عربستان سعودی: تفاوت میان نسخه‌ها

[نسخهٔ بررسی‌نشده][نسخهٔ بررسی‌نشده]
محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
خنثی‌سازی ویرایش 24712273 توسط Doctor ayoub (بحث)
برچسب: خنثی‌سازی
اینکه یک روستاى تاریخی در عربستان است چه ربطی به تمدن این کشور دارد؟-حذف دستکاری در بخش سن ازدواج-هشدار: ویرایش‌های سامان۴۴ و برخی ویرایش‌های Stuxnetwu خرابکارانه هستند.
خط ۱:
{{pp-vandalism|expiry=ژانویه ۲۲, ۲۰۱۷|small=yes}}
{{تغییرمسیر|عربستان}}
{{coord|24|39|N|46|46|E|type:country|display=title}}{{Infobox country|conventional_long_name=پادشاهی عربی سَعودی|common_name=عربستان سَعودی|native_name={{lang|ar|{{big|المملکة العربیة السعودیة}}}}|image_flag=Flag of Saudi Arabia.svg|image_coat=Coat of arms of Saudi Arabia.svg|symbol_type=نشان ملی|national_motto={{nowrap|{{big|لا إله إلا الله، محمد رسول‌الله}}}}{{سخ}}<!--This phrasing is taken from the following saudiembassy.net reference. Also, community consensus on Wikipedia is that "Allah" is best translated into English by "God", with a capital "G". Do not change it without first raising it on the talk page. --><ref>{{cite web |url=http://www.saudiembassy.net/about/country-information/facts_and_figures/ |title=About Saudi Arabia: Facts and figures |publisher=The royal embassy of Saudi Arabia, Washington, D.C. , United States}}</ref>{{efn|The ''[[shahada]]'' (statement of faith) is sometimes translated into English as "There is no god but Allah", using the [[romanization]] of the [[Arabic language|Arabic]] word "''[[Allah]]''" instead of its translation. The Arabic word "''Allah''" literally translates as ''the God'', as the prefix "Al-" is the definite article.<ref>*{{cite web|url=http://www.pbs.org/empires/islam/faithgod.html |title=God |work=Islam: Empire of Faith |publisher=PBS}} *"Islam and Christianity", ''Encyclopedia of Christianity'' (2001): Arabic-speaking Christians and Jews also refer to God as ''Allah''. *{{Cite encyclopedia | title=Allah | encyclopedia=Encyclopaedia of Islam Online | author=L. Gardet}}</ref>}} ([[شهادتین]])|national_anthem={{lang|ar|السلام الملکی}}{{سخ}}"[[سرود ملی عربستان سعودی]]"{{سخ}}{{small|"سلام سلطنتی"}}{{سخ}}{{وسط‌چین}}[[پرونده:Aash Al Maleek instrumental.ogg|Aash Al Maleek (instrumental)]]{{پایان}}|image_map=Saudi Arabia (orthographic projection).svg|capital=[[ریاض]]|coordinates={{Coord|24|39|N|46|46|E|type:city}}|largest_city=[[ریاض]]|official_languages=[[Arabic language|Arabic]]<ref name="CIA World Factbook" />|ethnic_groups=[[مردم عرب]] ۹۰٪{{سخ}}عرب‌های آفریقایی‌تبار ۱۰٪|demonym=[[سعودیون]]{{سخ}}سعودی {{small|(غیررسمی)}}|government_type=[[حکومت متمرکز]] [[حکومت اسلامی|اسلامی]] [[پادشاهی مطلقه]]<ref name=SaudiDic>*{{cite web|title=The world's enduring dictators: Abdullah bin Abdul-Aziz, Saudi Arabia|url=http://www.cbsnews.com/news/the-worlds-enduring-dictators-abdullah-bin-abdul-aziz-saudi-arabia/|website=CBS News|accessdate=3 January 2016}} *{{cite web|title=To really combat terror, end support for Saudi Arabia|url=https://www.theguardian.com/commentisfree/2014/aug/31/combat-terror-end-support-saudi-arabia-dictatorships-fundamentalism|website=The Guardian|accessdate=3 January 2016}} *{{cite web|title=Saudi Arabia recalls its ambassador to Sweden|url=http://www.aljazeera.com/news/2015/03/saudi-arabia-recalls-ambassador-sweden-150311123334400.html|website=Aljazeera}}</ref>|leader_title1=[[پادشاه عربستان سعودی]]|leader_name1=[[سلمان بن عبدالعزیز آل سعود]]|leader_title2=[[ولیعهد عربستان سعودی]]|leader_name2=[[محمد بن سلمان آل سعود]]|legislature=ندارد {{small|(تصویب شده توسط شورای وزیران)}}{{efn|The [[Consultative Assembly of Saudi Arabia|Consultative Assembly]] is an advisory body to the monarch. ''De facto'' legislature is the council of ministers, which answers to and is chaired by the King of Saudi Arabia.