افیون توده‌ها: تفاوت میان نسخه‌ها

 

"اين انسان است که مذهب را می آفريند و مذهب نيست که انسان را می آفريند و در واقع مذهب خودآگاهی و عاطفه ی انسانی است که يا هنوز خود را نيافته و يا آن که تاکنون خود را دوباره گم کرده است. البته انسان موجودی انتزاعی نيست که خارج از جهان لميده باشد، بلکه انسان در رابطه با جهان بشر، حکومت و جامعه است. اين حکومت و اين جامعه است که مذهب يعنی جهان آگاهی وارونه را می سازد. زيرا که جهان وارونه است و مذهب، تئوری عمومی اين جهانست، خلاصه ای از دائره المعارف آنست، شکل عامه پسند منطق آنست، جوهر شرف معنوی آنست، شور و حرارت آنست، تأیيد اخلاقی آنست، مکمل تشريفاتی آنست، بنيان کلی تسلی و توجيه آنست. مذهب تحقق افسانه ای ذات انسانی است، زيرا سرشت بشری دارای واقعيت حقيقی نيست. بنابراين مبارزه عليه مذهب، مبارزه ی مستقيم عليه آن جهانی است که عطر معنوی آن، مذهب می باشد. فقر مذهب ضمن آن که بيان فقر واقعی است، در عين حال اعتراض عليه فقر واقعی نيز می باشد.

مذهب به مثابه خوشبختی تخيلی مردم است و از بين بردنش به مثابه مطالبه ی خوشبختی واقعی آن هاست. مطالبه ی کنار گذاشتن خيال پردازي ها در مورد کيفيت آنست، مطالبه ی کنار گذاشتن کيفيتی است که به خيالبافی ها احتياج دارد. بنابراين نقد بر مذهب، نطفه ی نقد برزخي است که جلوه ی قدس آن، مذهب است.