خط فقر: تفاوت میان نسخه‌ها

محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
حرف "د" در واژه "کاربرد" وجود نداشت
برچسب‌ها: ویرایش‌های مشکوک به خرابکاری ویرایشگر دیداری
FreshmanBot (بحث | مشارکت‌ها)
جز اصلاح فاصله مجازی + اصلاح نویسه با ویرایشگر خودکار فارسی
خط ۲:
 
== شاخص فقر ==
مطالعه فقر نیازمند تعریف شاخص یا معیار برای سنجش فقر است. شاخص فقر می‌تواند صورتهای متفاوتی را ب‍‍‍‍‍‍‍پذیرد که از جملهٔ آنهاآن‌ها سه برداشت زیر می‌باشد:
# مصرف یک سبد خاص از کالا
# هزینهُ کل
# درآمد کل
 
مورد نخست همان روشی است که به وسیلهٔ [[جیمز توبین]] پیشنهاد شده استشده‌است. توبین به نیازهای بیولوژیکی و ضروریاتی اشاره می‌کند که اگر به طوربه‌طور نابرابر بین افراد توزیع شود بعضی را زیر خط فقر قرار خواهد داد.
ترسیم خط فقر بر اساس هزینهٔ حداقل یا درآمد حداقل دو برداشت است که از دیر زمان، انتخاب یکی از این دو روش مطرح بوده استبوده‌است.
مطالعاتی که بعد از [[جنگ جهانی دوم]] در زمینهٔ فقر در [[انگلستان]] صورت گرفته عمدتاً متکی به آمار [[بودجه خانوار]] بوده و از روش [[هزینه]] استفاده شده استشده‌است.
آبل اسمیت و تاونزند در سال ۱۹۶۵ به عنوان پیش‌گام مطالعات بودجهُ خانوار از روش فوق برای تعیین فقر استفاده نمودند.
دلایلی وجود دارد که استفاده از درآمد به جای هزینه منجر به نتایج متفاوتی می‌گردد. مثلاً امکان دارد که کسانی از نظر سطح درآمد زیر خط فقر قرار داشته باشند، ولی از طریق قرض نمودن یا فروش بعضی از دارایی‌ها سطح رفاه خود را بالاتر از خط فقر قرار دهند. هم چنان که ممکن است گروهی که سطح درآمد خط فقر را دارا می‌باشند، به دلایلی چون عادت اجتماعی، دانش ناقص یا ناقص بودن بازار قادر به تامینتأمین نیازهای خود در سطح مناسب و بالای فقر نباشند.<ref group="">پژویان، ج.(۱۳۷۵) فقر، خط فقر و کاهش فقر، مجله برنامه و بودجه، شمارهٔ ۲، ص.۵-۲۳</ref>
 
== خط فقر ==
خط ۲۳:
 
=== خط فقر مطلق و شدید ===
عبارت است از مقدار درآمدی که برای تامینتأمین حداقل نیازهای فردی در یک جامعه لازم است و عدم تامینتأمین آن موجب می‌شود فرد مورد بررسی به عنوان فقیر در نظر گرفته شود.<ref group="">راغفر، ح؛ و ابراهیمی، ز. فقر در ایران طی سالهای ۱۳۶۸-۱۳۸۳. فصلنامهٔ علمی ‍پژوهشی رفاه اجتماعی، سال ششم، شمارهُ۲۴.</ref> افرادی که زیر خط فقر مطلق قرار دارند توانایی تامینتأمین حداقل نیازهای اساسی خود را ندارند و به طوربه‌طور مطلق فقیر محسوب می‌شوند.<ref name="fararu.com">{{یادکرد وب | عنوان="خط فقر" کجاست؟ | وب‌گاه=Fararu | تاریخ=2015-03-07 | سال=2015 | پیوند=http://fararu.com/fa/news/182058/خط-فقر-کجاست | کد زبان=fa | تاریخ بازبینی=2015-03-07}}‏</ref>
 