}}|sovereignty_type=[[تاریخ عربستان]]|established_event1=تاسیس پادشاهی عربستان سعودی|established_date1=۲۳ سپتامبر ۱۹۳۲|established_event2=پذیرش [[منشور ملل متحد]] توسط [[کنفرانس سان‌فرانسیسکو]] در [[سازمان ملل متحد]]|established_date2=۲۴ اکتبر ۱۹۴۵|established_event3=قانون اساسی عربستان سعودی|established_date3=۳۱ ژانویه ۱۹۹۲|area_km2=۲٬۱۴۹٬۶۹۰|area_rank=۱۲ام|area_sq_mi=۸۳۰٬۰۰۰ <!-- Do not remove per [[WP:MOSNUM]] -->|percent_water=۰٫۷|population_estimate=۳۳٬۰۰۰٬۰۰۰<ref>{{cite web|url=http://www.cdsi.gov.sa/pdf/PopulationEstimates2010-2025-admareas.pdf|archiveurl=https://web.archive.org/web/20160509155043/http://www.cdsi.gov.sa/ar/indicators/1|archivedate=9 May 2016|title=Official annual projection|year=2014|work=cdsi.gov.sa}}</ref>|population_census=|population_estimate_year=۲۰۱۷|population_estimate_rank=۴۰ام|population_census_year=|population_density_km2=۱۵|population_density_sq_mi=۳۸٫۸ <!-- Do not remove per [[WP:MOSNUM]] -->|population_density_rank=۲۱۶ام|GDP_PPP=۱٫۸۰۳ تریلیون [[دلار آمریکا]]<ref name=imf2>{{cite web |url=http://www.imf.org/external/pubs/ft/weo/2016/02/weodata/weorept.aspx?sy=2016&ey=2020&scsm=1&ssd=1&sort=country&ds=.&br=1&pr1.x=43&pr1.y=11&c=456&s=NGDPD,NGDPDPC,PPPGDP,PPPPC&grp=0&a= |title=Saudi Arabia |publisher=International Monetary Fund}}</ref>|GDP_PPP_year=۲۰۱۷|GDP_PPP_rank=۱۴ام|GDP_PPP_per_capita=۵۵٬۲۲۹ دلار آمریکا<ref name=imf2 />|GDP_PPP_per_capita_rank=۱۲ام|GDP_nominal=۶۸۹٫۰۰۴ دلار آمریکا تریلیون<ref name=imf2 />|GDP_nominal_year=۲۰۱۷|GDP_nominal_rank=۲۰ام|GDP_nominal_per_capita=۲۱٬۱۰۰ دلار آمریکا<ref name=imf2 />|GDP_nominal_per_capita_rank=۳۶ام|Gini=<!--number only-->|Gini_year=|Gini_change=<!--increase/decrease/steady-->|Gini_ref=|Gini_rank=|HDI=۰٫۸۳۷ <!--number only-->|HDI_year=۲۰۱۴<!-- Please use the year to which the data refers, not the publication year-->|HDI_change=increase<!--increase/decrease/steady-->|HDI_ref=<ref name="HDI">{{cite web |url=http://hdr.undp.org/sites/default/files/hdr_2015_statistical_annex.pdf |title=2015 Human Development Report |year=2015 |publisher=United Nations Development Programme}}</ref>|HDI_rank=۳۹ام|currency=[[ریال سَعودی]] (SR)|currency_code=SAR|time_zone=زمان استاندارد عربی|utc_offset=۳+|date_format=روز/ماه/سال (سال هجری)|drives_on=راست|calling_code=۹۶۶+|cctld={{unbulleted list |[[.sa]] |[[السعودیة.]]}}|footnote_a={{note|Consultative Assembly}} Legislation is [[Rule by decree|by king's decree]]. The [[Consultative Assembly of Saudi Arabia|Consultative Assembly]] exists to advise the king.|religion=[[اسلام]] [[سنی]]|area_magnitude=1 E12|country_code=SAU}}'''عربستان''' با نام رسمی ''' پادشاهی عربی سَعودی''' (به [[زبان عربی|عربی]]: المملکة العربیة السعودیة) بزرگترین کشور در باختر [[آسیا]] است. این کشور که بخش عمده [[شبه‌جزیره عربستان]] را دربر گرفته‌است از شمال با [[عراق]]، [[اردن]] و [[کویت]] از سوی خاور با [[امارات متحده عربی]]، [[قطر]] و [[خلیج فارس]] از جنوب خاوری با [[عمان]] از سوی جنوب با [[یمن]] و از سوی باختر با [[دریای سرخ]] هم‌مرز است. جایگاه‌های مهم دینی [[مسلمان|مسلمانان]] هم‌چون [[کعبه]]، قبرستان [[بقیع]]، [[مسجد النبی]] و آرامگاه پیامبر اسلام در این کشور جای دارد.
 
