ایرن: تفاوت میان نسخهها
[نسخهٔ بررسینشده] | [نسخهٔ بررسینشده] |
محتوای حذفشده محتوای افزودهشده
جز ←جایگزینی با [[وپ:اشتباه|اشتباهیاب]]: مرحوم⟸، متعقد⟸معتقد |
اصلاح ارقام |
||
خط ۵۱:
| signature_alt =
| signature_size =
| footnotes =
}}
خط ۶۲:
== زندگینامه ==
با نام '''ایرن زازیانس''' در ۲۰ مرداد ۱۳۰۶ (اوت ۱۹۲۷) در [[بابلسر]] در یک خانواده [[مردم ارمنی|ارمنی]] به دنیا آمد.<ref>{{پک|رادیو فردا|۱۳۹۱|ک=ایرن، بازیگر قدیمی سینمای ایران درگذشت|ص=}}</ref><ref>{{پک|هواسپیان|-|ک=ایرن زازیانس: از بابلسر تا مسکو|ص=۶۲}}</ref><ref>{{پک|گروه پژوهش و تحقیق موزه سینما|۱۳۸۳|ک=ارامنه و سینمای ایران|ص=۱۰۳}}</ref> پدر و مادر وی از بازماندگان [[نسلکشی ارمنیها]] در سال ۱۹۱۵ میلادی بودند.<ref>{{پک|هواسپیان|-|ک=ایرن زازیانس: از بابلسر تا مسکو|ص=۶۲}}</ref><ref group="پانویس">والدین وی از ارمنیان گرجستان بودند</ref><ref>{{پک|ضرغامی|۱۳۹۱|ک= جمشید مشایخی: ایرن بازیگری توانا و درجه یک بود|ص=}}</ref> ایرن در ۱۳۲۲ همراه با خانوادهاش به [[تهران]] مهاجرت کرد.<ref>{{پک|گروه پژوهش و تحقیق موزه سینما|۱۳۸۳|ک=ارامنه و سینمای ایران|ص=۱۰۳}}</ref><ref>{{پک|هواسپیان|-|ک=ایرن زازیانس: از بابلسر تا مسکو|ص=۶۲}}</ref> وی تا حدود دیپلم درس خواند<ref>{{پک|پارسی|۲۰۰۴|ک=یادی از یک ستاره قدیمی|ص=}}</ref> از نوجوانی به فعالیت هنری به ویژه هنر نمایش علاقه فراوان داشت.<ref>{{پک|بیبیسی فارسی|۱۳۹۱|ک=ایرن بازیگر ایرانی درگذشت|ص=}}</ref> در سن ۱۶ سالگی، ایرن با [[محمد عاصمی]]، شاعر و روزنامهنگار جوان و چپگرا ازدواج کرد.<ref>{{پک|بیبیسی فارسی|۱۳۹۱|ک=ایرن بازیگر ایرانی درگذشت|ص=}}</ref><ref>{{پک|دویچه وله|۲۰۱۲|ک= ایرن بازیگر مشهور سینمای ایران درگذشت|ص=}}</ref> آنها به تهران مهاجرت کردند و هر دو مصمم شدند به کار تئاتر بپردازند.<ref>{{پک|بیبیسی فارسی|۱۳۹۱|ک=ایرن بازیگر ایرانی درگذشت|ص=}}</ref><ref>وی به تشویق همسرش وارد کار بازیگری شد</ref><ref>{{پک|ضرغامی|۱۳۹۱|ک= جمشید مشایخی: ایرن بازیگری توانا و درجه یک بود|ص=}}</ref>
=== حضور در تئاتر ===
در ۱۳۲۸ با بازی در نمایش ''کارمند شریف'' به کارگردانی هراند استپانیان که در تئاتر فردوسی وابسته به گروه تئاتری نوشین بود،<ref>{{پک|هواسپیان|-|ک=ایرن زازیانس: از بابلسر تا مسکو|ص=۶۲}}</ref><ref>{{پک|گروه پژوهش و تحقیق موزه سینما|۱۳۸۳|ک=ارامنه و سینمای ایران|ص=۱۰۳}}</ref> بهطور جدی جذب تئاتر شد.<ref>{{پک|رایو زمانه|۱۳۹۱|ک=ایرن زازیانس، بازیگر سینما و تئاتر درگذشت|ص=}}</ref><ref>{{پک|گروه پژوهش و تحقیق موزه سینما|۱۳۸۳|ک=ارامنه و سینمای ایران|ص=۱۰۳}}</ref><ref>{{پک|بیبیسی فارسی|۱۳۹۱|ک=ایرن بازیگر ایرانی درگذشت|ص=}}</ref>
در پاییز ۱۳۲۹، زمانی که برنامهٔ افتتاحیهٔ «تئاتر سعدی» قصد داشت نمایشنامهٔ ''[[بادبزن خانم ویندیرمیر]]'' اثر [[اسکار وایلد]] را به روی صحنه بیاورد و یک هنرپیشهٔ زن کم داشت، توجه [[لرتا]] به ایرن جذب شد که در [[تئاتر فردوسی]] بازی میکرد.
