پشم: تفاوت میان نسخه‌ها

'''پشم''' [[الیافی]] [[حیوانی]] است که از بدن گوسفند،بز،شتر،گاومیشگوسفند، و...بز، شتر، گاومیش و… به دست می‌آید. پشم الیاف نساجی بیشتر از گوسفند است. پارچه کشمیری ترمه، قیشر و موهر از پشم [[بز]] تهیه می‌شود.

امروزه بیش از ۲۰۰ نژاد مختلف گوسفند در دنیا شناخته شده که اکثر آن‌ها از نظر تولیدات تجاری و اقتصادی دارای اهمیت چندانی نبوده و صنعت پرورش گوسفند، تنها متکی به ۲۰-۱۰۲۰–۱۰ نژاد آن می‌باشد. مهم‌ترین نژاد گوسفندان [[ایران]]ی را می‌توان به این شرح نام برد.

== تقسیم بندیتقسیم‌بندی از نظر تولید پشم و مصرف الیاف پشم ==

این نوع گوسفندان عمدتاً به عنوان گوسفندان مرتع نامیده می‌شوند و به منظور تولید پشم پرورش می‌یابند. گوسفندان پشم ظریف اساساً از نژاد مرینوس و آمیخته‌های آن هستند که از اسپانیا به سایر نقاط دنیا منتقل گردیده‌است. نام‌های اطلاق شده به این نژاد در رابطه با کشورهای پرورش دهنده آن می‌باشد، مانند مرینوس فرانسوی، مرینوس آمریکایی و مقدار تولید پشم در آن‌ها بالاتر از ۱۰ پوند (۴ کیلوگرم) می‌باشد و مقدار عرق و چربی آن بالاست و بعد از شستن، ۷۰-۴۰۷۰–۴۰ درصد کاهش وزن دارد (ماروس برگر، ۱۹۵۴و عزت پور، ۱۳۸۱). قطر الیاف کم و بین ۲۴-۱۷۲۴–۱۷ میکرون متفاوت است (سعادت نوری، ۱۳۷۵). طول دسته‌الیاف آن‌ها ۲-۴۲–۴ اینچ (۵ تا ۱۰ سانتی‌متر) می‌باشد و معمولاً به لحاظ ظرافت در درجه S۶۰ یا بالاتر درجه‌بندی می‌شوند. در تولید پارچه‌های ظریف فاستونی، کشباف، زیرپوش ظریف و انواع پوشش‌های لطیف به دلیل نرمی، ظرافت، مقاومت و الاستیسیته کافی و قدرت ریسندگی بالا برای نمدی شدن بکار می‌رود (صالحی، ۱۳۸۴). از نظر قطر و مدولاسیون کاملاً یکدست هستند (سعادت نوری، ۱۳۷۵).

این نژادها در اصل در انگلستان پرورش داده شده و گاهی آن‌ها را جزو نژادهای گوشتی طبقه‌بندی می‌نمایند. این گروه دارای رشد سریع و جثة قوی هستند (عزت‌پور، ۱۳۸۱) و از نظر کیفیت پشم، پشم این گوسفندان از نظر درخشندگی روشن‌تر از مرینوس بوده و بازدهی آن‌ها بعد از شستشو بیشتر از مرینوس است. از نظر ظرافت معمولاً در درجه s۶۲s62 – s۵۲ و طول ۲-۵۲–۵ اینچ (۵ تا ۵/۱۲ سانتی‌متر) قرار می‌گیرند و در تهیه منسوجات کشباف و کامو و پارچه‌های زنانه و مردانه و پتو بکار می‌روند. (وود، ۲۰۰۳). از جمله این نژادها می‌توان به نژادهای سافک، دورست و وسات‌داون اشاره کرد (عزت‌پور، ۱۳۸۱).