=== خط فقر نسبی ===
خط فقر نسبی عموماً به صورت در صد معینی از [[میانه (آمار)]] [[توزیع درآمد]] (یا هزینهُ) جامعه در نظر گرفته می‌شود و افرادی که درآمد (یا هزینهُ) آنهاآن‌ها پایین‌تر از این آستانه قرار می‌گیرد فقیر محسوب می‌شوند. افرادی که زیر این خط فقر قرار می‌گیرند فقیر مطلق نیستند؛ بلکه در مقایسه با دیگران فقیر محسوب می‌شوند.<ref name="fararu.com"/>
 
برای ارزیابی فقر بهتر است فقر مطلق مبنا قرار بگیرد چراکه فقر نسبی بیشتر با توزیع نابرابر درآمد مرتبط است.<ref name="fararu.com"/> طبقه‌بندی‌های متعدد و گوناگون دیگری (مانند دهک‌های پردرآمد یا خط کفاف به‌معنی حدمیانی بین اغنیاء و فقرا) نیز در این رابطه وجود دارند.<ref>{{یادکرد وب | عنوان= «خط کفاف» جایگزین «خط فقر» شود | وب‌گاه=ایسنا | تاریخ=2015-03-07 | سال=2015 | پیوند=http://www.isna.ir/fa/news/93121608933/-خط-کفاف-جایگزین-خط-فقر-شود | کد زبان=fa | تاریخ بازبینی=2015-03-07}}‏</ref><ref>{{یادکرد وب | عنوان=گزارش فارس/ حذف یارانه ۳ دهک بالا یا ۲۲ میلیون نفر؟ / کارشناسان اقتصادی راهکار می‌دهند | وب‌گاه=Fars News Agency | تاریخ=2013-10-27 | سال=2013 | پیوند=http://www.farsnews.com/newstext.php?nn=13920803000065 | کد زبان=fa | تاریخ بازبینی=2015-03-07}}‏</ref><ref>{{یادکرد وب | عنوان=ماجرای حذف یارانه ثروتمندان شریعتمداری: حذف پردرآمدها شروع شده و به تعدادی اطلاع دادیم/ جهانگیری: به راهکاری برای تفکیک افراد نیازمند و دارا نرسیدیم | وب‌گاه=Fars News Agency | تاریخ=2014-10-14 | سال=2014 | پیوند=http://www.farsnews.com/newstext.php?nn=13930721000258 | کد زبان=fa | تاریخ بازبینی=2015-03-07}}‏</ref>
خط ۳۲:
== شرط سازگاری ==
مسئلهُ مهم دیگری که در مورد روش تعیین خط فقر مهم است مسئلهُ سازگاری است. راوالیون و بیدانی (۱۹۹۴) معتقدند اگر دو خانواده با سطح زندگی یکسان، اما محل زندگی متفاوت را در نظر بگیریم، روشی که یکی از این خانوارها را فقیر می‌داند و دیگری را غیر فقیر، روش ناسازگار است.
شرط سازگاری نیازمند این است که "خط فقر" واقعی در همه جا ثابت باشند. خط فقر واقعی نیز خط فقر اسمی است که بر اساس هزینهٔ زندگی در مناطق مختلف تعدیل شده استشده‌است. یعنی تفاوت خطوط فقر منطقه‌ای (برای افراد با نیازهای یکسان) باید تنها مربوط به تفاوت هزینهٔ زندگی در مناطق مختلف باشد. بعلاوه دید مطلق به [[اندازه‌گیری]] فقر منجر به این می‌شود که خط فقر واقعی در طول زمان نیز ثابت باشد و تنها برای تغییرات ایجاد شده در [[قیمت]]ها تعدیل شود؛ بنابراین سطح زندگی که خط فقر مطلق بر اساس آن تهیه شده استشده‌است حداقل در کوتاه مدت تغییر نمی‌کند و تغییرات آن در بلند مدت کند است.<ref group="">راغفر، ح؛ و ابراهیمی، ز. فقر در ایران طی سالهای ۱۳۶۸-۱۳۸۳. فصلنامهٔ علمی ‍پژوهشی رفاه اجتماعی، سال ششم، شمارهُ۲۴.</ref>
 
== منابع ==