مسجد گوهرشاد: تفاوت میان نسخهها
محتوای حذفشده محتوای افزودهشده
Massol1360 (بحث | مشارکتها) ←منابع: انبار |
Massol1360 (بحث | مشارکتها) |
||
خط ۳۳:
| هزینه ساخت =
| نوسازی =
|
| ویژگیهای دیگر =
| پانویس =
خط ۳۹:
'''مسجد گوهرشاد''' در مشهد در جنوب [[حرم علی بن موسی الرضا]] به دستور [[گوهرشادبیگم]] همسر [[شاهرخ]] ساخته شد. به دلیل ظرافت و زیبایی کاشیکاری و [[خوشنویسی|خط]] و اسلوب [[معماری]] مسجد گوهرشاد، این مسجد از شاهکارهای [[معماری ایرانی]] در دوره تیموری؛ و به دلیل موقوفات بسیار و مجاورت با [[حرم علی بن موسی الرضا|آرامگاه علی بن موسی الرضا]] از مهمترین و شلوغترین مسجدهای ایران بهشمار میرود، بهطوریکه برخی آن را پُربازدیدترین [[مسجدها در ایران|مسجد در ایران]] میدانند.
بارها و در زمانهای مختلف، بر اثر عوامل طبیعی و انسانی صدمات فراوانی متوجه مسجد گوهرشاد
گنبد ایوان مقصوره، در سال ۱۳۳۹ش برای مرمت اساسی تخریب گشت و ساخت مجدد آن توسط معماران ایرانی وزیر نظر مهندس عباس آفرنده و با رعایت همان ویژگیهای گذشته و حفظ مشخصات اصلی آغاز گردید و در سال ۱۳۴۱ش خاتمه یافت که در همان زمان نیز سنگهای ازاره داخل ایوان مقصوره تعویض گردید و کف ایوان با سنگهای مرمر مفروش گشت و در سال ۱۳۴۵ش دور ساقه گنبد با کاشی معرق کتیبهای مزین گردید.<ref>{{یادکرد وب|نشانی = http://www.shefanews.com/fa/pages/?cid=25906|عنوان = مسجد گوهرشاد مشهد پس از ششصد سال، شفانیوز}}</ref>
خط ۴۵:
== بنیانگذاری و جایگاه ==
این مسجد در جنوب [[آرامگاه علی بن موسی الرضا|آرامگاه رضوی]] جای دارد و به رواقهای دارالسیاده و دارالحفاظِ آن
بر اساس متن کتیبهٔ به خط [[ثلث]] در [[ایوان]] جنوبی، این مسجد در سال [[۸۲۱ (قمری)|۸۲۱ ق]] /[[۱۴۱۸ (میلادی)|۱۴۱۸ م]] به دستور و کمک [[گوهرشاد خاتون|گوهرشاد]]، همسر [[شاهرخ تیموری]] ساخته شدهاست و در طیّ قرون، خرابیهای زیادی بر آن وارد شده.