عربستان سعودی با ۲٫۱۴۹ میلیون کیلومتر مربع مساحت، بزرگترین کشور غرب آسیا ([[خاورمیانه]]) و دومین کشور وسیع عرب‌نشین پس از [[الجزایر]] است. این کشور بیش از ۳۳ میلیون نفر جمعیت دارد که فقط ۱۶ میلیون آن‌ها شهروند این کشور و بقیه از اتباع خارجی هستند.
 
عربستان جدید ([[پادشاهی عربستان سعودی]]) در سال ۱۹۳۲ توسط [[ملک عبدالعزیز]] پایه‌گذاری شد. هرچند که جنگ‌ها و کشمکش‌هایی که به تشکیل کشور منجر شد در سال ۱۹۰۲ با تصرف [[ریاض]]، خانه اباآبا و اجدادی آل سعود، توسط ملک عبدالعزیز آغاز شد. عربستان سعودی یک [[پادشاهی مطلقه]] است. دین [[اسلام]] در این کشور ظهور کرده‌است.
 
عربستان سعودی از بزرگترین تولیدکنندهتولیدکنندگان و صادرکنندهصادرکنندگان [[نفت خام]] در دنیاجهان است. این کشور در حدود یک پنجم کل ذخایر نفتی اثبات شده جهان را در خود جای داده‌است. نفت، ۹۵٪ از صادرات و ۷۰٪ درآمد دولت را تشکیل می‌دهد. هر چند اخیراً صادرات غیرنفتی افزایش یافته‌ است. منابع انرژی عربستان باعث تبدیل این کشور سلطنتی بیابانی به یکی از ثروتمندترین کشورهای دنیا شده‌است. درآمدهای گسترده نفتی سبب مدرنیزه شدن سریع کشور و ایجاد [[دولت رفاه]] شده‌است. عربستان همچنین دارای ششمین ذخایر [[گاز طبیعی]] بزرگ جهان است.
نفت، ۹۵٪ از صادرات و ۷۰٪ درآمد دولت را تشکیل می‌دهد. هر چند اخیراً صادرات غیرنفتی افزایش یافته‌ است. منابع انرژی عربستان باعث تبدیل این کشور سلطنتی بیابانی به یکی از ثروتمندترین کشورهای دنیا شده‌است. درآمدهای گسترده نفتی سبب مدرنیزه شدن سریع کشور و ایجاد [[دولت رفاه]] شده‌است. عربستان همچنین دارای ششمین ذخایر [[گاز طبیعی]] بزرگ جهان است.
 
