لوریس چکناواریان: تفاوت میان نسخه‌ها

محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
Hamid Hassani (بحث | مشارکت‌ها)
اصلاح ارقام
خط ۵۳:
|پانویس =
}}
'''لوریس هایکازی چکناواریان''' ({{lang-hy|Լորիս Հայկազի Ճգնավորյան}}; {{lang-en|Loris Tjeknavorian}}) (زادهٔ ۲۱ مهر ۱۳۱۶ برابر با ۱۳ اکتبر ۱۹۳۷ در [[بروجرد]]) [[آهنگساز]]، [[رهبر (موسیقی)|رهبر ارکستر]]، [[نویسنده]] و [[نقاش]] ایرانی [[ارمنی‌های ایران|ارمنی‌تبار اهل ایران]] است. اووی یکی از چهره‌های شناخته‌شدهٔ فرهنگی [[ایران]] و [[ارمنستان]] است.
 
چکناواریان به‌عنوان آهنگساز تاکنون بیش از ۷۵ اثر شامل ۶ [[اپرا]]، ۵ [[سمفونی]]، ۱ [[اوراتوریو]]، ۱ [[آمرزش‌خوانی|رکوئیم]]، آثاری در زمینهٔ [[گروه کر|موسیقی کُر]]، [[موسیقی مجلسی]]، [[باله (رقص)|موسیقی باله]]، [[پیانو]] و خوانندگی، و همچنین [[کنسرتو]]هایی برای [[کنسرتو پیانو|پیانو]]، [[ویولن]]، [[گیتار]]، سلو و پیپا، در کنار موسیقی‌های متن فیلم ساخته‌است. او بیش از ۱۰۰ اثر با لیبل‌هایی مانند آرسی‌ای، فیلیپس، اِمی و ای‌اس‌وی منتشر کرده‌است.<ref>{{پک|هنرآنلاین|۱۳۹۶|ک=لوریس چکناواریان آثارش را به موزهٔ موسیقی اهدا می‌کند|ص=}}</ref>
 
== ابتدای زندگی ==
'''لوریس چکناواریان''' در ۲۱ مهر ۱۳۱۶ (۱۳ اکتبر ۱۹۳۷) در شهر [[بروجرد]] در [[استان لرستان]] از پدر و مادری [[ارمنی‌های ایران|ارمنی‌تبار]] به دنیا آمد.<ref>{{پک|لازاریان|۱۳۸۲|ک=دانشنامهٔ ایرانیان ارمنی|ص=۳۸۴}}</ref><ref>{{پک|گروه تحقیق و پژوهش سینما|۱۳۸۳|ک=ارامنه و سینمای ایران|ص=۱۱۷}}</ref> پدرش اهل ارمنستان شرقی بود و مادرش اهل ارمنستان غربی که در نسل‌کشی ارمنیان در سال ۱۹۱۵ به ایران فرار کرده بود.<ref>{{پک|سمندری|۱۳۹۵|ک=گفتگو با استاد لوریس چکناواریان|ص=}}</ref> خودش در این باره می‌گوید که:<ref>{{پک|جام جم نوا|۱۳۹۵|ک=حکایت ۶۵ سال عاشقی با لوریس چکناواریان|ص=}}</ref> {{گفتاورد|مادر من در ماجرای [[نسل‌کشی ارمنی‌ها]] در یک گاری مخفی و به ایران آورده شده بود. در چنین شرایطی پدربزرگم به ایران می‌آید و پزشک [[سید حسین طباطبایی بروجردی|آیت‌الله بروجردی]] می‌شود. به رغم تفاوت دین، این احساس امنیت را داشته‌اند. پدرم هم در شرایطی که عموهایش را در زندان‌های شوروی کشته بودند فرار می‌کند و به ایران می‌آید. به بروجرد می‌رود و عاشق مادرم می‌شود.}}
 
