لوریس چکناواریان: تفاوت میان نسخه‌ها

محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
ابرابزار، اصلاح ارقام
خط ۶۹:
پدر لوریس که از فرهیختگان ارمنی بود و صاحب تألیفاتی است، او را برای ادامه تحصیل به وین فرستاد. لوریس قبل از عزیمت، در تهران، در تالار کلوب ارمنیان، ارکستر سمفونی تهران را رهبری کرد و قطعاتی از آهنگسازان مشهور جهان را به همراه گروه نواخت. او شاید یگانه ایرانی باشد که در ۱۷ سالگی ارکستر سمفونیک را رهبری کرده‌است.<ref>{{پک|-|۱۳۷۹|ک=لوریس چکناواریان، بازآفرینندهٔ رستم و سهراب|ص=۱۳۶}}</ref>
 
پس از آموختن ویولون و پیانو در کنسرواتور موسیقی تهران، آهنگسازی را در آکادمی موسیقی وین آموخت و در سال ۱۹۶۱ با درجه ممتاز فارغ‌التحصیل شد.<ref>{{پک|آودسیان|۱۳۸۵|ک=لوریس چکناواریان|ص=۳۴}}</ref> اندکی پس از فارغ‌التحصیلی، چهار اثر او برای پیانو و باله فانتاستیک برای سه پیانو و سازهای کوبه‌ای توسط دوبلینگر در وین چاپ شدند.<ref>{{پک|آودسیان|۱۳۸۵|ک=لوریس چکناواریان|ص=۳۴}}</ref><ref>{{پک|||ک=لوریس چکناواریان مردی که دنیای موسیقی کلاسیک را با فرهنگ ایران آشنا ساخت|ص=}}</ref> به دنبال دوره تحصیل موفق لوریس چکناواریان در سال ۱۳۳۹ به ایران بازگشت<ref>{{پک|||ک=لوریس چکناواریان مردی که دنیای موسیقی کلاسیک را با فرهنگ ایران آشنا ساخت|ص=}}</ref> چکناواریان در فاصله سال‌های ۱۹۶۱ تا ۱۹۶۳ در کنسرواتور موسیقی تهران به تدریس تئوری موسیقی پرداخت.<ref>{{پک|آودسیان|۱۳۸۵|ک=لوریس چکناواریان|ص=۳۴}}</ref><ref>{{پک|||ک=لوریس چکناواریان مردی که دنیای موسیقی کلاسیک را با فرهنگ ایران آشنا ساخت|ص=}}</ref> در همان دوران، به مدیریت آرشیو موسیقی ملی در تهران منصوب شد و تحقیق دربارهٔ موسیقی فولکلور ایران و سازهای ملی و گردآوری آنها را به عهده گرفت.<ref>{{پک|آودسیان|۱۳۸۵|ک=لوریس چکناواریان|ص=۳۴}}</ref> در سال ۱۹۶۳، با بورسی که از سوی پروفسور کارل اورف به او داده شد، به اتریش برگشت و در سالزبورگ اقامت و اپرای رستم و سهراب خود را تکمیل کرد.<ref>{{پک|آودسیان|۱۳۸۵|ک=لوریس چکناواریان|ص=۳۴}}</ref>
 
سپس به اتریش رفت و در «[[موتسارتیوم دانشگاه زالتسبورگ|آکادمی موسیقی موتسارتئوم]]» [[زالتسبورگ]] به تحصیل پرداخت و سپس به ایران مراجعت کرد.<ref>{{پک|لازاریان|۱۳۸۲|ک=دانشنامهٔ ایرانیان ارمنی|ص=۳۸۴}}</ref><ref>{{پک|گروه تحقیق و پژوهش سینما|۱۳۸۳|ک=ارامنه و سینمای ایران|ص=۱۱۷}}</ref><ref>{{پک|هویان|۱۳۸۰|ک=ارمنیان ایران|ص=۳۲۵}}</ref>
خط ۱۱۲:
آخرین آثار اجراشدهٔ او در ایران «خسرو و شیرین» و «رستم و سهراب» هستند.<ref>{{پک|خبرگزاری تسنیم|۱۳۹۵|ک= اپرای ''رستم و سهراب'' در تالار حافظ شیراز مرور می‌شود|ص=}}</ref><ref>{{پک|||ک=|ص=}}</ref>
 