به دنبال تأیید نوشین، دستیار او [[حسین خیرخواه]]، مدیر اصلی برنامههای «تئاتر سعدی»، با وثیقه، مدیر تئاتر فردوسی، وارد گفتوگو شد و با پرداخت مبلغی، قرارداد ایرن را با «تئاتر فردوسی» فسخ کرد.<ref>{{پک|بیبیسی فارسی|۱۳۹۱|ک=ایرن بازیگر ایرانی درگذشت|ص=}}</ref> ایرن بدین شکل به گروه تئاتری عبدالحسین نوشین در تئاتر سعدی پیوست<ref>{{پک|هواسپیان|-|ک=ایرن زازیانس: از بابلسر تا مسکو|ص=۶۲}}</ref> و از آن پس در کنار لرتا و [[توران مهرزاد]]، یکی از سه زن اصلی گروه تئاتر سعدی شد.<ref>{{پک|بیبیسی فارسی|۱۳۹۱|ک=ایرن بازیگر ایرانی درگذشت|ص=}}</ref>
وی تا سال ۱۳۳۲ که تئاتر سعدی در جریان
با بسته شدن ''تئاتر سعدی'' جمع شاگردان نوشین از هم پاشید.<ref>{{پک|بیبیسی فارسی|۱۳۹۱|ک=ایرن بازیگر ایرانی درگذشت|ص=}}</ref> برخی از فعالان گروه مانند حسین خیرخواه و [[حسن خاشع]] به [[اتحاد شوروی]] گریختند.<ref>{{پک|بیبیسی فارسی|۱۳۹۱|ک=ایرن بازیگر ایرانی درگذشت|ص=}}</ref> برخی دیگر، مانند محمدعلی جعفری به زندان افتادند.<ref>{{پک|بیبیسی فارسی|۱۳۹۱|ک=ایرن بازیگر ایرانی درگذشت|ص=}}</ref> عاصمی نیز به [[آلمان]] گریخت و پیوند زناشویی او با ایرن پایان یافت.<ref>{{پک|بیبیسی فارسی|۱۳۹۱|ک=ایرن بازیگر ایرانی درگذشت|ص=}}</ref>
محمدعلی جعفری پس از آزادی از زندان تلاش کرد یاران نوشین را دور هم جمع کند. او در سال ۱۳۳۵ ''تئاتر فرهنگ'' را به راه انداخت و ایرن را به همکاری دعوت کرد. ایرن از سال ۱۳۳۶ در کنار [[توران مهرزاد]] و [[شهلا ریاحی]] از بازیگران اصلی «تئاتر فرهنگ» بود.<ref>{{پک|بیبیسی فارسی|۱۳۹۱|ک=ایرن بازیگر ایرانی درگذشت|ص=}}</ref><ref>{{پک|رادیو فردا|۱۳۹۱|ک=ایرن، بازیگر قدیمی سینمای ایران درگذشت|ص=}}</ref> ''از طبع خارج شد'' به کارگردانی حسین خیرخواه، ''مونتسرا'' به کارگردانی [[مهدی امینی]] و ''پیچ خطرناک'' و ''شب بحرانی'' به کارگردانی محمدعلی جعفری از جمله نمایشهای دیگری هستند که ایرن در این دوره در آنها بازی کرد.<ref>{{پک|هواسپیان|-|ک=ایرن زازیانس: از بابلسر تا مسکو|ص=۶۲}}</ref> در سال ۱۳۳۰، همراه با حسین خیرخواه و جمعی دیگر برای اجرای نمایش ''[[اوژنی گرانده]]'' اثر [[انوره دو بالزاک]] به [[مسکو]] رفت.<ref>{{پک|هواسپیان|-|ک=ایرن زازیانس: از بابلسر تا مسکو|ص=۶۲}}</ref>
خط ۲۶۱:
* {{یادکرد وب|نام خانوادگی= امینی نجفی|نام= علی|نشانی = http://www.bbc.com/persian/iran/2013/08/130819_l44_teater_coup |عنوان = تئاتر پیشرو ایران زیر پای کودتاگران
| ناشر = بیبیسی فارسی|تاریخ = ۱۳۹۲|تاریخ بازدید = | شناسه = {{شناسه یادکرد|امینی نجفی|۱۳۹۲}}}}
* {{یادکرد وب |نام خانوادگی= |نام= |عنوان= ایرن بازیگر ایرانی درگذشت|نشانی=http://www.bbc.co.uk/persian/arts/2012/07/120728_iren_died_actress.shtml |بازبینی= |تاریخ=
