آتیلا: تفاوت میان نسخه‌ها

محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
جزبدون خلاصۀ ویرایش
خط ۳:
| عنوان = فرمانروای قوم هون
| تصویر = Eugene Ferdinand Victor Delacroix Attila fragment.jpg
| دوران = از ۴۳۴ تا ۴۵۳ میلادی
| پس از = بلدا و راگا
| پیش از = اللاک
| پدر = مونجوک
| زادروز = ۴۰۶ میلادی
| مرگ = ۴۵۳ میلادی
}}
خط ۱۵:
 
آتیلا در آغاز به [[ایران]] حمله کرد و با شکست مواجه شد. حمله‌ای که او در سال ۴۴۱ میلادی به [[امپراتوری روم شرقی|امپراتوری بیزانس]] کرد باعث شد تا تصمیم به حملات بیشتری به سوی غرب بگیرد. وی در اروپا شهرهای بسیاری را نابود و غارت کرد.<ref>[http://www.newadvent.org/cathen/02061b.htm Catholic Encyclopedia, Attila]، بازدید: نوامبر ۲۰۰۸.</ref> سرانجام، در [[نبرد شالون|نبرد دشت کاتالانی‌ها]]، در مقابل [[فلاویوس آییتیوس]] شکست خورد. در این جنگ، رومی‌ها و [[الانان|آلانی‌ها]] به مصاف با هون‌ها رفتند.<ref>{{یادکرد دانشنامه | نام خانوادگی =Abaev| نام =V. I | پیوند نویسنده =واسیلی آبایف | نام خانوادگی۲ =Bailey| نام۲ =H. W| پیوند نویسنده۲ =هرلد والتر بیلی | مقاله =ALANS| دانشنامه =Encyclopædia Iranica| نشانی =http://www.iranicaonline.org/articles/alans-an-ancient-iranian-tribe-of-the-northern-scythian-saka-sarmatian-massagete-group-known-to-classical-writers-from |بازبینی=۱۰/۱۰/۲۰۱۳| نشانی بایگانی =| تاریخ بایگانی = | تاریخ بازبینی = | جلد =۱| سال =۱۹۸۵| ناشر =Bibliotheca Persica Press | مکان =New York | زبان =en| صفحه =۸۰۱–۸۰۳}}</ref>
هون‌ها در ناحیه بین رود وُلگا و دشت‌های [[مجارستان]] می‌زیستند، از آغاز سدهٔ پنجم به تاخت و تازهای فراوان و پُرسودی در حوالی رود دانوب دست زدند، بنابراین، در حدود ۴۴۵ تا ۴۴۰ میلادی، دربار آتیلا به تجمل و زیبائی آراسته بود، شمارهٔ اسیرانی که می‌گرفتند بسیار بود، هر دو زبان یونانی و [[زبان لاتین|لاتین]] در دربار تکلم می‌شد، و دبیرانِ رومی تباررومی‌تبار رویدادهای خارجی را همواره به آگاهی خان می‌رساندند، آتیلا، زرد رنگتر از بیشتر افراد قومش بود، ساده می‌زیست و بی رحمی و خشونت نژادش را با ذوق دیپلوماسی، نازک کاریهای حقوقی و حتی آداب دانی درمی‌آمیخت، بی‌گمان راضی بود که با همسایگانش پیوندهای نیکو داشته باشد تا آزادانه بتواند خواربار و ساز و برگش را از منابع امپراتوری فراهم آوَرد، در ۴۴۰ میلادی معاهده‌ای با [[قسطنطنیه]] برای تحویل دام بسته شد و آتیلا عنوان شهروند رومی گرفت ولی پرداخت وجه دامها آن‌قدر عقب افتاد که در ۴۴۸ میلادی آتیلا به ناچار از دانوب گذشت، فیلیپولیس را گرفت و رهسپار پایتخت شد که امپراتور با وعدهٌ غرامت و حقوق او را از پیشروی بیشتر بازداشت، سال بعد تمامی این شرط‌ها نقض شد و ناممکن نیست که آتیلا را تشویق کردند که رو به غرب نماید.<ref>تاریخ لاروس، کتاب یکم، قرون وسطی، صفحهٔ ۲۹۳</ref>
 
