فاطمه سیاح: تفاوت میان نسخه‌ها

محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
ازدواج، جدایی و بازگشت به ایران
←‏زندگی‌نامه: تجمیع مطالب مربوط به زندگی نامه در بخشی با همین عنوان
خط ۳۱:
 
== زندگی‌نامه ==
فاطمه سیاح در سال ۱۲۸۱ شمسی در شهر [[مسکو]] متولد شد. پدر او میرزا جعفرخان رضازاده محلاتی، استاد زبان و ادبیات فارسی در مسکو، از ابتدای جوانی به روسیه مهاجرت کرده بود.<ref name=":2" /> مادر او آلمانی‌تبار و بزرگ‌شده روسیه بود.<ref name=":3">{{یادکرد ژورنال|عنوان=زندگی و اندیشه دکتر فاطمه سیاح|ژورنال=حوراء|شماره=8|ناشر=پایگاه اطلاع رسانی حوزه|تاریخ=آبان و آذر 1383|زبان=fa|پیوند=https://hawzah.net/fa/Magazine/View/6432/6462/73638|تاریخ دسترسی=28 مهر 1397}}</ref> فاطمه سیاح، تحصیلات متوسطه و عالی خود را در مسکو گذراند و از دانشکده ادبیات اونیورسته مسکو در ادبیات اروپایی به گرفتن درجه دکترا نائل شد. موضوع رساله دکترای او، ''[[آناتول فرانس]] در ادبیات فرانسه'' بود.<ref name=":3" /><ref name=":2" /> او در مسکو با پسرعمویش، [[حمید سیاح]] ازدواج کرد، اما پس از سه سال از او جدا شد. فاطمه سیاح در سال ۱۳۱۲ شمسی، در پی وقوع [[انقلاب روسیه]]، به همراه پدرش به ایران آمد.<ref name=":2">{{یادکرد ژورنال|نام خانوادگی=پارسی نژاد|نام=ایرج|عنوان=فاطمه سیاح و نقد ادبی|ژورنال=مجله فرهنگی و هنری بخارا|شماره=80|ناشر=|تاریخ=اردیبهشت 1390|زبان=fa|شاپا=|doi=|پیوند=http://bukharamag.com/1390.02.14103.html|تاریخ دسترسی=28 مهر 1397}}</ref> او در ایران، به عضویت ''کنگره فردوسی'' درآمد و به تدریس زبان فرانسوی و روسی پرداخت، تا این که در سال ۱۳۱۷ در [[دانشگاه تهران]] به درجه [[دانشیار|دانشیاری]] و در سال ۱۳۲۲ به درجه [[استاد|استادی]] رسید. او در بخش ادبیات زبان‌های خارجه دانشگاه تهران، کرسی ''[[نقد ادبی]] و [[ادبیات تطبیقی]]'' را پایه‌گذاری کرد؛ هرچند که این کرسی پس از درگذشت وی، به‌علت نبود جانشین مناسب منحل شد.<ref name=":2" /> او در سال ۱۳۲۵ به عضویت نخستین کنگره نویسندگان ایران درآمد.<ref name=":2" />
 
فاطمه سیاح در روز پنج‌شنبه ۱۳ اسفند ماه ۱۳۲۶ شمسی در سن ۴۵ سالگی در تهران بر اثر [[دیابت|بیماریِ قند]] و [[سکته قلبی]]، دار فانی را وداع گفتدرگذشت و در روز جمعه ۱۴ اسفند در گورستان [[ابن بابویه]] به خاک سپرده شد.<ref name=":2" />
سپس در دانشگاه تهران عهده‌دار کرسی [[ادبیات تطبیقی]] شد، که بنیانگذار آن نیز محسوب می‌شود. وی به زبان و ادبیات فرانسوی هم مسلط بود. او همچنین در نخستین کنگره نویسندگان ایران که به سال ۱۳۲۵ در تهران برگزار گردید، به ایراد سخنرانی جالبی در باب ادبیات تطبیقی پرداخت.
 
او با پسر عمویش [[حمید سیاح]] ازدواج کرد و همین علت که مدتی همسر [[حمید سیاح]] بوده‌است، او را فاطمه سیاح می‌خواندند ولی این ازدواج پس از سه سال به جدایی انجامید.
فاطمه سیاح در [[ایران]] بزرگ نشده بود، بنابراین [[زبان فارسی]] را خوب نمی‌دانست و مطالب خود را به [[زبان روسی]] می‌نوشت و دیگران به فارسی ترجمه می‌کردند.
 
== وضعیت خانوادگی ==
پدر فاطمه سیاح، میرزا جعفر رضازاده از محلات و مادرش اهل [[آلمان]] و بزرگ شده [[روسیه]] بود. میرزا جعفر رضازاده در جوانی (سال ۱۲۹۰ هجری قمری) به روسیه رفت و بیش از چهار دهه در آن‌جا به تحصیل و تحقیق پرداخت.
خانم فاطمه سیاح دربارهٔ پدرش می‌گوید:
{{گفتاورد|«پدرم مرحوم جعفر رضازاده سیاح مدت ۴۵سال در دانشکده زبان شرقی در مسکو، پروفسور زبان و ادبیات بودند.»<ref name=":0" />}}
 
او در روسیه با همسرش که آلمانی‌الاصل و ساکن روسیه بود آشنا شد و همان‌جا ازدواج کردند و در سال ۱۳۱۳ هجری شمسی (پس از ۴۵سال سکونت در روسیه) همراه با دخترش به ایران آمد.<ref name=":0">[http://www.hawzah.net/fa/Magazine/View/6432/6462/73638 زندگی و اندیشه دکتر فاطمه سیاح]</ref>
 
