وسائل‌الشیعه: تفاوت میان نسخه‌ها

'''''وسائل الشیعة فی تحصیل مسائل الشریعة''''' اثر [[شیخ حر عاملی|شیخ حرّ عاملی]] از علمای اسلام قرن یازدهم [[هجری قمری]]، در برگیرنده مهمترینمهم‌ترین احادیث [[فقه]] شیعه در ابواب مختلف است، که در طول ۱۸ سال نگاشته شده‌است.

# شیخ حُر عاملی در آغاز کتاب می‌نویسد: من روایات این کتاب را از کتاب‌های معتبر و مشهور روایی که شیعه به آنهاآن‌ها عمل و مراجعه می‌کند روایت کرده‌ام و در آغاز سند هر روایت، نام کسانی که آن روایت را از کتاب آنهاآن‌ها آورده‌ام ذکر می‌کنم و سند خود به آن کتاب و آنچه مربوط به آن است را در آخر کتاب می‌آورم.

شیخ حر عاملی دوباردو بار موفق به تجدید نظر در این کتاب شده و از اول تا آخر آن را نوشته‌است و روی هم رفته وی سه بار کتاب وسائل الشیعة را نوشته‌است.

کتاب وسائل الشیعة از زمان نگارش بسیار مورد استقبال علمای بزرگ شیعه قرار گرفت و از این جهت شرح‌ها و تعلیقه‌های فراوانی نیز بر آن نگاشته شد که اولین آنهاآن‌ها توسط خود مؤلف نوشته شد مانند:

این کتاب به بیان ما تقدم و ما تأخر و بیان مطالبی که از روایات باب استفاده می‌شود بیش از آنچه شیخ حُر عاملی استفاده کرده پرداخته و روایات دیگری که شیخ حُر به آنهاآن‌ها اشاره نکرده‌است را ذکر نموده‌است.

# مستدرک الوسائل نوشته علامه بزرگ [[محدث نوری]]، وی در این کتاب روایات فراوانی را که شیخ حُر عاملی به آنهاآن‌ها اشاره نکرده به همان ترتیب کتاب وسائل الشیعة آورده‌است و با توجه به آن روایات، کتاب دو برابر شده‌است.

# در جایی که متن روایت در منابع گوناگون با هم فرق داشته باشد کاملترین آنهاآن‌ها را آورده و سپس با ظرافت به نکات اضافی یا اختلافی آنهاآن‌ها اشاره دارد.

# در این کتاب عبارت تقدم ما یدل علی ذلک و یأتی نیز فراوان آمده، یعنی روایاتی که دلالت بر این مطلب دارد قبلاً آمده یا خواهد آمد در حالی که اگر ایشان آدرس دقیق روایات را می‌داد بهتر می‌شد به آنهاآن‌ها مراجعه کرد و در استنباط مطلب از آنهاآن‌ها استفاده نمود.

شیخ حر در پایان کتاب مطالبی دربارهٔ [[علم حدیث]] و رجال آورده مانند [[شیخ صدوق]]، [[شیخ طوسی]]، [[شیخ کلینی]]، مصادر کتاب، سند مؤلف به آنهاآن‌ها و صحت و اعتبار مصادر کتاب، [[اصحاب اجماع]]، قرائن خبر، صحت احادیث کتاب، جواب اعتراضات، احادیث مضمر، احوال رجال و اصطلاحات کتاب.

کتاب کافی نوشته شیخ جلیل، ثقةالاسلام محمد بن یعقوب کلینی، [[کتاب من لا یحضره الفقیه]]، نوشته شیخ صدوق، کتاب تهذیب و استبصار، نوشته شیخ الطائفه، محمد بن حسن طوسی و بیش از ۷۸ کتاب دیگر که در اختیار ایشان بوده و مستقیماً از آنهاآن‌ها روایت نقل کرده و ۹۶ کتاب معتبر روایی شیعه که نوشته قدمای اصحاب بوده و با واسطه از آنهاآن‌ها روایت نقل کرده‌است.

[[شیخ حر عاملی]] در پایان کتاب سند خود را به تمام کتاب‌هایی که از آنهاآن‌ها روایت نقل کرده آورده تا روایات کتاب از حالت ارسال و مرسله بودن خارج شده و همگی مستند و مسند شوند و این خود دلیل بر اعتبار و صحت منابع کتاب نزد وی بوده‌است.