== حکمرانی ==
[[پرونده:Huns empire.png|بندانگشتی|250px|چپ|گستره امپراتوری [[هون]]]]
مرگ عموی آتیلا به نام روگیلا (''راگا یا روا'') در سال ۴۲۴ میلادی موجب شد که او به همراه برادرش بلدا (یا بودا) که فرزندان مونجوک بودند کنترل امپراتوری [[هون]] را به دست بگیرند. آتیلا دو بار به بالکان لشکر کشید و پیش از شکست در نبرد چالون از گل (فرانسه امروزی) تا اورلئان پیش رفت؛ وی در ۴۵۲ امپرطور روم غربی والنتینای سوم را از پایتختش راونا بیرون راند و به [[قسطنطنیه]] و [[رم]] رسید وی از تاختن به این دو شهر خودداری ورزید.
در مارس ۴۵۱ میلادی، آتیلا همراه هفتاد هزار جنگجو و خانواده هایشانخانواده‌هایشان از [[راین (آلمان)|راین]] گذشت و [[ژرمن]]های وحشت زده را از پیش رویش می‌راند، زیرا وحشیگری‌های قومش در گُل از یادها نرفته بود، مِس، تروا، پاریس، و اورلئان فرو افتادند، در بهار سال بعد آتیلا کوشید به ایتالیا بتازد، نیروهایش سبک بودند زیرا تنها برای کسب غنیمت می‌آمدند، ارتش او آکویلیا را با خاک یکسان کردند که ساکنانش به ناچار به مرداب ریالتو (خاستگاه ونیز) پناه بردند، هنگام پیشروی به سوی رم به هیئت سفیران [[پاپ]] لئوی یکم برخوردند، مذاکرات پیش می‌رفت اما آتیلا توقف ناپذیر می‌نمود، پیش از این سوگند یاد کرده بود که اسبش را در رودخانه‌های اسپانیا آب بدهد، این بار بخت با اروپا مهربان بود، آتیلا در بهار سال ۴۵۳ ناگهان مُرد، امپراتوریش بی‌درنگ فرو ریخت و اردوهایش به سوی دریای آزوف پس نشستند.<ref>تاریخ لاروس، کتاب یکم، قرون وسطی، چاپ اول ۱۳۷۸ صفحات ۲۹۳ و ۲۹۴</ref>
 
== نام ==
خط ۶۵:
=== فیلم ===
* [[آنتونی کوئین]] در فیلم The Scourge of God (تازیانه آسمانی) نقش آتیلا را برعهده گرفته‌است در این فیلم [[سوفیا لورن]] نیز به صورت افتخاری هنرنمایی کرده‌است.<ref name="autogenerated1">[http://www.mun.ca/Ansaxdat/movies/films.html List of Films<!-- عنوان تصحیح شده توسط ربات -->]</ref>
* [[داگلاس سیرک]] در فیلم Sign of the Pagan (تأیید کافر) به دوران حکمرانی آتیلا پرداخته‌است او در این فیلم نقش آتیلا را به [[جک پالانس]] داده‌است.<ref name="autogenerated1" />
* [[آتیلا (سریال)|سریال تلویزیونی آتیلا]] در سال ۲۰۰۰ میلادی ساخته و سال بعد پخش شد. در این سریال [[جرارد باتلر]] نقش آتیلا را برعهده داشت.<ref>[http://www.gerardbutler.net/news/attila_reviews.php Gerard Butler dot Net - Press Room - Attila Reviews<!-- عنوان تصحیح شده توسط ربات -->]</ref>
 
خط ۷۲:
 
=== سایر ===
* [[مارگارت تاچر]] نخست وزیرنخست‌وزیر سابق [[انگلیس]] به صورت گسترده‌ای به آتیلای هون مشهور بود.<ref>[http://www.newstatesman.com/200005080049 New Statesman - Attila the Hen<!-- عنوان تصحیح شده توسط ربات -->]</ref>
* در سال ۲۰۰۹ بانک مرکزی [[قزاقستان]] سکه‌های ۱۰۰ تنگه‌ای با نقش آتیلا ضرب نموده‌است.<ref>[http://www.coinmerc.com/central-asia-kazakhstan-c-150_58/kazakhstan-2009-100-tenge-attila-the-hun-1oz-silver-gilded-proof-coin Kazakhstan 2009 100 Tenge Attila the Hun 1oz Silver Gilded Proof Coin - $77.50:: Coin Mercantile - The Source for Modern World Coins<!-- عنوان تصحیح شده توسط ربات -->]</ref>