روزهای چهاردهم۱۴ و پانزدهم۱۵ ژانویه ۲۰۰۴، دو کنسرت برای جمع‌آوری کمک به آسیب‌دیدگان [[زلزله بم]]، در [[پاریس]] اجرا شد. کنسرت‌ها یکی در کلیسای «سنت سولپیس» و دیگری در تالار کنسرواتوار شهرک [[ایسی-له-مولینو]] در حومه پاریس برگزار شد و قطعاتی به رهبری لوریس چکناواریان توسط [[ارکستر مجلسی رودکی]] با بیست و شش نوازنده که از ارمنستان او را همراهی می‌کردند، اجرا گردید. برنامه کلیسای سنت سولپیس داستان لیلی و مجنون نظامی بود و چکناواریان با استفاده از آثار موسیقیدانان کلاسیک و همین‌طور قطعاتی از ساخته‌های خودش و حسین دهلوی، آن را تنظیم کرده بود. در برنامه دوم در شهرک ایسی-له-مولینو ارکستر قطعاتی از آهنگسازان ارمنی از جمله [[آرام خاچاتوریان]]، [[ادوارد میرزویان]]، [[:hy:Մելիք Մավիսակալյան|ملیک موویساکالیان]] و آهنگسازان ایرانی همچون [[حشمت سنجری]]، [[حسین دهلوی]] و خود لوریس چکناواریان را اجرا کرد<ref>{{پک|گلستان|۲۰۰۴|ک=برپایی کنسرت در فرانسه برای کمک به زلزله زدگان بم
|ص=}}</ref>.
 
خط ۱۲۲:
 
== آثار ==
در سال ۱۳۴۱ (۱۹۶۲) نخستین موسیقی متن فیلم سینمای ایران را برای فیلم (''[[جدال در مهتاب)]]'' محصول مشترک ایران و ایتالیا، نوشت. برای بیش از ۴۵ فیلم موسیقی متن ساخته‌است.<ref>{{پک|فصلنامه فرهنگی پیمان|۱۳۹۲|ک=چهره‌های معرفی‌شده در نمایشگاه هنرمندان ارمنی ایران|ص=}}</ref> او برای ۵ فیلم سینمایی موسیقی متن فیلم تهیه نموده‌است و کلیه منتقدین فیلم و سینمای ایران آثار او را ستوده‌اند.<ref>{{پک|هویان|۱۳۸۰|ک=ارمنیان ایران|ص=۳۲۵}}</ref><ref>{{پک|avproduction.am|-|ک=|ص=}}</ref>
 
