خط (نوشتار): تفاوت میان نسخه‌ها

محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
FreshmanBot (بحث | مشارکت‌ها)
جز ←‏خط فنیقی: اصلاح فاصله مجازی + اصلاح نویسه با ویرایشگر خودکار فارسی
خط ۲۷:
| col3 = {{زیرنویس نقشه|#ff4e4d|[[Syllabary|Syllabaries]]}} {{زیرنویس نقشه|#ffff65|[[حروف چینی|چینی]] {{smaller|([[واژه‌نگاشت|واژه‌نگاشتن]])}}}}
}}]]
'''خَط''' یا '''دبیره''' هنر یا وسیله‌ای برای ثبت و نوشتن ذهنیات و تفکرات با استفاده از علائمی است که به چشم آشنا باشد و دیده شود. حافظ می‌گوید: خط زبان دست است و حافظ افکار و آثار.<ref>قال<span title="الجابر" class="CheckDictation-marked CheckDictation-marked-الجاحظ" id="tool-.D8.A7.D9.84.D8.AC.D8.A7.D8.AD.D8.B8" style="background-color: rgb(255, 200, 145);"> الجاحظ:</span> ''<span title="الخ" class="CheckDictation-marked CheckDictation-marked-الخط" id="tool-.D8.A7.D9.84.D8.AE.D8.B7" style="background-color: rgb(255, 200, 145);">«الخط،</span> لسان الید و<span title="امیرافضلی" class="CheckDictation-marked CheckDictation-marked-سفیرالضمیر" id="tool-.D8.B3.D9.81.DB.8C.D8.B1.D8.A7.D9.84.D8.B6.D9.85.DB.8C.D8.B1" style="background-color: rgb(255, 200, 145);"> سفیرالضمیر </span>و مستودع الاسرار و مستنبط الاخبار و حافظ<span title="الارض" class="CheckDictation-marked CheckDictation-marked-الاثار" id="tool-.D8.A7.D9.84.D8.A7.D8.AB.D8.A7.D8.B1" style="background-color: rgb(255, 200, 145);"> الاثار.</span>»'' (لغتنامه دهخدا به نقل از ''نفایس الفنون'')</ref>
 
در واقع، بشر از زمانی که خواست آنچه را می‌اندیشد نقش کند، در حقیقت قدم به دنیای خط و نگارش نهاد.<ref name="دهخدا">''لغتنامه دهخدا''؛ مدخل '''خط'''، تاریخ خط</ref><ref name="آموزگار">{{یادکرد وب| نشانی = http://persianlanguage.ir/articles/id=19/| عنوان = تاریخچه‌ای از نگارش و خط | تاریخ بازدید = خرداد ۱۳۸۷| نویسنده = دکتر ژاله آموزگار| ناشر = وبگاه زبان فارسی| زبان =}}</ref>
خط ۲۹۷:
 
[[پرونده:Muhaqqaq script 2 - Qur'anic verses.jpg|بندانگشتی|چپ|200px|برگی از قرآن به [[خط محقق]]؛ آیات ۷۶و۷۵ از [[سوره یوسف]]]]
اما خط نبطی یا نسخ، بهمان شکل سابق در میان مردم و برای تحریرات غیررسمی معمول بود تا آنکه [[ابن مقله]] (م ۳۲۸ ه‍. ق) خطاط مشهور با نبوغ خود خط نسخ را به صورت نیکویی درآورد و آن را جزو خطوط رسمی دولتی قرار داد و خطی که امروز معمول است، همان خط اصلی ابن مقله می‌باشد. او [[اقلام ستّه]] (شش قلم) شامل [[ثلث]]، [[خط نسخ|نسخ]]، [[خط محقق|محقق]]، [[خط توقیع|توقیع]]، [[خط رقاع|رقاع]] و [[خط ریحان|ریحان]] را وضع نمود. این اقلام به خطوط اصول نیز مشهورند.
برخی می‌گویند، ابن مقله خط نسخ را از خط کوفی استخراج کرده‌است، ولی واقع آنست که خط کوفی و نبطی هر دو از اوایل اسلام معمول بوده و چنان‌که گفته شد، کوفی را برای کتابت قرآن و امثال آن بکار می‌بردند و نبطی در مکاتبات رسمی استعمال می‌شد. با اصلاحاتی که ابن مقله در خط نسخ نمود، آن را برای نوشتن قرآن شایسته و مناسب ساخت.