از الیاف پشم قالی در تهیه پارچه‌های پشمی ضخیم، اورکت، کفپوش‌ها (قالی و قالیچه) و پرده‌های زبر استفاده می‌شود و بر اساس نوع چین (اول و دوم) یا رنگ (سفید، کرم، خاکستری و تیره) و نیز پشم دباغی تقسیم بندیتقسیم‌بندی می‌شوند.

پشم یکی از مهم‌ترین مواد اولیه در صنایع نساجی بوده و از دیرباز بشر توانسته از این الیاف در تهیه پوشاک استفاده نماید. بررسی بقایای تاریخی نشان می‌دهد که بابلیان در ۴۰۰۰ سال قبل از میلاد مسیح در تهیه پارچه از الیاف پشم بهره برده‌اند و با کاربرد پشم در نساجی آشنا شده‌اند. در حال حاضر نیز هیچ یکهیچ‌یک از الیاف مصنوعی از نظر کیفی نمی‌توانند در بافت پارچه، قالی و گلیم با پشم رقابت نمایند.

اگر چه [[الیاف مصنوعی]] به دلیل سادگی در استاندارد نمودن کالاهای تولیدی، کاهش ضایعات، راحتی مصرف در کارخانه‌های نساجی، تقاضای زیاد به دلیل داشتن ظاهر ظریف و لطافت خاص، ارزان ترارزان‌تر تمام شدن محصول و عدم احتیاج به اتو مورد توجه می‌باشد.می‌باشد؛ ولی در برخی موارد گزارش شده که از نظر بهداشتی حساسیت ایجاد می‌کند. ضمناً الیاف طبیعی دارای خواص ممتازی به ویژه در لباس‌های تابستانی، تهیه فرش و کفپوش‌ها (قالی و قالیچه) و نمد می‌باشد که الیاف مصنوعی نمی‌تواند جایگزین آن شود، که این مزایا به‌طور مختصر در زیر ذکر شده‌است:

بهترین نوع پشم ظریف به وسیله گوسفندان مرینوس که دارای ظرافت ۹/۲۴ تا ۵/۲۳ میکرون و بالاتر می‌باشند تولید می‌گردد. پشم‌های باظرافت متوسط (۴/۲۶ - ۲۵۲۶–۲۵ میکرون) و پایین‌تر (۳۶- ۲۵۳۶–۲۵ میکرون) معمولاً به وسیله آمیخته‌های مرینوس با گوسفندان گوشتی یا بعضی از نژادهای انگلیسی تولید می‌گردند. پشم قالی دارای قطر بین ۳/۳۴ - ۷۳۴–۷/۲۳ میکرون بوده، توسط گوسفندان غیر اصلاح شده بومی تولید می‌شود. معمولاً الیاف بلند و نازک پشمی که قطر آن‌ها در طول یکسان باشند از بهترین نوع پشم شمرده می‌شود. پشم نقاط مختلف بدن گوسفندان از نظرقطر و بلندی الیاف متفاوت می‌باشد و معمولاً در چیدن و دسته بندیدسته‌بندی پشم مخصوصاً برای تهیه خامه قالی باید توجه داشت تا پشمهای نقاط مختلف با هم مخلوط نگردد.

میانگین طول الیاف برای نمره‌های مختلف باید حداقل ۵ سانتیمتر باشد و مقدار الیاف کوتاه‌تر از ۵ سانتیمتر در آن نباید از ۵ درصد تجاوز نماید. قطر الیاف باید حداقل ۲۰ میکرون باشد. همچنین ثبات رنگ در برابر شستشو حداقل ۴ - ۳۴–۳ و در برابر حلالهای آلی نیز حداقل ۴ -۳۴–۳ و در برابر مالش حداقل ۴ باشد. چربی و روغن الیاف پشم نباید بیش از ۵/۱ درصد و موادناخالص گیاهی حداکثر یک درصد باشد.

* قطر الیاف بین ۳۵ - ۳۰۳۵–۳۰ میکرون درجه دو

* [http://www.carpetour.com/ سایت اطلاع‌رسانی فرش ایران (بانک جامع فرش و دستبافته‌های ایران)]