ایوان چهارم: تفاوت میان نسخه‌ها

محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
من حقیقت حکومت ایوان را در صفحه گنجاندم
برچسب‌ها: ویرایشگر دیداری ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه
خط ۱:
{{بهبود منبع}}
{{دیگر کاربردها}}'''ایوان چهارم واسیلیویچ''' {{به روسی|Ива́н Четвёртый, Васи́льевич}} (زاده [[۲۵ اوت]] [[۱۵۳۰ (میلادی)|۱۵۳۰]] [[مسکو]] - مرگ [[۱۸ مارس]] [[۱۵۸۴ (میلادی)|۱۵۸۴ میلادی]] مسکو)، یکی از [[تزار]]ان [[امپراتوری روسیه]] بود. به خاطر جنایاتخدمات بی‌ حد و مرز او بی‌بدیلش در کشور [[روسیه]] به او لقب «'''ایوان مخوفدیارساز'''» {{به روسی|Ива́н Гро́зный}} داده‌اند. ایوان چهارم، در سال [[۱۵۴۷ (میلادی)|۱۵۴۷]] میلادی و در ۱۶ سالگی به سلطنت رسید.<ref>[http://ir.sputniknews.com/persian.ruvr.ru/2013_08_08/119258371/ سرنوشت تلخ ایوان مخوف]، ''صدای روسیه''</ref>
{{دیگر کاربردها}}
{{Infobox royalty
| name = ایوان چهارم روسیه
| title =
| titletext =
| more =
| image = Ivan the Terrible (cropped).JPG
| image_size = 220px
| alt =
| caption =
| succession = [[فهرست شاهان روسیه|امپراتور روسیه]]
| moretext =
| reign = ۱۶ ژانویه ۱۵۴۷–۱۸ مارس ۱۵۸۴
| reign-type = سلطنت
| coronation = ۱۶ ژانویه ۱۵۴۷
| cor-type =
| predecessor = [[ایوان چهارم روسیه|خودش]]
| pre-type = پس از
| regent =
| reg-type =
| successor = [[فئودور اول]]
| suc-type = پیش از
| succession1 = شاهزاده بزرگ [[مسکو]]
| moretext1 =
| reign1 = ۳ دسامبر ۱۵۳۳–۱۶ ژانویه ۱۵۴۷
| reign-type1 =
| coronation1 = ۳ دسامبر ۱۵۳۳
| cor-type1 =
| predecessor1 = [[واسیلی سوم]]
| pre-type1 = پس از
| regent1 =
| reg-type1 =
| successor1 = [[ایوان چهارم روسیه|خودش]]
| suc-type1 = پیش از
| spouse = هشت همسر
| spouse-type = [[فهرست ملکه‌های روسیه|ملکه]]
| consort =
| issue =
| full name = '''ایوان واسیلیویچ'''
| house = روریک
| house-type = دودمان
| father = [[واسیلی سوم]]
| mother = [[النا گلینسکایا]]
| birth_date = {{تولد|۱۵۳۰|۸|۲۵}}
| birth_place = [[کولومنسکوی]] نزدیکی [[مسکو]]، [[روسیه]]
| death_date = {{مرگ و سن|۱۵۸۴|۳|۱۸|۱۵۳۰|۸|۲۵}}
| death_place = [[مسکو]]، [[روسیه]]
| burial_date = کلیسای جامع آرخانگل مسکو
| burial_place =
| occupation =
| signature =
| religion = [[کلیسای ارتدوکس شرقی|ارتدوکس شرقی]]
}}
 
'''ایوان چهارم واسیلیویچ''' {{به روسی|Ива́н Четвёртый, Васи́льевич}} (زاده [[۲۵ اوت]] [[۱۵۳۰ (میلادی)|۱۵۳۰]] [[مسکو]] - مرگ [[۱۸ مارس]] [[۱۵۸۴ (میلادی)|۱۵۸۴ میلادی]] مسکو)، یکی از [[تزار]]ان [[امپراتوری روسیه]] بود. به خاطر جنایات بی‌بدیلش در کشور [[روسیه]] به او لقب «'''ایوان مخوف'''» {{به روسی|Ива́н Гро́зный}} داده‌اند. ایوان چهارم، در سال [[۱۵۴۷ (میلادی)|۱۵۴۷]] میلادی و در ۱۶ سالگی به سلطنت رسید.<ref>[http://ir.sputniknews.com/persian.ruvr.ru/2013_08_08/119258371/ سرنوشت تلخ ایوان مخوف]، ''صدای روسیه''</ref>
 