== تاریخچه==
=== دوران باستان ===
===تمدن عربستان===
[[Image:Teima stone Louvre AO1505.jpg|thumb|کتیبه [[مسلة تیماء]]
متعلق به عربستان که هم‌اکنون در موزه لوور نگهداری می‌شود (6 قرن قبل از ميلاد مسيح)]]
[[File:Stele Salm Louvre AO5009.jpg|thumb| در موزه لوور پاریس نگهداری می‌شود (5 قرن قبل از ميلاد مسیح)]]
 
روستاى تاريخى [[قرية الفاو]] در كشور عربستان واقع شده‌است.
 
[[اسکندر]] مقدونی پیش از مرگ ناگهانی خود در سال [[۳۲۳ (پیش از میلاد)]]، قصد داشت شبه جزیره عرب را تصرف نماید و بعد از مدتی فرمانروایان [[دودمان بطلمیوسی]] [[مصر]] تا حدودی بر [[ینبع]] چیره شدند. {{مدرک}} ولی [[نبط|نبطیان]] از چیرگی آن‌ها جلوگیری کردند. سپس این سرزمین در معرض جنگ‌های چیره‌جویانه [[اتیوپی|حبشی‌ها]] و [[ایران|ایرانیان]] قرار گرفت. {{مدرک}} در سده پنجم پس از میلاد، [[مکه]] از نظر اهمیت جایگزین شهر [[پترا]] در دوره نبطیان شده بود.
 
متعلق[[پرونده:Teima بهstone عربستانLouvre AO1505.jpg|بندانگشتی|[[سنگ‌نبشته]] [[مسلة تیماء]] که هم‌اکنون در [[موزه لوور]] نگهداری می‌شود (6۶ قرنسده قبلپیش از ميلاد مسيح)]]
=== پیش از اسلام ===
مردم عربستان پیش از اسلام زندگی بدوی و نخستین داشتند و قبیله‌های عرب برای امرار معاش به دامداری وابسته بودند.
بر اساس گفته [[قرآن]]، این سرزمین از زمان ساخته شدن [[کعبه]] به دست [[ابراهیم]] مورد توجه خداپرستان بوده‌است. {{مدرک}} در دوران [[بت‌پرستی]] نیز بت‌های بزرگی در آن نگهداری می‌شده‌است.
 
با تولد [[محمد]] شبه جزیره عربستان مرکز پایه‌گذاری تمدن بزرگ اسلامی شد. در زمان زندگی محمد نخستین نظام سیاسی و اجتماعی پیشرفته برقرار شد. دین اسلام در زمان زندگانی او تقریباً در همه شبه جزیره عرب رواج یافت. پس از مرگ محمد، خلافت توسط [[ابوبکر]]، [[عمر بن خطاب]]، [[عثمان بن عفان]] و [[علی بن ابی‌طالب]] ادامه یافت. در این زمان، حکومتی همراه با قانون‌ها و مقررات بوجود آمده بود که رونق آن در سراسر جهان شهرت یافت.{{مدرک}}
 
[[پرونده:Stele Salm Louvre AO5009.jpg|بندانگشتی|سنگ‌نبشته اِستِل سَلم در موزه لوور (۵ سده پیش از ميلاد مسيح)]]
 
=== پادشاهی سعودی ===
سطر ۱۲۰ ⟵ ۱۱۷:
 
در پادشاهی سعودی بزرگان و آموزگاران پایه نخست دین اسلام، همواره نقش مهمی در کشور بازی کرده‌اند و قدرت سیاسی بی‌پایانی دارند. بزرگان عربستان سعودی دربرگیرنده دانشمندان دینی، قضات، وکلا، مدرسان، و پیش‌نمازان هستند.
 