== فعالیت‌ها ==
سطر ۵۱ ⟵ ۴۱:
فاطمه سیاح، اولین زن ایرانی بود که به کرسی استادی در دانشکده ادبیات [[دانشگاه تهران]] دست یافت. همچنین اولین زنی بود که عهده‌دار مأموریت سیاسی در خارج از کشور بود.<ref name=":1">[https://books.google.al/books?id=mxqAAwAAQBAJ&pg=PT95&lpg=PT95&dq=فاطمه+سياح&source=bl&ots=8tviSjTGtY&sig=sbjJbkLgS4i9bE7DnCyf2a1WkcU&hl=en&sa=X&ved=0ahUKEwiivOi4_NvTAhWJgFQKHdbGDvwQ6AEIMjAC#v=onepage&q=فاطمه%20سياح&f=false دکتر فاطمه سیاح]</ref>
 
خلاصه‌ای از فعالیتهای فاطمه سیاح به این شرح است: وی در سال ۱۳۱۳ شمسی در کنگره هزاره [[فردوسی]] شرکت کرد. در سال ۱۳۱۴ شمسی به استخدام در وزارت فرهنگ و معاونت اداره تعلیمات نسوان درآمد و در هیئت مدیره «کانون بانوان ایران» عضو شد. در سال ۱۳۱۵ شمسی به تدریس زبانهای خارجی در [[دانشسرای عالی]] اشتغال داشت و در همین سال در هفدهمین دوره [[جامعه ملل]] در [[ژنو]] از طرف [[وزارت امور خارجه]] شرکت کرد. در سال ۱۳۱۷ شمسی به مقام دانشیاری ارتقا یافت. در سال۱۳۲۲ شمسی به عضویت در دبیرخانه حزب زنان ایران و همچنین به عضویت در هیئت مدیره «انجمن روابط فرهنگی ایران و [[شوروی]] درآمد. در سال ۱۳۲۳ شمسی از طرف حزب زنان ایران به [[ترکیه]] سفر کرد. در سال ۱۳۲۴ شمسی از طرف شورای زنان ایران به [[فرانسه]] سفر کرد و در «کنگره زن و صلح» در [[پاریس]] شرکت داشت. در سال ۱۳۲۵ شمسی ریاست هیئت مدیره «انجمن معاونت عمومی زنان» را برعهده داشت و در «جمعیت شیر و خورشید سرخ بانوان ایران» عضو بود. در سال ۱۳۲۶ شمسی وی در تالار سخنرانی انجمن روابط فرهنگی ایران و فرانسه دربارهٔ تأثیر [[داستایوسکی]] در [[ادبیات فرانسه]] به زبان فرانسه سخنرانی کرد.<ref name=":0">[http://www.hawzah.net/fa/Magazine/View/6432/6462/73638 زندگی و اندیشه دکتر فاطمه سیاح]</ref>
 
== درگذشت ==
فاطمه سیاح در روز پنج‌شنبه ۱۳ اسفند ماه ۱۳۲۶ شمسی در سن ۴۵ سالگی در تهران بر اثر [[دیابت|بیماریِ قند]] و [[سکته قلبی]]، دار فانی را وداع گفت و در روز جمعه ۱۴ اسفند در گورستان [[ابن بابویه]] به خاک سپرده شد.
[[محمد گلبن]] در سالهای پیش از انقلاب یادبودی از این بانوی برجسته و پیشگام شناخت ادبیات نوین جهانی گردآوری و منتشر نمود. فاطمه سیاح بانی ناشناختهٔ ادبیات تطبیقی در ایران است.<ref name=":1" /><ref>[http://www.ettelaat.com/new/index.asp?fname=2015%5C04%5C04-14%5C19-15-53.htm&storytitle=Çæáíä%20ÈÇäæíÇÓÊÇÏ اولین بانوی استاد]</ref>
 
 
[[مدرسه فاطمه سياح]] در محله [[غازيان]] شهرستان [[بندر انزلی]] به اسم او نامگذارى شده بود.
 
== آثار ==
سطر ۶۶ ⟵ ۴۹:
* تاریخ ادبیات روسی، پس از مرگ سیاح، جلد اول تاریخ ادبیات روس به قلم [[سعید نفیسی]] در ۱۳۴۴شمسی منتشر شد. یادداشتهایی ناتمام برای نگارش کتاب «سنجش ادبیات زبان‌های خارجه»
* مقالات نوشته شده در مجلات ایران. این مقالات به همت محمد گلبن، در کتاب نقد و سیاحت (۱۳۵۴ش) گردآوری شده‌است.
 
== بزرگداشت ==
[[محمد گلبن]] در سالهای پیش از انقلاب یادبودی از این بانوی برجسته و پیشگام شناخت ادبیات نوین جهانی گردآوری و منتشر نمود. فاطمه سیاح بانی ناشناختهٔ ادبیات تطبیقی در ایران است.<ref name=":1" /><ref>[http://www.ettelaat.com/new/index.asp?fname=2015%5C04%5C04-14%5C19-15-53.htm&storytitle=Çæáíä%20ÈÇäæíÇÓÊÇÏ اولین بانوی استاد]</ref>
 
[[مدرسه فاطمه سياح]] در محله [[غازيان]] شهرستان [[بندر انزلی]] به اسم او نامگذارى شده بود.
 
== منابع ==