* {{یادکرد وب |نام خانوادگی=پارسی |نام=لادن |عنوان= یادی از یک ستاره قدیمی|نشانی= http://www.bbc.co.uk/persian/arts/story/2004/07/040713_pm-pa-eiren.shtml|بازبینی= |تاریخ=
* {{یادکرد ژورنال | نام خانوادگی = پورحسن| نام = نیایش| نام خانوادگی۲ = | نام۲ = | عنوان = مهدی امینی (یادی از بزرگان و پیش کسوتان تئاتر ایران)| ژورنال = نمایش| مکان = | ناشر = | دوره = | شماره = ۱۰۱ و ۱۰۲| سال = ۱۳۸۶| صفحه = ۷۳–۷۵| پیوند = | doi = | بازیابی = ۲۱ اکتبر ۲۰۱۸}}
* {{یادکرد وب |نام خانوادگی=تورانی |نام=بهروز |عنوان= حضور ارزشمند ارامنه در سینمای ایران: ده چهره|نشانی= http://www.bbc.co.uk/persian/arts/story/2004/07/040715_bt-armenians.shtml|بازبینی= |تاریخ=
* {{یادکرد وب|نام خانوادگی=خبرآنلاین |نام = |نشانی = https://www.khabaronline.ir/detail/231275/culture/cinema |عنوان = بازیگر قدیمی سینمای ایران درگذشت| ناشر = |تاریخ = ۱۳۹۱|تاریخ بازدید =| شناسه = {{شناسه یادکرد|خبرآنلاین|۱۳۹۱}}}}
* * {{یادکرد
* {{یادکرد وب |نام خانوادگی= دویچه وله |نام= |عنوان= ایرن بازیگر مشهور سینمای ایران درگذشت|نشانی= https://www.dw.com/fa-ir/ایرن-بازیگر-مشهور-سینمای-ایران-درگذشت/a-16129529|بازبینی= |تاریخ=
* {{یادکرد وب |نام خانوادگی= رادیو زمانه |نام= |عنوان= ایرن زازیانس، بازیگر سینما و تئاتر درگذشت|نشانی= http://www.radiozamaneh.com/46780|بازبینی= |تاریخ=
* {{یادکرد وب |نام خانوادگی= رادیو فردا |نام= |عنوان= ایرن، بازیگر قدیمی سینمای ایران درگذشت|نشانی= http://www.radiofarda.com/archive/news/20120728/143/143.html?id=24659453 |بازبینی= |تاریخ= ۱۳۹۱|ناشر=رادیو فردا |نشانی بایگانی= |تاریخ بایگانی=| شناسه = {{شناسه یادکرد|رادیو فردا|
* {{یادکرد کتاب |نام خانوادگی= شعاعی |نام= حمید | عنوان = فرهنگ سینمای ایران | سال = ۱۳۵۴ |چاپ = اول | ناشر = | مکان انتشارات = تهران|صفحه=| شابک =}}
* {{یادکرد وب | نام خانوادگی = صحرایی| نام =شوکا| نشانی=http://www.jadidonline.com/story/28072012/frnk/iren_actress |عنوان=ایرن، نخستین ستاره ایران (مصاحبه با ایرن) | ناشر =جدید آنلاین |تاریخ =۷ مرداد ۱۳۹۱|تاریخ بازبینی=۳ مرداد ۱۳۹۴| شناسه = {{شناسه یادکرد|صحرایی|۱۳۹۱}}}}
* {{یادکرد وب |نام خانوادگی=ضرغامی |نام= محمد |عنوان= جمشید مشایخی: ایرن بازیگری توانا و درجه یک بود
|نشانی= http://www.radiofarda.com/content/f2-iran-cinema-iren-zazians-actress-star-died-in-tehran-jamshid-mashayekhi/24660133.html|بازبینی= |تاریخ=۱۳۹۱
* {{یادکرد کتاب |نام خانوادگی=گروه تحقیق و پژوهش موزه سینما |نام= | عنوان = ارامنه و سینمای ایران | سال = ۱۳۸۳| ناشر = موزه سینمای ایران| مکان انتشارات = باغ فردوس طهران |صفحه=۱۰۳ | شابک = ۹۶۴–۶۷۲۸–۴۴–۸}}
