سربیشه: تفاوت میان نسخه‌ها

محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
Alimaddahi (بحث | مشارکت‌ها)
بدون خلاصۀ ویرایش
برچسب‌ها: ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه
FreshmanBot (بحث | مشارکت‌ها)
جز اصلاح فاصله مجازی + اصلاح نویسه با ویرایشگر خودکار فارسی
خط ۳۷:
 
==گویش==
گویش مردمان سربیشه لهجه و کشیدگی خاصی مانند [[گویش بیرجندی]] ندارد و برخلاف گویش بیرجند است که در آن کلمات با مُصوت ــَــ آغاز میشوندمی‌شوند. آنچه گویش سربیشه ای را سخت کرده انتخاب واژگان اصیل [[ فارسی دری]] در تکلم سربیشه ای هاست که بدلیل نزدیکی سربیشه با مرز [[افغانستان]] بوده و هنوز هم پا بر جاست.<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=زبان و گویش های خراسان|نام خانوادگی=نجفیان|نام=آرزو|ناشر=|سال=|شابک=Issn2008-7233|مکان=مشهد|صفحات=}}</ref>
 
== جمعیت ==
بر پایه [[سرشماری عمومی نفوس و مسکن ایران|سرشماری عمومی نفوس و مسکن]] در [[سرشماری عمومی نفوس و مسکن (۱۳۹۵)|سال ۱۳۹۵]] جمعیت این شهر ۸٬۷۱۵ نفر (در ۲٬۳۶۲ خانوار) بوده استبوده‌است.<ref>{{سرشماری ۱۳۹۵|۲۹}}</ref>
 
{{جمعیت تاریخی|۱۳۶۵|۳۲۲۲|۱۳۷۰|۳۹۶۱|۱۳۷۵|۴۱۱۹|۱۳۸۵|۶۱۴۱|۱۳۹۰|۸۲۰۳|۱۳۹۵|۸۷۱۵|align=center}}
 
== جغرافیا ==
ارتفاع آن از سطح دریا ۱۸۳۹ متر<ref name="هواشناسی" /> و دارای آب و هوای معتدل و خشک است البته میانگین دمای سالانه آن از سایر شهر هایشهرهای استان خراسان جنوبی کمتر است.
شهر سربیشه در ۶۵ کیلومتری جنوب شرقی شهر [[بیرجند]] و در مسیر راه بیرجند - [[نهبندان]] قرار دارد.
 
== نام ==
در مورد وجه تسمیه شهرستان سربیشه سه نظر وجود دارد. نظریه اول: در قسمت جنوب این شهر زمین آبخیز و سرسبزی وجود داشته و چون شهر در مدخل ورودی این محل سرسبز بوده به آن سربیشه گفته‌اند. نظریه دوم: این منطقه در روزگاران گذشته جنگل و محل تجمع پرندگانی مانند سار بوده استبوده‌است که به آن ساربیشه گفته‌اند و در گذر زمان به سربیشه مخفف شده استشده‌است. نظریه سوم: چون این شهر در دشتی به ارتفاع ۱۹۰۰ متر از سطح دریای واقع شده استشده‌است و به دلیل سردی هوا آن را سردبیشه نامیده‌اند که بعدها به سربیشه تغییر یافته استیافته‌است.
 
== تاریخچه ==
این شهر دارای قدمت تاریخی زیادی می‌باشد چنان‌که شیخ حسین آیتی بیرجندی در کتاب بهارستان نقل می‌کند: «سربیشه شهری است قدیمی که قبل از اسلام مردمان آن '''زرتشتی''' بوده‌اند». همچنین وجود گورهای [[گبر]]ها در روستاهای تاریخی این شهرستان گواهی بر این است که مردمان این منطقه قبل از اسلام پیرو [[مزدیسنا|دین زرتشتی]] بودند.
 
همچنین در کتاب نزهه‌القلوب [[حمدالله مستوفی]] آمده است که ابوبکر علی ابن الحسین قهستانی ممدوح [[فرخی سیستانی]] که از علما و ادبای عصر [[سلطان محمود غزنوی]] به حساب می‌آمده از این شهر بوده استبوده‌است.
 
سابقه ابنیه تاریخی بخش سربیشه به صدر اسلام و قبل از آن می‌رسد و آثار تاریخی آن از قبیل محوطه‌ها و تپه‌های باستانی، قلعه و خانه‌های قدیمی، غارها و روستاها نشان‌دهنده غنای فرهنگی و سابقه تمدنی این منطقه می‌باشد.
 
