پارس (سرزمین): تفاوت میان نسخه‌ها

[[استان هرمزگان]] و [[استان چهار محال و بختیاری]] و بخش باختری [[استان کرمان]] می‌باشد که آنراآن را خاستگاه [[زبان فارسی]] و میراث دار [[پارسی میانه]] می‌دانند.<ref name="Iranica1">{{یادکرد |شهر= New York |کتاب= Encyclopædia Iranica |نویسنده= Skjaervo, Prods Oktor|زبان=en |مقاله= [http://www.iranicaonline.org/newsite/articles/v13f4/v13f4001c.html IRAN vi, continued] |نشریه=Columbia University |تاریخ=2006-10-25}} Retrieved on 2009-04-08.</ref><ref name="Iranica2">{{یادکرد|شهر= New York|کتاب= Encyclopædia Iranica|نویسنده= SWindfuhr, Gernot|نویسندگان سایر بخش‌ها=|ترجمه=|صفحه= |زبان=en |مقاله= [http://www.iranicaonline.org/newsite/articles/v9f3/v9f393c.html#viii FARROḴZĀD,FORŪḠ-ZAMĀN] |ژورنال= |نشریه=Columbia University |تاریخ= |دوره= |شماره= |شاپا=}} Retrieved on 2009-04-08.</ref><ref name="salami2004">Salami, A. , 1383 [[گاه‌شماری ایران|AP]] / 2004 [[گاه‌شماری میلادی|AD]]. Ganjineye guyeššenâsiye Fârs (The treasury of the dialectology of Fars). First Volume, [[فرهنگستان زبان و ادب فارسی]]. [http://persianacademy.ir/fa/ganjifars01.aspx] {{ISBN|964-7531-32-X|en}} {{fa icon}}</ref><ref name="salami2005">Salami, A. , 1384 [[گاه‌شماری ایران|AP]] / 2005 [[گاه‌شماری میلادی|AD]]. Ganjineye guyeššenâsiye Fârs (The treasury of the dialectology of Fars). Second Volume, The academy of Persian language and literature. [http://persianacademy.ir/fa/ganjifars02.aspx] ISBN 964-7531-39-7 {{fa icon}}</ref><ref name="salami2006">Salami, A. , 1385 [[گاه‌شماری ایران|AP]] / 2006 [[گاه‌شماری میلادی|AD]]. Ganjineye guyeššenâsiye Fârs (The treasury of the dialectology of Fars). Third Volume, The academy of Persian language and literature. [http://persianacademy.ir/fa/ganjifars03.aspx] ISBN 964-7531-54-0 {{fa icon}}</ref><ref name="salami2007">Salami, A. , 1386 [[گاه‌شماری ایران|AP]] / 2007 [[گاه‌شماری میلادی|AD]]. Ganjineye guyeššenâsiye Fârs (The treasury of the dialectology of Fars). Forth Volume, The academy of Persian language and literature. [http://persianacademy.ir/fa/s1504871.aspx] {{ISBN|978-964-7531-73-3|en}} {{fa icon}}</ref> که تا امروزه نیز بخصوص از جهت فرهنگی و زبانی از تشخص و تمایز برخوردار است.

در سال ۵۵۸ پیش [[کوروش بزرگ]] (کوروش دوم) در بخش شرقی انشان در جایی که امروزه ایل مماسن(ممسنی) اسکان دارد و پارس نامیده می شد آغاز شاهنشاهی جهانی هخامنشیان را که تا قبل از آن حکومت‌های محلی در پارس بودند بنیان نهاد و دژی بر روی یک دژ مادی در شمال پارس بنا نهاد که در تاریخ به پاسارگد(دژ پارسیان) مشهور می‌باشد و پایتخت هخامنشیان در زمان فرمانروای کورش بود.انشان سرزمین گسترده ای بود که از ایذه در خوزستان در غرب آغاز و تا به دشت ملیان(بیضا) در شرق گسترده بود و کلید انشان در بخش شرقی آن در پارس در لیدوما(کاخ هخامنشی ممسنی)و مقر فرماندهی گبریاس نیزه انداز مالک بزرگ پارس و از بلند پایه ترینپایه‌ترین افراد در تاریخ هخامنشیان می‌باشد تا حدی که طایفه او پاتیشوری را طایفه هخامنشیان می دانند.گبریاس نیزه انداز فرمانده ارتش کورش در فتح بابل،پدر زن داریوش بزرگ و پدر مردونیه فرمانده بلندآوازه ارتش هخامنشی در لشکرکشی به یونان بود.دشت ملیان(بیضا)بخشی از ایل ممسنی بود که در دوره قاجاریه به دلیل حمایت ممسنی‌ها از زندیه به عنوان تخت گاه زندیه به همراه بخش‌هایی دیگر از این ایل جدا شد.پارس حکومت مستقلی از عیلام بود و مرز انشان و عیلام در بهبهان(آرگان،آریاگان) تعیین میشد...<ref>[http://www.iranicaonline.org/pages/chronology-1 CHRONOLOGY OF IRANIAN HISTORY PART 1] ''iranicaonline.org''</ref>

از مهمترینمهم‌ترین اشتراکات منطقه فارس زبان و گویش است. این منطقه خاستگاه زبان فارسی بوده و علاوه بر آن تا به امروز نیز اشکال گویش قدیم پهلوی در آن بجا مانده‌است. گویش‌های پهلوی گویش‌هایی هستند که [[پهلوی]]‌اند و هنوز حالت پارسی میانه را در خود حفظ کرده‌اند. مهمترینمهم‌ترین ویژگی آن‌ها داشتن حالت کنایی و اسپلیت ارگاتیو است و مانند صرف فعل [[پهلوی ساسانی]] هنوز شناسه‌های صرفی پیش از فعل قرار می‌گیرند. بجز این مورد تفاوت خاص دیگری با فارسی ندارند. این گویش‌ها در [[استان فارس]] منطقهٔ [[دشتی]] در بوشهر و [[بهبهان]] در [[خوزستان]] و روستاهای معدودی در کهگیلویه بویر احمد و [[استان هرمزگان]] به جز شرق استان که زبان بلوچی کاربرد دارد رایج است. عمدهٔ متکلمان گویش‌های پهلوی در استان فارس در روستاهای منطقهٔ کوهمرهٔ ارژن و [[دشتک]] [[مرودشت]] و روستاهای اطراف کازرون و [[بیشاپور]] و منطقهٔ [[لارستان]] بسر می‌برند. زبان شیرازی قدیم که [[حافظ]] و [[سعدی]] به آن شعرهایی دارند نیز به گونه‌ای از همین گویش است که مانند زبان فارسی باقیماندهٔ زبان پهلوی جنوبی می‌باشد.<ref name="payne1987">{{یادکرد|فصل= |کتاب=The World's Major Languages|ناشر= Oxford University Press|چاپ= |شهر= Oxford|کوشش= Bernard Comrie |ویرایش= |سال= 1987 |شابک=978-0-19-506511-4 |نویسنده=Payne, {{چر}}J.R. |نویسندگان سایر بخش‌ها=|ترجمه=|صفحه= 514 |زبان=en |مقاله= |ژورنال= |نشریه= |تاریخ= |دوره= |شماره= |شاپا=}}</ref><ref name="Iranica2"/>