* {{یادکرد دانشنامه|
* {{یادکرد ژورنال | نام خانوادگی = ماهنامه سینمایی فیلم| نام = | نام خانوادگی۲ = | نام۲ = | عنوان = درگذشتگان ایرن زازیانس (۱۳۹۱-۱۳۰۶): خاموشی ستارگان فراموششده| ژورنال =
* {{یادکرد وب |نام خانوادگی=مومنی |نام=باقر|عنوان= نقش حزب توده در گسترش فرهنگ و هنر|نشانی= http://www.bbc.com/persian/iran/2012/02/120131_l44_tudeh_party_culture_art|بازبینی= |تاریخ= ۱۳۹۰|ناشر=بیبیسی فارسی|نشانی بایگانی= |تاریخ بایگانی=| شناسه = {{شناسه یادکرد|مومنی|۱۳۹۰}}}}
* {{یادکرد ژورنال | نام خانوادگی = هواسپیان| نام =زاون | عنوان =ایرن زازیانس: از بابلسر تا مسکو | ژورنال =ردپای ارمنیان در روند سینمای ایران (۲۷) | مکان = | ناشر =جوانان | دوره = | شماره = ۱۰۷۳| سال = | صفحه =۶۲ | پیوند = | تاریخ بازبینی = | doi =}}
* {{یادکرد ژورنال | نام خانوادگی = هواسپیان| نام =زاون | عنوان =ایرن زازیانس: از چشم به راه تا شام آخر | ژورنال =ردپای ارمنیان در روند سینمای ایران (۲۷) | مکان = | ناشر =جوانان | دوره = | شماره = ۱۰۷۳| سال = | صفحه =۶۲ | پیوند = | تاریخ بازبینی = | doi =}}
▲* {{یادکرد ژورنال | نام خانوادگی = | نام = | نام خانوادگی۲ = | نام۲ = | عنوان = درگذشتگان ایرن زازیانس (۱۳۹۱-۱۳۰۶): خاموشی ستارگان فراموششده| ژورنال = ماهنامه سینمایی فیلم| مکان = | ناشر = | دوره = | شماره = ۴۴۶| سال = ۱۳۹۱| صفحه = | پیوند = | doi = | بازیابی = ۲۸ اکتبر ۲۰۱۸}}
== پیوند به بیرون ==
{{رسانه خارجی
| تراز = راست
| عرض =
| تصویر2 =
| تصویر3 =
| صوت1 =
| صوت2 =
| صوت3 =
| ویدیو1 = [https://www.youtube.com/watch?v=NRjRYB61hlQ IREN KHAKSEPARI]
}}
* {{imdb name|شناسه=۱۱۵۹۲۹۲}}
* {{سوره اشخاص|شناسه=۱۳۸۱۱۲۲۰۱۱۰۴}}
{{ترتیبپیشفرض:زازیانس، ایرن}}
▲* {{یوتیوب|E6eeEb8xxPg|ایرن درگذشت، مروری بر دستاوردهای یک عمر زندگی هنری - YouTube}}
▲* {{یوتیوب|czX6J7lS-lU|ایرن، نخستین ستاره ایران - YouTube}}
▲* {{یوتیوب|df_3mUaGZM0|تهمینه میلانی از ایرن, بازیگر سینما ایران می گوید - YouTube}}
▲* {{یادکرد وب|نویسنده = |نشانی = https://www.facebook.com/pages/category/Artist/Iren-Zazians-ایرن-زازیانس-143786979123753/ |عنوان = Iren Zazians / ایرن زازیانس - Home | Facebook| ناشر = |تاریخ = |تاریخ بازدید =}}
▲* {{یادکرد وب|نویسنده = |نشانی = http://www.baharnews.ir/gallery/4437/2/هنرمندان-قدیمی-تشييع-ایرن |عنوان = هنرمندان قدیمی در تشييع ایرن| ناشر = بهارنیوز|تاریخ = ۱۳۹۱|تاریخ بازدید = ۲۸ اکتبر ۲۰۱۸}}
[[رده:افراد ایرانی ارمنیتبار]]
[[رده:اهالی ارمنیتبار بابلسر]]
|