ویکی‌پدیا

شبه‌نظامی: تفاوت میان نسخه‌ها

نمایش تاریخچه به صورت تعاملی
→ تفاوت قدیمی‌ترتفاوت جدیدتر ←
محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
دیداریویکی‌متن
FreshmanBot (بحث | مشارکت‌ها)
ربات‌ها
۱۳۳٬۲۴۲ ویرایش‌ها
جز اصلاح فاصله مجازی + اصلاح نویسه با ویرایشگر خودکار فارسی
جز تمیزکاری با ویرایشگر خودکار فارسی
خط ۱:
 
[[File:Hamidreza Ahmadabadi 13042018.jpg|thumb|تصویری از یک بسیجی ایرانی با سردوشی «لبیک یا خامنه‌ای» در نماز جمعهٔ ۲۴ فروردین ۱۳۹۷]]
[[پرونده:Sierra Leone miners panning.jpg|بندانگشتی|تجارت «[[الماس‌های خونین]]» در [[جنگ داخلی سیرالئون]] توسط گروه‌های شورشی و جنگ‌سالاران برای خرید سلاح به منظور ادامه جنگ، به بهای جان صدها هزار نفر تمام شد.<ref>[http://www.dw.de/dw/article/0,,6431790,00.html متهم «الماس‌های خونین» در دادگاه جنایات جنگی لاهه]، دویچه وله فارسی</ref>]]
[[File:Minute Man Statue Lexington Massachusetts cropped.jpg|thumb|''مجسمه یادبود [https://en.wikipedia.org/wiki/John_Parker_(captain) کاپیتان جان پارکر]، فرمانده نیروهای شبه نظامی [[ماساچوست]]، در طی جنگ انقلابی آمریکا]]
 
'''شبه‌نظامی''' ('''میلیشیا''' یا '''میلیس''') {{به انگلیسی|Militia}}<ref name="militia, n">{{cite web |work=[[Oxford English Dictionary]] |date=June 2009 |title=militia, ''n''}}</ref> به نیروی مسلحی گفته می‌شود که از شهروندان عادی تشکیل شده‌ باشند.<ref name="ReferenceA">The American Heritage Dictionary of the English Language, Fourth Edition. Houghton Mifflin Company, 2000</ref> واژه شبه نظامی یک تعریف کلی از نیروهای به پا خواسته از مردم بومی همان منطقه و [[جنگ‌سالار]] است. اما در شرایط مختلف، ممکن است کارآمدی دیگری نیز از خود بروز دهد. هدف از تشکیل این‌گونه نیروها در شرایط مختلف، متفاوت است،<ref name="p.7, Sumner">p.7, Sumner</ref> این نیروها می توانند به عنوان سرباز به جنگ‌ها اعزام شوند و در کنار سربازان دیگر برای کشور و یا هدفشان نبرد مسلحانه انجام دهند. اما عموماً در سرزمین هائی که حکومتی نوپا دارند یا در شرف برپائی حکومتی جدید و متفاوت هستند، تشکیل شده، و با هدف تقویت نیروی دفاعی تضعیف شده در اثر انقلاب، شورش، و هرگونه بی نظمی متعاقب آن، و برقراری نظم و امنیت در سطح شهرها، و یا اجرای قوانین اضطراری یا خدمات شبه نظامی در مواقع اضطراری است و به این‌گونه نیروها مزد دائمی داده نمی‌شود و مدت خدمت رسمی ندارند.
به این ترتیب، شبه نظامیان می توانند به صورت نمونه‌های مسلح یا شبه غیرنظامی‌باشند.
 
در زبان‌های اروپایی به شبه نظامیان «[https://en.wikipedia.org/wiki/Militia میلیشیا]» می‌گویند. اصطلاح میلیشیا را در پارسی در معانی نادقیق دیگری نیز به‌کار برده‌اند:
برای نمونه:
به افرادی که به صورت پاره‌وقت یا در زمان نیاز به آن‌ها با یک سازمان نظامی همکاری می‌کنند.<ref name="habilian">[http://www.habilian.com/view.asp?ID=00041 کمیته نجات میلیشیا]</ref> میلیشیا گفته می‌شود.
 