آفرینش نخستین اپرا برای کودکان نیز با پرویز و پریسا به نام لوریس چکناواریان ثبت شده‌است. او شاید نخستین آهنگسازی نیز باشد که روی [[رستم و سهراب]] کار کرده و اپرای خود را در صحنه‌های جهانی نیز به اجرا درآورده است. لوریس چکناواریان در عرصهٔ باله نیز کار کرده‌است. افسانه «سیمرغ» از عطار نیشابوری را صحنه‌ای کرده‌است. «سیمرغ» در سال ۱۳۵۴ در تالار رودکی نخستین اجرای خود را پیدا کرد. دیگر آثار برجسته لوریس چکناواریان عبارت است از سمفونی شماره یک برای ترومپت و سازهای کوبه‌ای، سمفونی کردو، اوراتوریو (Oratorio) زندگی مسیح، دو کنسرتو برای ویولن و پیانو، سوئیت دریاچهٔ وان و بالاخره اوراتوریو آخرزمان.<ref>{{پک|||ک=|ص=}}</ref>
خط ۱۸۱:
| || ''من ایران را دوست دارم'' || ۱۹۷۰ || [[خسرو سینایی]] || فیلم کوتاه
|-
| || آدم شاخ درمی‌آره || || [[اسفندیار احمدیه]] || فیلم کوتاه
|-
| || آستان قدس رضوی و بناهای صفوی || ۱۹۷۵ || منوچهر طیاب || فیلم کوتاه (دریافت Delqan Gold prize from the 12th international educational films festival in Tehran)
|-
| || ادیان<ref group="پانویس">فیلم مستند رنگی ایستمن کالر به مدت دقیقه در قطع ۱۶ و ۲۵ میلیمتری که توسط وزارت فرهنگ و هنر ساخته شده است</ref><ref>{{پک|شعاعی|۱۳۵۴|ک=فرهنگ سینمای ایران|ص=۶۷}}</ref> || || منوچهر طیاب || فیلم کوتاه
| || ادیان || || || فیلم کوتاه
|-
| || برپا خاسته<ref group="پانویس">فیلم کوتاه رنگی به مدت ۲۰ دقیقه به کارگردانی حسن محمدزاده و فیلمبرداری محمود نوربخش - این فیلم از محصولات اداره کل سینمایی کشور است</ref><ref>{{پک|شعاعی|۱۳۵۴|ک=فرهنگ سینمای ایران|ص=۱۰۶}}</ref> || || حسن محمدزاده || فیلم کوتاه
| || برخاسته || || || فیلم کوتاه
|-
| || || || || فیلم کوتاه
|-
| || توریست در ایران<ref group="پانویس">فیلم رنگی ۳۳ دقیقه ای - اداره کل امور سینمایی کشور ناطق به زبان های فارسی - انگلیسی و فرانسه با قطع های ۱۶ و ۳۵ میلیمتری </ref><ref>{{پک|شعاعی|۱۳۵۴|ک=فرهنگ سینمای ایران|ص=۱۶۰}}</ref> || || || فیلم کوتاه
| || توریست در ایران || || || فیلم کوتاه
|-
| || چهلستون || ۱۹۷۳ || منوچهر طیاب || فیلم کوتاه
|-
| || حاج مصورالملکی<ref group="پانویس">بوسیه وزارت فرهنگ و هنر تهیه شد این فیلم رنگی ایستیمن کالر بود.</ref><ref>{{پک|شعاعی|۱۳۵۴|ک=فرهنگ سینمای ایران|ص=۲۳۹}}</ref> || ۱۹۷۲ || خسرو سینایی || فیلم کوتاه
|-
| || شرح حال || || || فیلم کوتاه
خط ۲۰۳:
| || مجموعهٔ گنجعلی‌خان || ۱۹۷۵ || همایون پورمند || فیلم کوتاه
|-
| || مسجد شیخ لطف‌الله<ref group="پانویس">این فیلم از محصولات اداره کل امور سینمایی کشور است.</ref><ref>{{پک|شعاعی|۱۳۵۴|ک=فرهنگ سینمای ایران|ص=۵۶۳}}</ref> || || منوچهر طیاب || فیلم کوتاه
|-
| || معماری ایلخانی || ۱۹۷۵ || منوچهر طیاب || فیلم کوتاه
خط ۲۲۵:
[[پرونده:Loris Tjeknavorian 02 at 3rd Sarv-e Irani Festival.jpg|بندانگشتی|]]
در زیر فهرست جوایز، نشان‌ها و تجلیل‌های لوریس چکناواریان آورده شده‌است:<ref dir=ltr>{{پک|avproduction||ک=''Loris Tjeknavorian''|زبان=en|ص=}}</ref>
* نشان درجه یک هنر از طرف [[وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی]] (۱۳۸۱ (۲۰۰۲)).{{یاد|dir=ltr|In a ceremony held in Vahdat Hall, Minister of culture A. Masjedjamei awarded Loris Ttjeknavorian Iran's highest medal for performing arts}}<ref>{{پک|لازاریان|۱۳۸۲|ک=دانشنامهٔ ایرانیان ارمنی|ص=۳۸۴}}</ref><ref>{{پک|گروه تحقیق و پژوهش سینما|۱۳۸۳|ک=ارامنه و سینمای ایران|ص=۱۱۷}}</ref>
* دریافت جوایز چنگ طلایی برای دستاورد عالی هنری از ۱۵ام و ۱۶ جشنواره موسیقی فجر در تهران{{یاد|dir=ltr|Golden Harp Awards" for the Highest Artistic Achievement in the 15th and 16th "FAJR" Music Festival in Teheran}}
* استاد افتخاری کنسرواتوار کومیتاس، ایروان{{یاد|dir=ltr|Honorary Professor, Komitas Conservatory, Yerevan}}
* دریافت نشان فرهنگی «مسروپ ماشتوتس مقدس» از عالیجناب [[وازگن یکم]] کاتولیس اعظم تمامی ارامنه جهان{{یاد|dir=ltr|For services to Church music first recipient of the Cultural Order of "St. Mesrop Mashtotz" conferred by His Holines Vazken I. Supreme Chatholicos of all Armenians}}.
* دریافت نشان دولتی برای خدمات به زمین لرزه از آقای [[ووسکانیان]] نخست‌وزیر ارمنستان شوروی{{یاد|dir=ltr|Government Order for services to the Earthquake from Mr. Oskanian the Prime Minister of Armenia USSR}}
* اعطای [[مدال موسس خورناتسی]] توسط دولت [[جمهوری ارمنستان]] به خاطر خدمات فرهنگی به ارمنستان{{یاد|dir=ltr|The Government of the Republic of Armenia awards "Khorenatsi" Medal for cultural services to Armenia}}
* اعطا صلیب طلایی کلیسای رومانی{{یاد|dir=ltr|Awarded Golden Cross of the Rumanian Church}}.
خط ۲۳۸:
* جشن تولد ۷۸ سالگی لوریس چکناواریان شامگاه یک شنبه در یازدهمین ویژه برنامه «تولد ماه» سازمان فرهنگی هنری شهرداری تهران در موزه هنرهای دینی امام علی برگزار شد.<ref>{{پک|عصر ایران|۱۳۹۶|ک=۷۸ سالگی لوریس چکناواریان (عکس)|ص=}}</ref>
* در چهارمین جشن سالانه موسیقی ما که در تاریخ ۲۵ آذر ۱۳۹۶ در [[تالار وحدت]] تهران برگزار شد، از لوریس چکناواریان به پاس یک عمر فعالیت هنری تقدیر به عمل آمد.<ref>{{پک|موسیقی ما|۱۳۹۶|ک=پاس‌داشت یک عمر فعالیت هنری کیهان کلهر و لوریس چکناواریان در چهارمین جشن موسیقی ما|ص=}}</ref>
* دریافت «[[جایزه سرو ایرانی]]» در سومین دوره آئین جایزه سرو ایرانی در خانه اندیشمندان علوم انسانی ۱۳۹۷<ref>{{پک|ایسنا|۱۳۹۷|ک=سرو ایرانی برای لوریس چکناواریان|ص=}}</ref><ref>{{پک|دورانی|۱۳۹۷|ک=سومین دوره آئین جایزه سرو ایرانی|ص=}}</ref>
 