بنای مسجد گوهرشاد - که به خاطر نام بانی آن به این نام خوانده میشود - تقریباً ۱۲ سال بهطول انجامیده و معمار اصلی بنا به احتمال قوی [[قوامالدین شیرازی]] یکی از معروفترین معماران [[دوره تیموری]] بودهاست.<ref>شهبازی شیران، (دکتر حبیب)، ۱۳۸۶: ۱۷ و ۱۸</ref>
خط ۷۰:
=== ایوانها ===
* '''ایوان مقصوه''' (جنوبی): مهمترین [[ایوان|ایوانِ]] مسجد. حدود ۵۰۰ مترمربع مساحت، ۳۷ متر طول و ۵/۲۵ متر ارتفاع، از مهمترین ایوانهای [[مسجدها در ایران|مسجدهای ایرانی]] که هنرهای گوناگون در آن به کار رفتهاست. کتیبهٔ [[بایسنقر]] (فرزند گوهرشاد) که از بهترین ثلثنویسان عهد تیموری بوده، در این ایوان است که تاریخ بنای مسجد بر کاشی معرق، در آن نوشته شدهاست. [[محراب]] مسجد در میانِ ایوان جای دارد که یکپارچه از سنگ [[مرمر]] ساخته شدهاست. کتیبهای در میان [[مقرنس]] کاریهای آن نیز وجود دارد. [[گنبد]] مسجد بر بالای این ایوان است.{{سخ}}<ref name="news.aqr.ir">{{یادکرد وب | عنوان = آستان قدس رضوی | ناشر = روزنامهٔ بهمان | نشانی = http://news.aqr.ir/Portal/Home/ShowPage.aspx?Object=News&ID=0cc6c988-989e-442d-97c8-6fb49d792a07&LayoutID=abfb4d28-4d74-4034-8e74-473712232cfb&CategoryID=9b9a5aef-43ac-4239-86fb-18915873eb1f&SearchKey= | تاریخ بازدید = آگوست ۲۰۱۳}}</ref>
یکی دیگر از اجزای ایوان [[منبر]]ی است که امروزه به نام «[[صاحب الزمان]]» خوانده میشود که از چوبِ [[گردو]] و [[گلابی]] ساخته شده و هنرهای [[منبت]] کاری در آن به کار رفته. سازندهٔ این منبر «محمد، نجّار خراسانی» هنرمند ناشناس عصر [[فتحعلیشاه قاجار]] میباشد. این منبر سال [[۱۳۲۵]] / [[۱۹۴۶ (میلادی)|۱۹۴۶ م]] به دستِ «حیدر نیکنام گلپایگانی» تعمیر شد.<ref name="news.aqr.ir" />
=== گنبد و منارهها ===
[[گنبد]] مسجد به بلندی ۴۱ متر بر بالای ایوان مقصوره جای دارد و سطح خارجی آن با آجر لعابدار و یک کتیبه با [[خط کوفی]] تزئین شدهاست. در دو طرف این ایوان، دو مناره هر کدام به ارتفاع ۴۳ متر ساخته شده و دارای کتیبههایی است. این منارهها از روی زمین شروع میشوند و پیوسته به ایوان مقصوره بالا میروند و به شکل گلدسته در میآیند.
دور خارجی گنبد ۸۵٫۶۱ متر است به دلیل مشکلاتی که برای آن به وجود آمد در سال ۱۳۴۱ برچیده شد و دوباره گنبد فعلی با مصالح جدید ساخته شد و تزئین شد.<ref name="haramerazavi" />
[[پرونده:Goharshad-mosque-mashhad-IRAN-main.jpg|جایگزین=صحن ورودی مسجد گوهرشاد|وسط|بندانگشتی|483x483پیکسل|صحن ورودی مسجد گوهرشاد]]
خط ۸۴:
در زاویه جنوبی ایوان مقصوره نزدیک به محراب منبر بلندی معروف به منبر صاحبالزمان قرار دارد. این منبر در سال ۱۲۴۳ هجری قمری به دستور فتحعلی شاه قاجار به دست محمد نجار از چوب گردو و گلابی ساخته شدهاست. از خصوصیات بار این منبر شیوه منبتکاری و قلمزنی آن و همچنین عدم استفاده از آهن و میخ در ساختش میباشد. ساخت این منبر در سال ۱۳۲۵ آغاز شد که پس از ۵ سال متوقف گردید که بعداً توسط محمد نجار به اتمام رسید.
ارتفاع منبر از زمین تا عرشه (جای نشستن) ۷٫۵ متر و دارای ۱۴ پله است و ابعاد عرشه ۱٫۱۴ در ۱٫۱۲ میباشد.<ref name="haramerazavi" />
=== کتیبهها ===
== موقوفات ==
== تاریخ و رویدادها ==
|