== زندگی‌نامه ==
او در سال [[۱۵۳۳ (میلادی)|۱۵٣۳]] به شاهزادگی اعظم [[مسکو]] رسید. در زبان روسی به او لقب '''گروزنی'''(Grozny) داده‌اند که به معنای توانایی قدرت و بی رحم است؛ و در فارسی امروز آن را '''مخوف''' ترجمه نموده‌اند. ایوان در مقام شاهزادگی اعظم شاهد تغییرات بسیاری بود که او را از زمامداری یک ایالت به کنترل یک امپراتوری کوچک و به یک قدرت منطقه‌ای تبدیل نمود و در سال ۱۵۴۷ به عنوان اولین تزار به مقام '''تزار تمامی روسیه''' رسید.
 
ایوان ۳ ساله بود که پس از مرگ پدرش گراندوک مسکو شد و در سن ۱۶ سالگی با لقب تزار حکومت بر شاهزاده نشین مسکو و قلمروی آن روزگار روسیه را دست گرفت. او خود را جانشین امپراتورهای بیزانس می‌دانست که یک قرن قبل از این تاریخ امپراتوری آن‌ها توسط [[امپراتوری عثمانی|عثمانی‌ها]] منقرض شده بود. او می‌خواست کشورش را از زیر سایه اشغال [[مغول]]ها که موجب عقب ماندگی روسیه شده بود بیرون آورده و به سطح کشورهای غربی برساند. اما تا زمان مرگش موفق نشد روسیه را به یک کشور پیشرفته تبدیل کند. ایوان چهارم در چندین نبرد تاتارهای ولگا را شکست داد و شهرهای [[قازان]] و [[آستراخان]] را به خاک روسیه ضمیمه کرد.
 
او سپس گروهی از [[قزاق]]ها را به جنگ خان سیبری فرستاد و با شکست او [[سیبری]] نیز به خاک روسیه پیوست. با این حال، ایوان چهارم از خان تاتار کریمه شکست سختی خورد و خان تاتار کریمه بی‌وقفه قلمروی او و حتی شهر مسکو را مورد تهدید قرار می‌داد. ایوان در تلاش‌هایش برای گشودن دروازه‌های غرب و دریای بالتیک به روی روسیه نیز با ناکامی مواجه شد.شد.
 
ایوان چهارم از اواسط سلطنتش به دلیل خیانت بسیاری از [[بویار]]ها «نجبای روسیه» دچار بدبینی شد و دست به قتل و کشتار زد. ایوان چهارم ۱۲۰۰۰ نفر از بویارها را از بین برد و زمین‌های آن‌ها را تصاحب کرد. او پس از کشتار هزاران بویار دستور داد اهالی شهر [[ولیکی نووگورود|نووگورد]] در شمال [[مسکو]] که شورش کرده بودند را در رودخانه غرق کنند. جنون مرگبار او تا جایی پیش رفت که پسر بزرگش را به ضرب چوبدستی کشت.
 
از دیگر وقایع دوران پادشاهی ایوان ایجاد تشکیلات پلیس مخفی به نام [[اپریچنینا]] بود که که مدت هفت سال میان سال‌های ۱۵۶۵ تا ۱۵۷۲ دوام داشت و نهایتاً توسط خود وی منحل شد.
 
سرانجام ایوان مخوفدیارساز در سن ۵۵ سالگی در روز [[۱۸ مارس]] [[۱۵۸۴ (میلادی)|۱۵۸۴ میلادی]] در مسکو در حین بازی شطرنج بر اثر سکته قلبی درگذشت و در پی مرگش روسیه برای چندین دهه دچار آشوب و هرج و مرج گردید.
 
== منابع ==
 
{{پانویس}}
* ویکی‌پدیای انگلیسی