 
== برخی از مواردی که واژه "شبه نظامی" برای آنها استفاده می شود ==
*برخی از مواردی که واژه "'''شبه نظامی'''" برای آن‌ها استفاده می‌شود عبارتند از:
*نیروهای شبه نظامی درگیر خدمات دفاعی، برای دفاع از مردم عادی در سطح شهر ها، برای کنترل اجرای نظم و قوانین جدید. <ref> name="p.7, Sumner<"/ref>
*همه نیروهای واجد شرایط دریافت سلاح در سطح جامعه، که به لحاظ فکری با نیروهای میلیشیا هم فکر هستند.
*زیرمجموعه ای از این نیروها که صرف نظر از تعهد قانونی، دعوت به همکاری می‌شوند.
سطر ۲۲ ⟵ ۲۰:
*نیروهای پلیس ملی در چندین کشور سابق کمونیست مانند اتحاد جماهیر شوروی و کشورهای پیمان ورشو، بلکه در [[جمهوری فدرال سوسیالیستی یوگسلاوی|SFR]] غیرقانونی یوگسلاوی نیز حضور دارند.
*این اصطلاح در روسیه و سایر کشورهای سابق کشورهای مستقل مشترک المنافع به سر می برد، جایی که آن‌ها به عنوان "[https://en.wikipedia.org/wiki/Militia میلیشیا]" شناخته می‌شوند.<ref>Sumner, William Hyslop, An Inquiry Into the Importance of the Militia to a Free Commonwealth: In a Letter from William H. Sumner... to John Adams, Late President of the United States; with His Answer, Cummings and Hilliard, Boston, 1823</ref><ref>{{cite journal |title=The Militia and the Constitution: A Legal History |author1=Fields, William S. |author2=Hardy, David T. |journal=Military Law Review |date=Spring 1992 |quote="Charles II demobilized the army, keeping only troops that he felt would be loyal to the new regime...Charles's "select" militia was composed only of a small part of the population..." |url=http://www.saf.org/LawReviews/FieldsAndHardy.html |deadurl=yes |archiveurl=https://web.archive.org/web/20080410100242/http://www.saf.org/LawReviews/FieldsAndHardy.html |archivedate=2008-04-10 |df= }}</ref>
 
 
== برخی از نیروهای شبیه نظامی شناخته شده ==
 
=== سپاه پاسداران انقلاب اسلامی ===
'''[[سپاه پاسداران انقلاب اسلامی]]''' قدرتمندترین نیروی سازمانی [[شبه‌نظامی]] <ref>{{یادکرد خبر|نام = |نام خانوادگی = |همکاران = |پیوند = http://almashareq.com/fa/articles/cnmi_am/features/2018/04/13/feature-01 |عنوان =جواد غفاری «معمار» نقشه ایران برای سوریه |اثر = | ناشر =المشرق |صفحه = |تاریخ = |بازیابی = ۱۶ اکتبر ۲۰۱۸}}</ref><ref>{{یادکرد خبر|نام = |نام خانوادگی = |همکاران = |پیوند = http://fa.rfi.fr/%D8%B9%D8%B1%D8%A7%D9%82-%D8%AF%D8%B1%DA%AF%DB%8C%D8%B1%DB%8C-%D9%85%DB%8C%D8%A7%D9%86-%D8%B4%D8%A8%D9%87%E2%80%8C%D9%86%D8%B8%D8%A7%D9%85%DB%8C%D8%A7%D9%86-%D8%B7%D8%B1%D9%81%D8%AF%D8%A7%D8%B1-%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86-%D9%88-%D8%A7%D9%81%D8%B1%D8%A7%D8%AF-%D9%BE%D9%84%DB%8C%D8%B3-20180620/%D8%AE%D8%A7%D9%88%D8%B1%D9%85%DB%8C%D8%A7%D9%86%D9%87 |عنوان =عراق: درگیری میان شبه‌نظامیان طرفدار ایران و افراد پلیس |اثر = | ناشر =خبرگزاری فرانسه |صفحه = |تاریخ = |بازیابی = ۱۶ اکتبر ۲۰۱۸}}</ref><ref>{{یادکرد خبر|نام = |نام خانوادگی = |همکاران = |پیوند = https://baztab.news/article/635965 |عنوان =۹ شبه نظامی در عملیات سپاه پاسداران در غرب ایران کشته شدند |اثر = | ناشر =بازتاب |صفحه = |تاریخ = |بازیابی = ۱۶ اکتبر ۲۰۱۸}}</ref><ref>{{یادکرد خبر|نام = |نام خانوادگی = |همکاران = |پیوند = [[شبه‌نظامی]] |عنوان =چهارده شبه‌نظامی سپاه ایران در سوریه کشته شدند |اثر = | ناشر =خبرگزاری آناتولی |صفحه = |تاریخ = |بازیابی = ۱۶ اکتبر ۲۰۱۸}}</ref> در [[خاورمیانه]] است که در نخستین روزهای پس از [[انقلاب ۱۳۵۷ ایران|انقلاب ایران در سال ۱۳۵۷]] به فرمان [[سید روح‌الله خمینی]] (بنیانگذار و رهبر [[نظام جمهوری اسلامی ایران]]) تشکیل شد.
روح‌الله خمینی در دوم اردیبهشت سال ۱۳۵۸ طی فرمانی به [[شورای انقلاب اسلامی ایران|شورای انقلاب اسلامی]] رسماً تأسیس این نهاد را اعلام کرد و شورای انقلاب با تأسیس '''شورای فرماندهی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی'''، گام اساسی را در جهت سازماندهی این نهاد برداشت.
 