== فیلم دربارهٔ وی ==
مراحل ساخت «مایسترو» مستندی دربارهٔ زندگی لوریس چکناواریان (به کارگردانیزبان وحید زارع‌زادهارمنی به پایانمعنای رسید. این«استاد») مستند بلند ۵۲ دقیقه‌ای اولین فیلمی است که دربارهٔ لوریس چکناواریان ساخته شده و عنوان آنشده‌است. ''مایسترو'' به زبانکارگردانی ارمنیوحید بهزارع‌زاده معنای «استاد» است. ''مایسترو'' بهو تهیه‌کنندگی [[زهرا مشتاق]]، زندگی لوریس چکناواریان آهنگساز بین‌المللی را به تصویر کشیده‌است.<ref>{{یادکرد وب|نویسنده = |نشانی = https://www.mehrnews.com/news/1364772/مستند-زندگی-لوریس-چکناواریان-ساخته-شد |عنوان = مستند زندگی لوریس چکناواریان ساخته شد| ناشر = |تاریخ = |تاریخ بازدید = ۲۵ فوریه ۲۰۱۸}}</ref>
* دریافت «[[جایزه سرو ایرانی]]» در سومین دوره آئین جایزه سرو ایرانی در خانه اندیشمندان علوم انسانی ۱۳۹۷<ref>{{پک|ایسنا|۱۳۹۷|ک=سرو ایرانی برای لوریس چکناواریان|ص=}}</ref><ref>{{پک|دورانی|۱۳۹۷|ک=سومین دوره آئین جایزه سرو ایرانی|ص=}}</ref>
 