پدربزرگش طبابت می‌کرد اما در ساعات فراغت خود ویولن می‌نواخت و لوریس جوان شیفتهٔ گوش دادن به صدای ویولن شده بود.<ref>{{پک|||ک=لوریس چکناواریان مردی که دنیای موسیقی کلاسیک را با فرهنگ ایران آشنا ساخت|ص=}}</ref> والدین او تمایل داشتند که هر سه فرزندشان یک ساز بنوازند.<ref>{{پک|||ک=لوریس چکناواریان مردی که دنیای موسیقی کلاسیک را با فرهنگ ایران آشنا ساخت|ص=}}</ref> لوریس علی‌رغم کمبود استاد، در ۸ سالگی ویولن را انتخاب کرد.<ref>{{پک|||ک=لوریس چکناواریان مردی که دنیای موسیقی کلاسیک را با فرهنگ ایران آشنا ساخت|ص=}}</ref> او در ۱۶ سالگی کر چهار-قسمتی را ساخت و در ارکسترای خود در تهران اجرا کرد.<ref>{{پک|||ک=لوریس چکناواریان مردی که دنیای موسیقی کلاسیک را با فرهنگ ایران آشنا ساخت|ص=}}</ref>
خط ۶۹:
سپس به اتریش رفت و در «[[موتسارتیوم دانشگاه زالتسبورگ|آکادمی موسیقی موتسارتئوم]]» [[زالتسبورگ]] به تحصیل پرداخت و سپس به ایران مراجعت کرد.<ref>{{پک|لازاریان|۱۳۸۲|ک=دانشنامهٔ ایرانیان ارمنی|ص=۳۸۴}}</ref><ref>{{پک|گروه تحقیق و پژوهش سینما|۱۳۸۳|ک=ارامنه و سینمای ایران|ص=۱۱۷}}</ref><ref>{{پک|هویان|۱۳۸۰|ک=ارمنیان ایران|ص=۳۲۵}}</ref>
 
در سال ۱۹۶۵، در [[دانشگاه میشیگان]] به مطالعه و تحصیل در رشته رهبری ارکستر پرداخت.<ref>{{پک|آودسیان|۱۳۸۵|ک=لوریس چکناواریان|ص=۳۴}}</ref> (وی همچنین فارغ‌التحصیل [[دانشگاه میشیگان]] در رشتهٔ رهبری ارکستر می‌باشد.<ref>{{پک|لازاریان|۱۳۸۲|ک=دانشنامهٔ ایرانیان ارمنی|ص=۳۸۴}}</ref><ref>{{پک|گروه تحقیق و پژوهش سینما|۱۳۸۳|ک=ارامنه و سینمای ایران|ص=۱۱۷}}</ref><ref>{{پک|هویان|۱۳۸۰|ک=ارمنیان ایران|ص=۳۲۵}}</ref>) در فاصله سال‌های ۱۹۶۶ تا ۱۹۶۷، به‌عنوان آهنگساز مهمان، در [[کالج کنکوردیایکنکوردیا (مورهد، مینه‌سوتا)|کالج کنکوردیا]] واقع در [[مورهد، مینه‌سوتا]] اقامت کرد<ref>{{پک|آودسیان|۱۳۸۵|ک=لوریس چکناواریان|ص=۳۴}}</ref> و از سال ۱۹۶۶ تا ۱۹۷۰، مدیر بخشهای‌سازی و اپرایی دانشگاه مورهد بود.<ref>{{پک|آودسیان|۱۳۸۵|ک=لوریس چکناواریان|ص=۳۴}}</ref>
 
== فعالیت‌های موسیقایی ==
در سال ۱۹۷۰، [[وزارت فرهنگ و هنر|وزیر فرهنگ ایران،ایران]]، مقام «آهنگساز مهمان» را به چکناواریان پیشنهاد کرد که شامل رهبری ارکستر خانه اپرای رودکی در تهران هم می‌شد.<ref>{{پک|آودسیان|۱۳۸۵|ک=لوریس چکناواریان|ص=۳۴}}</ref> او در این مقام، اپراهای بی‌شماری، از جمله اپراهای خودش: پردیس و پریسا و نمایش حرکات موزون سیمرغ را اجرا کرد.<ref>{{پک|آودسیان|۱۳۸۵|ک=لوریس چکناواریان|ص=۳۴}}</ref> در سال ۱۹۷۵ با کمپانی RCA قراردادی را برای انتشار انحصاری آثار خود امضا کرد<ref>{{پک|آودسیان|۱۳۸۵|ک=لوریس چکناواریان|ص=۳۴}}</ref>
 