این سازمان در حال حاضر، دارای تقسیمات سازمانی گستره، در حد یک ارتش کلاسیک بوده، و صرفاً به لحاظ انضباطی، تحت امر فرماندهی [[نیروهای مسلح جمهوری اسلامی ایران|نیروهای مسلح ایران]] است و فعالیت‌های بین‌المللی گوناگونی را با همکاری دیگر گروههای شبه نظامی منطقه ای انجام می‌دهد. در سال‌های گذشته از سوی برخی دولتها و سازمانهای بین‌المللی، اتهاماتی متوجه این سازمان بوده این که جمهوری اسلامی همواره آن‌ها را رد کرده‌است.<ref name="ReferenceB">{{یادکرد ژورنال|نویسنده=اکبر منتجبی |پیوند نویسنده=اکبر منتجبی |مقاله=بسیج فعال‌تر می‌شود|نشریه=شهروند امروز|تاریخ=۴ آذر ۱۳۸۶|شماره=۵۷|صفحه=۴۵}}</ref> <ref name="farsi.khamenei.ir">[http://farsi.khamenei.ir/message-content?id=35064 انتصاب سردار غلامحسین غیب‌پرور به ریاست سازمان بسیج]- farsi.khamenei.ir- 19 آذر 95</ref><ref name="tabnak.ir">{{یادکرد وب| نشانی = http://www.tabnak.ir/fa/pages/?cid=47559| عنوان = بیانیه سپاه دربارهٔ فعالیت سیاسی بسیج}}</ref><ref name="ReferenceC">حسین بشیریه، انقلاب و بسیج سیاسی،انتشارات دانشگاه تهران، مؤسسه انتشارات چاپ دانشگاه تهران، چاپ هفتم،1387ش، صص78-81</ref>
 
=== بسیج نیروها ===
'''[[بسیج نیروها|بسیج]]''' مجموع منابع نیروی انسانی، مواد و خدماتی که یک [[کشور]] می‌تواند برای تأمین نیازمندی‌های قابل پیش‌بینی نظامی و غیرنظامی زمان [[جنگ]] خود همراه با طرح‌ها و برنامه‌های لازم برای استفاده مؤثر از این ثروت‌ها آماده کند گفته می‌شود.<ref>{{یادکرد ژورنال|نویسندهname=اکبر منتجبی |پیوند نویسنده=اکبر منتجبی |مقاله=بسیج فعال‌تر می‌شود|نشریه=شهروند امروز|تاریخ=۴ آذر ۱۳۸۶|شماره=۵۷|صفحه=۴۵}}<"ReferenceB"/ref>
 
از توانائی نیروی انسانی و تجهیزات این نیروها در زمان صلح و پس از استقرار کامل حکومت نوپا، استفاده‌های دیگری همچون خدمات سازندگی و کشاورزی و غیره استفاده شود.<ref>[http://farsi.khamenei.ir/message-content?id name=35064 انتصاب سردار غلامحسین غیب‌پرور به ریاست سازمان بسیج]- "farsi.khamenei.ir- 19 آذر 95<"/ref>
 
