ادبیات کردی: تفاوت میان نسخه‌ها

محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
سنگلج (بحث | مشارکت‌ها)
←‏ادبیات گورانی: گورانی کردی نیست
برچسب‌ها: ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه
اصلاح به صحیح
خط ۱۲:
== ادبیات کردی جنوبی ==
تا اوایل سدهٔ هجدهم میلادی متنی به گویش کردی جنوبی در دسترس نیست و سرایندگان جنوب کردستان برای سرایش از [[گورانی|زبان گورانی]] استفاده می‌کردند. [[ملا پریشان|ملا پریشان دینوری]]، [[غلامرضا ارکوازی]]، [[شاه خوشین]]، [[الماس خان کندوله‌ای]]، [[خانا قبادی]] و … از شاعرانی هستند که در سده‌های هفتم تا هجدهم در منطقهٔ جنوب [[کردستان]] ظهور کرده‌اند و همگی آثار خود را به زبان گورانی نوشته‌اند. از ابتدای قرن هجدهم با ظهور [[خان منصور و شاکه]] سرایش به کردی جنوبی هم شکل می‌گیرد، اما به یک سنت ادبی تبدیل نمی‌شود. زبان گورانی تا ابتدای سدهٔ بیستم کماکان زبان ادبی رایج در جنوب کردستان باقی می‌ماند و از این تاریخ به بعد به تدریج جای خود را به کردی جنوبی و لهجه‌های گوناگون آن می‌دهد.{{سخ}}
در عصر حاضر شاعرانی همچون: [[شامی کرمانشاهی|شامی کرماشانی]]، [[نقی آزاد]]، [[پرتو کرمانشاهی|پرتو کرماشانی]]، [[یدالله بهزاد]]، [[جلیل آهنگرنژاد]]، رضا[[علی الفتی]]،رضا جمشیدی ،[[ناهید محمدی]]، [[رضاموزونی]]، [[سعید عبادتیان]]، [[علیرضا خانی]]، [[ظاهر سارایی]]، [[شیردل ایلپور]]،احسان نجفی، [[فرهاد شاهمرادیان]]،فریاد شیری، [[پرویز بنفشی]]، [[علی الفتی]]،محمد مرادی نصاری، [[عباسی آرام]]، [[حبیب‌الله بخشوده]] و … آثار قابل توجهی به کردی جنوبی خلق کرده‌اند.
یکی از مهمترین جریانات ادبی در این گویش معتبر زبان کُردی، [[جریان شعر دهه‌ی هفتاد کُردی کلهری|جریان شعر دهه‌ی هفتاد]] است. این جریان را شاعران گیلاتغربی آغاز کردندو بعدها در محافلی مثل انجمن ادبی سروه در اسلام‌آباد غرب شکوفاتر شد. پیشگامان شعر نوین کردی جنوبی عبارتند از: شیردل ایلجلیل آهنگرنژاد پور(لهبا یانتشار شیعرنه‌رمه بیزارمواران)، ک شهرضا مسیه/موزونی، و/با لهکتاب مسترهای له(یه رهشه نگ/و/ لهئه پرد خوهگه ر/) جلیلبچیدن،چراخ آهنگرنژاد (با انتشار نه‌رمه واران،)، سعید عبادتیان، رضا موزونی، علی الفتی (با انتشار چهارهفت کتاب گرمیان. گرمه شین. سانهگیان، گه رمیان ،سانه ناو و سزیان وفروفر،سریوت باشوور و له چیمنه ریه و چیمنه ریه ورضاسعید عبادتیان(هه له لام بیود گومد کردم )،رضا حمشیدی (با انتشار سه کتاب دواره چیوزه دیم-یی داوان هساره و دنگ چویلد تی). بعدهاشیردل نیزایل شاعرانیپور(له مانندی حامدشیعر شبابیبیزارم -مهوشک سلیمانپورشه مسیه/ و/ له مستر له ره نگ/و/ له پرد خوه ر/)بعدها نیز شاعرانی مانند و… به این مجموعه اضافه شد
 
در ادبیات لکی نام‌هایی مثل: آرش افضلی، لک امیر، قاسم ارژنگ، از مشهورترین‌ها هستند