تفسیر کتاب‌الله: تفاوت میان نسخه‌ها

[[تفسیر قرآن|تفسیر]] اصطلاحی در [[علوم اسلامی]] است که به توضیح معانی ''[[قرآن]]'' و استخراج معارف آن می‌پردازد. علم تفسیر یکی از گسترده‌ترین زمینه‌های علوم اسلامی است.<ref>{{پک|پاکتچی|ف=تفسیر|ک=دایرةالمعارف بزرگ اسلامی|ص=۶۸۰–۶۸۱}}</ref> در ابتدای کار، بسیاری از [[صحابه]] در قرون نخستین با تفسیر کردن قرآن مخالف بودند و از معدود افرادی که به تفسیر پرداختند، [[علی بن ابی‌طالب]]، [[ابن‌عباس]]، [[ابن‌مسعود]] و [[ابی بن کعب]] بودند. هر یک از این افراد شاگردانی را نیز تربیت کردند. تا مدت‌ها تفاسیر به صورت شفاهی رواج داشت. گرچه مکتوب بودن بخشی از تفاسیر علی و ابن‌عباس محل تردید است، اما نخستین تفاسیر مکتوب در دورهٔ [[تابعین]] و توسط شاگردان چهار صحابهٔ مذکور، به وجود آمد؛ به‌طور مثال [[سعید بن جبیر]] به دستور [[عبدالملک بن مروان]] (خلیفهٔ [[امویان|اموی]]) تفسیری بر قرآن نوشت. غالب تفاسیر این دوره توسط شاگردان ابن‌عباس انجام شده‌است، ولی گاه مفسرانی هم بوده‌اند که پا فراتر از آموزه‌های ابن‌عباس گذاشتند و تفاسیر عقلی-[[داریه|درایی]] داشتند، که سرآمد آن‌ها [[حسن بصری]] است. در زمان اتباع تابعین تفسیر به عنوان یک «علم» شناخته شد و نخستین تفاسیر شیعی از [[زید بن علی]]، [[جعفر صادق]] و [[جابر بن یزید جعفی]]، در این دوره نوشته شد.<ref>{{پک|پاکتچی|ف=تفسیر|ک=دایرةالمعارف بزرگ اسلامی|ص=۶۹۰–۶۹۳}}</ref><ref>{{پک|سبحانی|۱۳۹۳|ف=تفسیر امام صادق|ک=دانشنامه جهان اسلام|لینک=http://rch.ac.ir/article/Details/11030}}</ref> در قرون دوم و سوم هجری، [[یحیی بن ابی کثیر]] و [[احمد بن حنبل]] مباحثی را مطرح کردند دربارهٔ این که با توجه به [[سنت (پیامبر اسلام)|سنت]] بایستی قرآن را معنا کرد؛ این گروه که به [[اهل حدیث]] مشهورند، اعتقاد داشتند صرفا با تکیه بر احادیث می‌توان قرآن را مورد مطالعه قرار داد. تفسیرهای حدیثی نیز انواع بسیاری داشته و فراوان‌اند.<ref>{{پک|پاکتچی|ف=تفسیر|ک=دایرةالمعارف بزرگ اسلامی|ص=۶۸۰–۶۸۱}}</ref>

[[پرونده:Al-Kefayat fi-elm al-erab.png|بندانگشتی|250پیکسل|ترجمه طبری کتاب ''الکفایة فی علم الاعراب'' با شیوهٔ کتابت زیدی که در برگ [[ترقیمه]] آن شعری به زبان طبری آورده شده.<ref>{{پک|ذبیحی|۱۳۹۳|ک= اشعار طبری در نسخهٔ خطی الکفایة فی علم الاعراب|ص=۳۵–۳۸}}</ref>]]

* {{یادکرد ژورنالدانشنامه | نام خانوادگی = ذبیحیسبحانی| نام = علی محمدتقی| پیوند نویسنده = | عنوانویراستار = اشعار طبری| درمقاله نسخهٔ= خطیتفسیر الکفایةامام فیجعفر علمصادق| عنوان = دانشنامه جهان الاعراباسلام| ژورنالجلد = دوماهنامهٔ۷ گزارش| میراثعنوان جلد = | شمارهسال = ۳–۴۱۳۹۳| ناشر = | مکان = تهران | سالشابک = ۱۳۹۳| نشانی =http://rch.ac.ir/article/Details/11030}}