|
<br />
'''برق گیر''' اصطلاحی در فارسی برای نامیدن دو وسیله الکتریکی متفاوت استفاده می‌شود:
# میله‌های فلزی که در بالای ساختمان‌ها یا در پستهای [[فشار قوی]] نصب می‌شوند تا با برخورد [[صاعقه]] با این میله‌ها از برخورد مستقیم صاعقه به تجهیزات جلوگیری شود. این وسیله ([[:en:Lightning rod|Lightening rod]]) در [[مهندسی برق]] [[نیزه]] نیز نامیده می‌شود. این وسیله اولین بار توسط [[بنیامین فرانکلین]] مخترع آمریکایی ابداع شد.<ref>[[:de:Benjamin Franklin|Benjamin Franklin]] - ''ویکی‌پدیای آلمانی''</ref>
# وسیله‌ای است که در شبکه‌های الکتریکی برای حفاظت تجهیزات در مقابل صدمات ناشی از اضافه ولتاژهای ناگهانی همچون [[صاعقه]] و [[رعد و برق]] به کار برده می‌شود. برق‌گیر ([[:en:Surge arrester|Lightning arrester]]) در مقابل ولتاژهای معمولی یک [[مقاومت (قطعه الکتریکی)|مقاومت]] بسیار زیاد در حد [[عایق الکتریکی]] از خود نشان می‌دهد و در مقابل ولتاژهای آنی مقاومت کمی از خود نشان می‌دهد و موجهای الکتریکی را متصل به زمین می‌کند. برق‌گیرها نسبت به سایر وسایل حفاظتی بهترین حفاظت را انجام می‌دهند و بیشترین مقدار حذف امواج گذرا را فراهم می‌کند. برق‌گیرها به صورت موازی با وسیله تحت حفاظت یا بین فاز و زمین قرار می‌گیرند انرژی موج اضافه ولتاژ به وسیله برق‌گیر به زمین منتقل می‌شود.
از وسایل حفاظتی محدودکننده ضربه برای حفاظت تجهیزات [[سیستمهای قدرت]] در برابر اضافه ولتاژها استفاده می‌شود یک وسیله حفاظتی محدودکننده ضربه باید اضافه ولتاژهای گذرا یا اضافه ولتاژهای که باعث تخریب [[تجهیزات شبکه]] می‌شوند را محدود و به زمین هدایت کنند و بتواند این کار را بدون اینکه آسیبی ببیند به دفعات تکرار کند. برق‌گیرها نسبت به سایر وسایل حفاظتی بهترین حفاظت را انجام می‌دهند و بیشترین مقدار حذف امواج گذرا را فراهم می‌کنند. برق‌گیرها به صورت موازی با وسیله تحت حفاظت یا بین فاز و زمین قرار می‌گیرند. انرژی موج اضافه ولتاژ به وسیله برق گیر به زمین منتقل می‌شود. و باعث محافظت بیشتر می‌شود
== مشخصه‌ها و ویژگی‌ها ==
[[پرونده:Statue auf dem Bayerischen Landtag 3427.JPG|چپ|200px]]
یک برق‌گیر خوب باید دارای مشخصات زیر باشد:<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=|نام خانوادگی=قادری|نام=علیرضا|تاریخ=|ناشر=احمدی|سال=1388|شابک=12348713|مکان=امل|صفحات=لیتکوه}}</ref>
# در ولتاژ نامی شبکه، به منظور کاهش تلفات دارای امپدانس بینهایت باشد
# در اضافه ولتاژ به منظور محدود سازی سطح ولتاژ دارای امپدانس کم باشد
# توانایی دفع یا ذخیره انرژی موج اضافه ولتاژ را بدون اینکه خود صدمه ببیند داشته باشد
# پس از حذف عبور اضافه ولتاژ بتواند به شرایط مدار (حالت کار عادی) برگردد
پارامترهای مهم برای انتخاب برق‌گیر مناسب جهت حفاظت عایقی:
# ماکزیمم ولتاژ کار دائم (MCOV)
# ولتاژ نامی (Ur)
# جریان تخلیه نامی (۸٫۲۰ µsec)
# ماکزیمم جریان ضربه قابل تحمل (۴٫۱۰ µsec)
# قابلیت تحمل جذب انرژی W
عوامل مهم در آسیب دیدگی برق‌گیرها:
# نفوذ رطوبت و آلودگی
# اضافه ولتاژهای گذرا و موقتی
# عدم انطباق شرایط بهره‌برداری با مشخصه برق‌گیر (طراحی غلط)
# عوامل ناشناخته
== انواع ==
انواع برق‌گیرهای مرسوم عبارتند از:
# برق‌گیر شاخکی یا جرقه‌ای
# برق گیر [[اکسید روی]]
# برق‌گیر اکسید فلزی
# برق‌گیر میله‌ای
# برق‌گیر لوله‌ای
# برق‌گیر سیلیکون کارباید (SIC)
# برق‌گیر نوع اکسید فلزی (MOV)
;معایب برق‌گیر میله‌ای:
# تداوم عبور جریان به زمین حتی پس از حذف اضافه ولتاژ
# افت شدید ولتاژ فاز به خاطر اتصال کوتاه شدن فاز در لحظه عبور جریان از برق‌گیر
| 