== نظرات دربارهٔ وی ==
خط ۲۷۱:
* {{یادکرد وب | نام خانوادگی = سعیدی | نام = علیرضا|نشانی = https://www.mehrnews.com/news/3589200/اولین-اجرای-ارکستر-سمفونیک-در-سال-جدید-به-رهبری-چکناواریان |عنوان = اولین اجرای ارکستر سمفونیک در سال جدید به رهبری چکناواریان| ناشر = خبرگزاری مهر|تاریخ = ۱۳۹۵ |تاریخ بازدید = ۲۰ اکتبر ۲۰۱۸}}
* {{یادکرد ژورنال | نام خانوادگی = سمندری| نام = مرجان| نام خانوادگی۲ = | نام۲ = | عنوان = گفتگو با استاد لوریس چکناواریان، به شدت تحت تأثیر موسیقی محرم هستم| ژورنال = نشریه تخصصی تئاتر دوره جدید| مکان = | ناشر = | دوره = سال هجدهم| شماره = ۲۰۱| سال = ۱۳۹۵| صفحه = ۲۰| پیوند = | doi = | بازیابی = ۳۱ اکتبر ۲۰۱۷}}
* {{یادکرد کتاب |نام خانوادگی= شعاعی |نام= حمید | عنوان = فرهنگ سینمای ایران | سال = ۱۳۵۴ |چاپ = اول | ناشر = | مکان انتشارات = تهران|صفحه=| شابک =}}
* {{یادکرد وب | نام خانوادگی = غیاثوند | نام = امید |نشانی = http://www.irna.ir/fa/News/82454071 |عنوان = لوریس چکناواریان: زندگی جوک است/می‌خواهم فیلم بسازم| ناشر = ایرنا|تاریخ = |تاریخ بازدید = ۲۰ اکتبر ۲۰۱۸}}
* {{یادکرد کتاب|نام خانوادگی = گروه تحقیق و پژوهش سینما|نام = | عنوان = ارامنه و سینمای ایران| ترجمه = | جلد = | سال = ۱۳۸۳| ناشر = انتشارات روزنه کار|مکان = تهران| شابک = ۹۶۴-۶۷۲۸-۴۴-۸| صفحه = | پیوند = | بازیابی = ۲۰ اکتبر ۲۰۱۸}}
سطر ۲۷۹ ⟵ ۲۸۰:
* {{یادکرد وب |نویسنده = |نشانی= http://www.irna.ir/fa/News/82037242 |عنوان= لوریس چکناواریان نمایشگاه نقاشی برپا کرد| ناشر = ایرنا|تاریخ = ۱۳۹۵|تاریخ بازبینی=}}
* {{یادکرد وب|نویسنده =ایسنا |نشانی = http://www.isna.ir/news/95012409733/نقاشی-های-چکناواریان-دیده-می-شوند |عنوان = نقاشی‌های چکناواریان دیده می‌شوند| ناشر = |تاریخ = ۱۳۹۵|تاریخ بازدید = ۲۰ اکتبر ۲۰۱۸}}
 