== مشاهیر و فرزانگان ==
دکتر کاظم معتمد نژاد (پدر علم ارتباطات ایران) تحصیلات: دکترای علوم سیاسی پاریس- دکتر [[مهدی بلالی مود]] (پدر علم سم شناسیسم‌شناسی ایران) تحصیلات: فوق تخصص توکسیکولوژی انگلیس، دکتر جمشید صباغ زاده تحصیلات: دکترای فیزیک اتمی از دانشگاه‌های آمریکا دکتر غلامرضا خزاعی تحصیلات: [[دکترای تخصصی]] پوست، دکتر اسدا… یاوری تحصیلات: فوق تخصص بیماریهایبیماری‌های کلیوی آلمان، دکتر محسن سربیشه‌ای تحصیلات: دکترای [[فیزیک بنیادی]] انگلستان، دکتر اسدالله زمانی پور تحصیلات: دکترای کشاورزی آمریکا
 
== اماکن زیارتی، تفریحی و جاذبه‌های گردشگری سربیشه ==
'''مزار بیبی زینب خاتون خواهر امام رضا (ع)'''
مزار کاهی یا همان بقعه مبارکه بی‌بی زینب خاتون (س) در شهرستان سربیشه واقع شده استشده‌است که از مهم‌ترین مکان‌های سیاحتی و زیارتی شهرستان به شمار می‌آید که همه ساله هزاران عاشق و شیفته اهل بیت (ع) از آن دیدن می‌کنند. این آرامگاه متعلق به خواهر امام رضا (ع) است.{{سخ}}
'''مزار سید حامد علوی''': واقع در روستای چنشت، [[دهستان نهارجان]] بخش مود، در فاصله ۶۰ کیلومتری سربیشه و ۸ کیلومتری مزار کاهی قرار دارد.{{سخ}}
[[غار چنشت]]: در دامنه کوهی مشرف به روستای چنشت در دهستان نهارجان بخش مود و در ۴۵ کیلومتری شهرستان سربیشه واقع شده استشده‌است. وجود دو غار معروف (غار چنشت و چهل‌چاه)، سنگ‌نگاره، مزار سید حامد علوی باعث تبدیل شدن این روستا به یک قطب فرهنگی، تفریحی و مذهبی شده‌است.
 
'''چشمهٔ سید رضا (چشمهٔ سر رضا):''' این چشمه با نام مزار بلند مشهور است و در روستای بیژائم از توابع بخش مود شهرستان سربیشه واقع شده استشده‌است و زیارتگاه مردم می‌باشد.{{سخ}}
[[غار چهل چاه]]: در مجاورت غار چنشت در روستای چنشت قرار دارد.
 
'''غار چهل دختر''': در سال ۱۳۷۴ در دامنه کوهی به نام چهل دختر در نزدیکی روستای کوچک کلاته آخوند که از سنگهای آهکی شکل گرفته استگرفته‌است کشف شد.
 
'''روستای ماخونیک''': در [[دهستان درح]] و در بخش مرکزی سربیشه در منطقه‌ای کوهستانی و در دامنه جنوبی کوه ماخونیک و در فاصله ۸۰ کیلومتری شهر سربیشه واقع شده استشده‌است. این روستا جزء هفت روستای شگفت‌انگیز کشور است .{{سخ}}
'''باغ و عمارت مود''': باغ – قلعه مود به لحاظ [[مکانی در شهر]] مود و در فاصله ۲۲ کیلومتری سربیشه قرار دارد.
 
خط ۹۱:
'''زیارتگاه سید معصوم''': واقع در روستای شواکند، دهستان مود بخش مود سربیشه.
 
'''مسجد گنجی سربیشه''': مسجد گنجی سربیشه که در حال حاضر به [[مسجد امام حسین (قاهره)|مسجد امام حسین]] (ع) شهرت دارد، در حاشیه [[خیابان مطهری]] سربیشه واقع شده استشده‌است.
 
'''مسجد بزرگ سربیشه''': مسجد بزرگ سربیشه که در حال حاضر مسجد [[چهارده معصوم]] نامیده می‌شود در خیابان مطهری در کوچه شهید رجبی مقابل [[مدرسه طالقانی]] واقع شده استشده‌است.
 
'''مسجد پخت''': در روستایی به همین نام و در دامنه [[رشته کوه باقران]] قرار دارد. این مسجد در دورهٔ زندیه ساخته شده استشده‌است.
 
'''مسجد چهکندوک''': در روستای چهکندوک درفاصله حدود ۵ کیلومتری جنوب شرقی سربیشه قرار دارد.
خط ۱۰۷:
* '''چشمه آب معدنی تناک''': در روستای تناک از بخش مود شهرستان سربیشه قرار دارد.
* '''چشمه آب معدنی سیاه دره''': آب معدنی سیاه دره جنب کلاته سلیمان ([[بخش مود]] شهرستان سربیشه) واقع است که آب آن به رنگ سبز کامل است.
* '''مجتمع گردشگری اب درمانی آبترش''': در ۳۴ کیلومتری شمال غرب سربیشه واقع شده استشده‌است. آب این چشمه از شکاف سنگ‌های آندریت بازالت از زمین خارج شده و به دلیل خواص درمانی برای امراض پوستی مورد توجه قرار گرفته استگرفته‌است و از سایر چشمه هایچشمه‌های دیگر شهرستان دارای امکانات بهتری نظیر استخر و فضای طبیعی بهتری است که آن را برای گردشگری در شهرستان سربیشه متمایز میکندمی‌کند
 
== منابع ==