استان قزوین: تفاوت میان نسخه‌ها

[[ژان شاردن]] که در مجموع یازده سال در دوره صفویان (۷۰–۱۶۶۴ و ۷۷–۱۶۷۱ میلادی) در ایران بوده می‌نویسد:<ref>{{یادکرد کتاب |نام خانوادگی= شاردن|نام= ژان|کتاب= سفرنامه شاردن جلد دوم صفحهٔ ۵۰۵| ناشر=توس |سال=}}</ref>{{نقل قول|از این شهرک ([[ابهر]]) سخن گفتن مردمان به زبان پارسی آغاز می‌شود. چه ساکنان آبادیها و شهرهای پیش از آن به پهلویترکی سخن می‌گویند؛ اما امروزه آذریترکی گفتن آنان با زبان ترکان عثمانی تفاوت دارد. تکرار می‌کنم از ابهر تا هندوستان همهٔ مردمان به زبان پارسی سخن می‌گویند، امّا تکلم مردمان ابهر و آبادیهای مجاورش باصلابت و مردمان دیه‌ها و شهرهایی که بر سر راه شیرازند به نسبت نزدیک بودنشان به این شهر بزرگ، لطیف‌تر و خوش‌آهنگ‌تر سخن می‌گویند. زیرا شیراز زادگاه زبان شیرین پارسی‌است، و مردمانش با لطافت و ظرافت و ملاحت هر چه بیشتر تکلّم می‌کنند.||}}

زبان مادری اکثریت مردم و ساکنین اصیل استان قزوین [[زبان فارسی|ترکی، فارسی]] و [[زبان تاتی ایران|تاتی]]، [[الموت|الموتی]] است.<ref>Mohammad Jalal Abbasi-Shavazi, Peter McDonald, Meimanat Hosseini-Chavoshi, "The Fertility Transition in Iran: Revolution and Reproduction" , Springer, 2009. pp 100-101: "The first category is 'Central' where the majority of people are Persian speaking ethnic Fars (provinces of Fars, Hamedan, Isfahan, Markazi, Qazvin, Qom, Semnan, Yazd and Tehran...</ref><ref>[http://www.ichto.ir/Default.aspx?tabid=648 معرفی استان قزوین]</ref> [[زبان فارسی|فارسی]] و ترکی با [[لهجه قزوینی|لهجه خاص قزوینی]] زبان اکثریت اهالی شهر قزوین است،<ref name="gozinesh.medu.ir" /><ref>[http://elmineh.ir/قزوین/ «قزوین»]</ref><ref>[http://isfahan.irib.ir/en/web/qazvin1006381/-/شهرستان-قزوین «شهرستان قزوین»]</ref> [[همچنین ترکی آذربایجانی|آذری]] زبان اکثریت ساکنین مرکز شهرستان‌های [[شهرستان آوج|آوج]]، [[سیردان|طارم سفلی]] و بخش‌هایی شهرستان‌های [[شهرستان البرز|البرز]] و [[شهرستان تاکستان|تاکستان]]، [[زبان تاتی ایران|تاتی]] (از شاخه زبان‌های ایرانی) زبان بخش‌های شرقی، شمال‌شرقی و شمالی استان ([[فشگلدره|کوهپایه]]، [[بخش رودبار الموت غربی|رودبار]] و [[بخش رودبار الموت شرقی|الموت]]) یعنی مرز استان قزوین با استان‌های [[استان البرز|البرز]]، [[استان مازندران|مازندران]] و [[استان گیلان|گیلان]] می‌باشد. [[زبان تاتی ایران|تاتی]] هچنین زبان مرکز [[شهرستان تاکستان]]، زبان اهالی ۵ شهر از ۲ شهر [[شهرستان بوئین‌زهرا]] ([[شال (شهر)|شال]] و [[سگزآباد]]، [[اسفرورین]]، [[دانسفهان]]، [[بخش رامند|رامند]])، و زبان تعدادی شهر و روستای دیگر در جنوب‌غرب استان است.<ref>مقدمه کتاب «دستور زبان گویش‌های تاتی جنوبی»، پروفسور احسان یارشاطر، لاهه - پاریس ١٩٦٩</ref> استان قزوین اصلی‌ترین استان [[زبان تاتی ایران|تات‌زبان]] ایران است و لقب «ام‌القرای زبان تاتی» را یدک می‌کشد.<ref>[http://www.farsnews.com/newstext.php?nn=13921018000142 جدال مرگ و زندگی تاتی در کوچه پس کوچه‌های قزوین]</ref> افزون بر این ۳ زبان، در برخی روستاها به زبان‌های [[زبان مراغی|مراغی]]، [[زبان لری|لری]] و [[زبان رمانلویی|رمانلویی]] سخن گفته می‌شود.<ref>http://www.tishineh.com/touritem/705/زبان-و-گویش-مردم-قزوین تیشینه-زبان و گویش مردم قزوین.</ref>