* {{یادکرد وب|نویسنده = همشهری‌آنلاین|نشانی = http://hamshahrionline.ir/details/157777 |عنوان = زندگینامه: لوریس چکناوریان (۱۳۱۶)| ناشر = |تاریخ = ۱۳۹۰|تاریخ بازدید = ۲۰ اکتبر ۲۰۱۸}}
* {{یادکرد ژورنال | نام خانوادگی = | نام = | نام خانوادگی۲ = | نام۲ = | عنوان = چهره‌های معرفی‌شده در نمایشگاه هنرمندان ارمنی ایران| ژورنال = فصلنامه فرهنگی پیمان| مکان = | ناشر = | دوره = سال هفدهم| شماره = ۶۴| سال = ۱۳۹۲| صفحه = | پیوند =http://www.paymanonline.com/article.aspx?id=24002A8D-F6B1-40D2-9B3D-755D471DD121 | doi = | بازیابی = ۲۵ اکتبر ۲۰۱۷}}
* {{یادکرد ژورنال | نام خانوادگی = | نام = | نام خانوادگی۲ = | نام۲ = | عنوان = لوریس چکناواریان، بازآفریننده رستم و سهراب| ژورنال = مقام موسیقایی| مکان = | ناشر = | دوره = بهار و تابستان | شماره = ۷| سال = ۱۳۷۹| صفحه = ۱۳۹–۱۳۶| پیوند = http://ensani.ir/file/download/article/20100909101255-لوریس%D920چکناواریان،%8420بازآفریننده%D920رستم%8820و%D8%B1%DB%8C%D8%B3%20%DA%86%DA%A9%D9%86%D8%A7%D9%88%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%A7%D9%86%D8%8C%20%D8%A8%D8%A7%D8%B2%D8%A2%D9%81%D8%B1%DB%8C%D9%86%D9%86%D8%AF%D9%87%20%D8%B1%D8%B3%D8%AA%D9%85%20%D9%88%20%D8%B3%D9%87%D8%B1%D8%A7%D8%A820سهراب.pdf| doi = | بازیابی = ۳۱ اکتبر ۲۰۱۷}}
* {{سوره اشخاص|شناسه=۱۳۸۲۰۵۰۸۰۱۲۸}}
* {{یادکرد وب|نویسنده = ماهنامه تخصصی موسیقی|نشانی = http://www.musicreport.ir/menu02-ID=06&parvandeh.htm |عنوان = دِمُکراتِ در موسیقی| ناشر = |تاریخ = ۱۳۹۵|تاریخ بازدید = ۲۰ اکتبر ۲۰۱۸}}
خط ۲۹۷:
* {{یادکرد وب|نویسنده = |نشانی = http://musicabroad.info/لوریس-چکناواریان/ |عنوان = لوریس چکناواریان مردی که دنیای موسیقی کلاسیک را با فرهنگ ایران آشنا ساخت| ناشر = مؤسسهٔ طهران|تاریخ = ۱۳۹۶|تاریخ بازدید = ۳۰ اکتبر ۲۰۱۷}}
* {{یادکرد ژورنال | نام خانوادگی = | نام = | نام خانوادگی۲ = | نام۲ = | عنوان = سمفونی عشق و امید| ژورنال = روزنامه ایران| مکان = | ناشر = | دوره = | شماره = ۳۵۶۶| سال =۱۳۸۵ | صفحه = ۱۱| پیوند = http://www.magiran.com/ppdf/nppdf/2825/p0282535660111.pdf| doi = | بازیابی = ۳۰ اکتبر ۲۰۱۸}}
* {{یادکرد وب|نویسنده = |نشانی = https://www.manzoom.ir/crew/tt5152694/لیست-عوامل-فیلم-مستند-مایسترو-1390 |عنوان = | ناشر = |تاریخ = |تاریخ بازدید = ۳۱ اکتبر ۲۰۱۸}}
 
; به ارمنی و انگلیسی
{{چپ‌چین}}
سطر ۳۱۳ ⟵ ۳۱۵:
| width = 258px
| image1 = [https://www.mehrnews.com/news/279608/گزارش-تصويري-اجراي-اركستر-سنفونيك-به-رهبري-لوريس-چكناواريان گزارش تصویری / اجرای ارکستر سنفونیک به رهبری لوریس چکناواریان -۱]
| image1 = [https://www.mehrnews.com/news/279612/گزارش-تصويري-اجراي-اركستر-سنفونيك-به-رهبري-لوريس-چكناواريان گزارش تصويريتصویری / اجراياجرای اركسترارکستر سنفونيكسنفونیک به رهبريرهبری لوريسلوریس چكناواريانچکناواریان -2۲]
| image2 =
| image3 =
سطر ۳۲۴ ⟵ ۳۲۶:
| video4 = [https://www.youtube.com/watch?v=09Q4KexzdRg]
| video5 = [https://www.aparat.com/v/bY9lB روایت / لوریس چکناواریان]
| video6 = [https://www.aparat.com/v/BhtgT رادیو 7۷ / مصاحبه با لوریس چکناواریان]
}}