پروانه امیرافشاری زنجانی در سال ۱۳۲۳ در شهر زنجان به دنیا آمدنیامد. وی از خانوادهٔ بانفوذ و سرشناس امیرافشاری، که اصالتی [[آذری]] دارند، است. پدرش از زمینداران بزرگ [[زنجان]] بود. پدر حمیرا مالک ۱۵۰ قریه و روستا در منطقهٔ شمال غرب ایران بود. از همان دوران کودکی حمیرا، خانهٔ آنها به افتخار افراد بانفوذ حکومتی، شاهد مراسم بزرگ با حضور هنرمندان نامیِ آن زمان، مانند [[قمرالملوک وزیری]]، [[روحانگیز]]، [[بنان]]، [[ملوک ضرابی]] و بسیاری دیگر بود که همین انگیزهٔ اولیهٔ دختر خانواده برای روی آوردن به آواز شد. حمیرا، به دور از چشم پدر و با تشویق همسر روشنفکر و تازه از آلمان بازگشتهٔ خود، با نامنویسی در آزمون صدا در شورای رادیوی آن زمان، باعث حیرت و تحسین اعضای شورا شد و پس از آن تحت آموزش [[علی تجویدی]] و [[ملوک ضرابی]] قرار گرفت. وی دو سال بعد در ۱۸سالگی به یک خوانندهٔ تمامعیار تبدیل شد.