که در سال‌های اخیر رایج‌ترین استفاده از واژه «مد» است، سنت‌هایی تاریخی از [[قرون وسطی]] را منعکس می‌کند که خود آن‌ها برگرفته از تئوری موسیقی یونان باستان هستند.
== تعریف ==
در طول تاریخ موسیقی، تعریف مفهوم مد موضوع تلاش‌های بسیاری بوده‌است.<ref>{{پک|کردمافی|۱۳۸۸|ک=بررسی پاره‌ای از امکانات|ص=۲۰}}</ref> اگر گام موسیقی به عنوان یک بستر صوتی در نظر گرفته شود و [[ملودی]] به عنوان یک سیر مشخص در این بستر صوتی در نظر گرفته شود، مفهوم «مد» را می‌توان به عنوان حلقهٔ اتصال این دو در نظر گرفت که از گام خاص‌تر و از ملودی عام‌تر است.<ref>{{پک|کردمافی|۱۳۸۸|ک=بررسی پاره‌ای از امکانات|ص=۲۰}}</ref>
== مد در موسیقی ایرانی ==
به عقیدهٔ [[فرهاد فخرالدینی]]، آن چه در تقسیم‌بندی قدیمی [[موسیقی سنتی ایران]] (و تقسیم‌بندی فعلی [[موسیقی عربی]]) با نام «جنس» در حالت جمع با نام «اجناس» شناخته می‌شده، در واقع همان مُد است که در یک فاصلهٔ [[چهارم درست]] (یا به وسیلهٔ یک [[دانگ (موسیقی)|دانگ]]) تعریف می‌شده‌است.<ref>{{پک|فخرالدینی|۱۳۹۴|ک=تحلیل ردیف موسیقی ایران|ص=۳۶}}</ref>
اما سعید کردمافی معتقد است که مد در موسیقی ایرانی تا حدی چارچوب ملودیک موسیقی را نیز در خود دارد، و در مقایسه با [[موسیقی عربی]] و [[موسیقی ترکی|ترکی]] بیشتر وابسته به فرمول‌های ملودیک است و این وابستگی در سبک‌هایی که متعهد به [[ردیف (موسیقی)|ردیف موسیقی ایرانی]] هستند بارزتر است.<ref>{{پک|کردمافی|۱۳۸۸|ک=بررسی پاره‌ای از امکانات|ص=۲۱}}</ref> همچنین [[سعید حجاریان]] نیز معتقد است که نظام موسیقی ایرانی که مبتنی بر گوشه‌هاست (که شروع و پایان مشخصی دارند) از این جهت با نظام موسیقی عربی و ترکی (که در آن مقام‌ها انتزاعی هستند و شروع و پایان خاصی ندارند) متمایز است؛ همین مفهوم را [[والتر فلدمن]] نیز به این شکل بیان می‌کند که نظام موسیقی ایرانی «پشت‌بسته» است و نظام موسیقی عربی و ترکی «پشت‌باز»، و حجاریان این را به معنای وجود میدان اجرایی بزرگتری برای موسیقی‌های ترکی و عربی می‌داند.<ref>{{پک|کردمافی|۱۳۸۸|ک=بررسی پاره‌ای از امکانات|ص=۲۱}}</ref>
== جستارهای وابسته ==
سطر ۱۴ ⟵ ۱۷:
== منابع ==
* {{یادکرد کتاب|نام خانوادگی =فخرالدینی |نام = فرهاد | پیوند نویسنده = | عنوان = تجزیه و تحلیل و شرح ردیف موسیقی ایران| ترجمه = | جلد = | سال = ۱۳۹۴| ناشر = نشر معین|مکان = تهران| شابک = 978-964-165-098-0| صفحه = | پیوند = | بازیابی = }}
* {{یادکرد ژورنال | نام خانوادگی = کردمافی | نام = سعید | عنوان =بررسی پاره‌ای از امکانات بالقوهٔ مدال در موسیقی دستگاهی ایران | ژورنال = [[فصلنامه موسیقی ماهور]] | سال = ۱۳۸۸| شماره = ۴۶ | صفحه = {{چر}}۱۹-۷۵}}
== پیوند به بیرون ==
| |||