در عربستان سعودی، شورای علمای اعظم قدرت عزل و نصب پادشاه را دارند. این گروه به صورت هفتگی با شاه دیدار می‌کنند. در بسیاری از موارد حکومتی، شاه با علما مشورت می‌کند. بیشتر بزرگان عربستان سعودی به خاندان بزرگ الشیخ وابسته هستند که از نوادگان [[محمد بن عبدالوهاب]] بنیانگذار فرقه وهابیت هستند. این بزرگان، با خانواده شاهی پیوند نزدیکی دارند.
 
=== سیاست خارجی ===
سطر ۱۵۶ ⟵ ۱۵۴:
=== وضع زنان ===
==== سن ازدواج ====
تاکنون قانونی برای «تعیین حداقل سن ازدواج» در عربستان سعودی وضع نشده‌است. برخی از روحانیون متدینتندروی سعودی با قانونی‌شدن «تعیین حداقل سن ازدواج» مخالفت می‌کنند. اما با این وجود تأکید دارند که بر اساس قوانین اسلامی، عروس باید در هنگام ازدواج به [[بلوغ جنسی]] رسیده باشد.<ref>{{یادکرد وب|نویسنده=|کد زبان=fa|تاریخ=۱۹ دی ۱۳۹۱|وبگاه=بی‌بی‌سی فارسی|نشانی=http://www.bbc.com/persian/world/2013/01/130108_u09_saudi_abuse.shtml|عنوان=اعتراض گسترده به ازدواج یک مرد کهنسال سعودی با دختری ۱۵ ساله}}</ref>
 
==== رانندگی ====
سطر ۲۱۱ ⟵ ۲۰۹:
 
==== ورزش ====
محافظه‌کاران مذهبی در عربستان معتقدند که قوانین اسلام، ورزش زنان در ملاءعام را حرام کرده‌است.<ref>{{یادکرد وب|نویسنده=|کد زبان=fa|تاریخ=۵ خرداد ۱۳۹۱|وبگاه=بی‌بی‌سی فارسی|نشانی=http://www.bbc.com/persian/rolling_news/2012/05/120525_l03_rln_saudi_olympics.shtml|عنوان=اختلاف کمیته المپیک و عربستان بر سر شرکت ورزشکاران زن}}</ref> سازمان [[دیدبان حقوق بشر]] در گزارشی به تاریخ فوریه ۲۰۱۲ میلادی مدعی شد که مقامات سعودی رفتاری تبعیض‌آمیزی نسبت به ورزش زنان در آن کشور دارند. گفتنی است تا قبلپیش از برگزاری [[بازی‌های المپیک تابستانی ۲۰۱۲]]، عربستان هیچ ورزشکار زنی را به المپیک اعزام نکرده بود و در این رقابت‌ها بود که برای اولین بار دختری از عربستان در رشته [[جودو]] (با پوشش اسلامی) در رقابت‌های المپیک حاضر شد.<ref>{{یادکرد وب|نویسنده=|کد زبان=fa|تاریخ=۲۶ بهمن ۱۳۹۰|وبگاه=بی‌بی‌سی فارسی|نشانی=http://www.bbc.com/persian/world/2012/02/120215_u10_saudi_women_olympics.shtml|عنوان='عربستان نسبت به ورزش زنان تبعیض‌آمیز رفتار می‌کند'}}</ref>
 
== دین ==