وی سال‌های متمادی در [[وین]]، [[نیویورک]]، و [[لندن]] زیسته‌است و در فاصله مسافرت‌هایش به ایران برای فیلم‌های موسیقی متن ساخته‌است.<ref>{{پک|گروه تحقیق و پژوهش سینما|۱۳۸۳|ک=ارامنه و سینمای ایران|ص=۱۱۷}}</ref>
خط ۱۱۸:
 
== آثار ==
{{اصلی|آثارشناسی کلاسیک لوریس چکناواریان}}
در سال ۱۳۴۱ (۱۹۶۲) نخستین موسیقی متن فیلم سینمای ایران را برای فیلم (جدال در مهتاب) محصول مشترک ایران و ایتالیا، نوشت. برای بیش از ۴۵ فیلم موسیقی متن ساخته‌است.<ref>{{پک|فصلنامه فرهنگی پیمان|۱۳۹۲|ک=چهره‌های معرفی‌شده در نمایشگاه هنرمندان ارمنی ایران|ص=}}</ref> او برای ۵ فیلم سینمایی موسیقی متن فیلم تهیه نموده‌است و کلیه منتقدین فیلم و سینمای ایران آثار او را ستوده‌اند.<ref>{{پک|||ک=|ص=}}</ref><ref>{{پک|avproduction.am|-|ک=|ص=}}</ref>
 
سطر ۱۲۵ ⟵ ۱۲۴:
=== کلاسیک ===
[[پرونده:Rostam sohrab.jpg|بندانگشتی|اپرای ''رستم و سهراب'']]
{{اصلی|آثارشناسی کلاسیک لوریس چکناواریان}}
او بیش از ۷۵ اثر شامل سمفونی، اپرا، موسیقی مجلسی، کنسرتو برای پیانو، ویولن، گیتار، ویولنسل و پیپا، موسیقی باله، آثاری برای گروه کُر، یک رکوئیم، و یک اوراتوریو فیلم ساخته‌است.<ref>{{پک|همشهری‌آنلاین|۱۳۹۰|ک= زندگینامه: لوریس چکناوریان (۱۳۱۶)|ص=}}</ref>
 
خط ۱۳۳:
# [[رستم و سهراب (اپرا)|اپرای ''رستم و سهراب'']] (۶۴–۱۹۶۲)
 
این اثر طی ۲۵ سال در هشت ورژننسخه نوشته شده‌است و در برای نخستین بار در بهمن ۱۳۷۸ در پانزدهمین دوره [[جشنواره موسیقی فجر]] اجرا شده‌است.<ref>{{پک|مقام موسیقایی|۱۳۷۹|ک=لوریس چکناواریان، بازآفریننده رستم و سهراب|ص=۱۳۶}}</ref>
# ''[[اپرای شمس و مولانا]]''
 
خط ۲۹۵:
* {{یادکرد وب |نویسنده = |نشانی= http://www.irna.ir/fa/News/82037242 |عنوان= لوریس چکناواریان نمایشگاه نقاشی برپا کرد| ناشر = ایرنا|تاریخ = ۱۳۹۵|تاریخ بازبینی=}}
* {{یادکرد وب|نویسنده = |نشانی = http://musicabroad.info/لوریس-چکناواریان/ |عنوان = لوریس چکناواریان مردی که دنیای موسیقی کلاسیک را با فرهنگ ایران آشنا ساخت| ناشر = مؤسسهٔ طهران|تاریخ = ۱۳۹۶|تاریخ بازدید = ۳۰ اکتبر ۲۰۱۷}}
* {{یادکرد ژورنال | نام خانوادگی = | نام = | نام خانوادگی۲ = | نام۲ = | عنوان = سمفونی عشق و امید| ژورنال = روزنامه ایران| مکان = | ناشر = | دوره = | شماره = ۳۵۶۶| سال =۱۳۸۵ | صفحه = ۱۱| پیوند = http://www.magiran.com/ppdf/nppdf/2825/p0282535660111.pdf| doi = | بازیابی = ۳۰ اکتبر ۲۰۱۸}}
; به ارمنی و انگلیسی
{{چپ‌چین}}