هولاکو خان: تفاوت میان نسخه‌ها

محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
بدون خلاصۀ ویرایش
←‏فرمان ساخت رصدخانه: قبل و بعد از بدل باید ویرگول گذاشت.
خط ۱۲۴:
 
== فرمان ساخت رصدخانه ==
یکی از اتفاقات مهمی که در زمان هولاکو خان [[مغول]] افتاد، ساخت [[رصد خانه]] در [[مراغه]] بود که به کوشش [[خواجه نصیرالدین طوسی]]، دانشمند ایرانیایرانی، ساخته شد. نویسنده ''[[جامع التواریخ]]'' رشیدی می‌گوید: «[[منگوقاآن]] از خان‌های بزرگ مغولان بود بطوری که وی اشکال اقلیدس را حل می‌کرد و دستور داد که [[رصدخانه]]ای بنا شود و امر کرد تا جمال‌الدین محمد بن طاهر بن محمد زیدی بخاری این کار را انجام دهد ولی وی نمی‌توانست این کار را انجام دهد. منگوقاآن آوازه و معروفیت [[خواجه نصیرالدین طوسی]] را شنیده‌بودشنیده بود و زمانی که هولاکو خان مغول را به ایران فرستادفرستاد، دستور داد که بعد از تصرف قلعه‌ها اسماعیلیان خواجه نصیرالدین طوسی را به [[مغولستان]] بفرستد تا رصدخانه‌ای بنا کند. زمانی که کار تصرف قلاع اسماعیلی به پایان رسید منگوقاآن در حال تصرف [[چین]] بود و هولاکو خان صلاح دید که رصدخانه‌ای در ایران بنا شود.»<ref>{{پک|زنجانی|۱۳۲۵|ف=خواجه نصیرالدین طوسی وساخت مراغه|ک=جلوه}}</ref>
عبدالله بن فضل‌الله، نویسنده کتاب ''وصاف الحضرة''، در کتاب خود آورده که: {{نقل قول تزیینی|خواجه هولاکو خان را به این کار یعنی ساخت [[رصدخانه]] تشویق کرد و اول هولاکو خان به این کار مایل نبود و پرسید که فایده [[نجوم]] در چیست؟ آیا چیزی را که وقوعش حتمی است بر طرف می‌کند؟ دانشمند طوسی با ذکر مثالی هولاکو خان را قانع کرد و گفت دستور بدهید یک نفر طشت بزرگی از مس را از بالای عمارت بیندازد پایین بدون اینکه قبلاً اهل مجلس بدانند،بدانند. هولاکو خان دستور داد که این کار را انجام بدهند. زمانی که طشت از بالا افتاد تمام اهل مجلس ترسیدندترسیدند؛ بجز هولاکو خان و خواجه نصیرالدین طوسی. بعد گفت که فایده علم نجوم در این است که حوادث را از پیش از وقوع بیان می‌کندمی‌کند؛ در نتیجه مردم وحشت نمی‌کنند. هولاکو خان خوشش آمد و دستور ساخت رصدخانه را داد.<ref>{{پک|زنجانی|۱۳۲۵|ف=خواجه نصیرالدین طوسی وساخت مراغه|ک=جلوه}}</ref>}}
خواجه طوسی به هولاکو خان گفت که بنای رصد جدید و نوشتن زیجی تازه ۳۰ سال طول می‌کشد ولی هولاکو خان اصرار کرد که در ۱۲ سال باید انجام شودشود؛ به همین خاطر خواجه طوسی به کمک جداول و زیج‌های قدیمی در سال ۶۵۷ هجری شروع به ترتیب زیج کرد و در این کار غیر از منجمین اسلامی که از اطراف دعوت شده بودند، از یک نفر دانشمند [[چین|چینی]] نیز که به مراغه آمد، استفاده کرد.
سرانجام در سال ۶۵۷ ه‍.ق رصدخانه روی تپه‌ای در سمت شمال شهر [[مراغه]] ساخته شد و به دستور [[خواجه نصیرالدین طوسی]]، فخرالدین ابوالسعادات احمد بن عثمان مراغی معمار معروف آن عصر مأمور ساخت رصدخانه شد و علاوه بر کمک‌های مال از خزانه دولت، اوقاف سراسر کشور هم در اختیار خواجه نصیرالدین طوسی قرار گرفت تا از پول آن مخارج [[رصدخانه]] تأمین شود.<ref>{{پک|زنجانی|۱۳۲۵|ف=خواجه نصیرالدین طوسی وساخت مراغه|ک=جلوه}}</ref>