ار ایران، پس از حوادث انقلاب ۱۳۵۷ ، و متعاقب آن، ادغام نیروهای مسلح مردمی، ساختار تشکیلاتی مسلح و منظمی بنان بسیج، تحت فرماندهی [[سپاه پاسداران انقلاب اسلامی|سپاه]] تشکیل گردید و از سال ۱۳۵۹ رسمیت پیدا کرد.<ref>{{یادکرد وب| نشانی name= http://www."tabnak.ir"/fa/pages/?cid=47559| عنوان = بیانیه سپاه دربارهٔ فعالیت سیاسی بسیج}}</ref><ref>حسین بشیریه، انقلاب و بسیج سیاسی،انتشارات دانشگاه تهران، مؤسسه انتشارات چاپ دانشگاه تهران، چاپ هفتم،1387ش، صص78-81<name="ReferenceC"/ref>
 
=== حشد الشعبی ===
'''[[بسیج مردمی عراق|حشد الشعبی]]''' {{به عربی|الحشد الشعبي}} که به '''بسیج عراق''' نیز معروف است، به نیروهای شبه‌نظامی [[عراق]] گفته می‌شود که در کنار ارتش این کشور قرار دارند و با هدف مبارزه علیه داعش سازمان دهی شده‌اند. این نیرو از حدود ۴۰ گروه مختلف تشکیل شده که عمدتاً گروه‌های شیعه هستند اما گروه‌های سنی مذهب و مسیحی و ایزدی نیز در آن حضور دارند. بسیاری از این گروه‌های شیعه قبلاً به‌طور مستقل در عراق و به خصوص علیه نیروهای ائتلاف فعالیت داشته‌اند. در روز ۲۶ نوامبر ۲۰۱۶ با اکثریت آرای مجلس عراق به عنوان یک سپاه جدا از ارتش رسمیت پیدا کرد.<ref>{{یادکرد وب|نویسنده=|کد زبان=|تاریخ=٦ آذر ١٣٩٥|وب‌گاه=بی‌بی‌سی فارسی|نشانی=http://www.bbc.com/persian/world-38117460|عنوان=مجلس عراق نیروهای حشد شعبی را به رسمیت شناخت}}</ref><ref>{{یادکرد وب|نویسنده=رسول سیلکه|کد زبان=fa|تاریخ=١٦ ژانویه ٢٠١٧|وب‌گاه=کردستان و کرد|نشانی=http://fa.kurdistanukurd.com/?p=9402|عنوان=ایستگاه‌های سپاه پاسداران در خاور میانه}}</ref> این گروه از سوی نهادهای جهانی مدافع حقوق بشر چندین بار به دست داشتن در کشتار بیرحمانه غیر نظامیان متهم شده‌است.<ref>{{یادکرد وب|نویسنده=فردا نیوز|کد زبان=|تاریخ=١٦ دیماه ١٣٩٥|وب‌گاه=فردا نیوز|نشانی=http://www.fardanews.com/fa/news/611663/اتهام-جدید-عفو-بین-الملل-به-حشد-شعبی-عراق|عنوان=اتهام جدید عفو بین‌الملل به حشد شعبی عراق}}</ref><ref>{{یادکرد وب|نویسنده=|کد زبان=|تاریخ=١٦ دیماه ١٣٩٥|وب‌گاه=مجله اینترنتی جدیدترینها|نشانی=http://jadidtarinha.net/news/1023996/عفو+بین+الملل+حشد+شعبی+عراق+را+به+ارتکاب+جنایت+جنگی+متهم+کرد|عنوان=عفو بین‌الملل حشد شعبی عراق را به ارتکاب جنایت جنگی متهم کرد}}</ref>
 
=== میلیشیای قبایل افغان ===
سطر ۴۶ ⟵ ۴۳:
 
==ریشه یابی==
* ''واژه میلیشیا {{به انگلیسی|Militia}}<ref>{{cite web |work=[[Oxford English Dictionary]] |date=June 2009 |titlename="militia, ''n''}}<"/ref> به نیروی مسلحی گفته می‌شود که از شهروندان عادی تشکیل شده‌ باشند.<ref>The American Heritage Dictionary of the English Language, Fourth Edition. Houghton Mifflin Company, 2000<name="ReferenceA"/ref> به حداقل ۱۶۰۰ سال قبل و در زمان روم باستان بر می گردد و سر جان اسمیت از آن بعنوان برخی اوقات نظامی یاد کرده است.<ref name="Oxford English Dictionary 2002">Oxford English Dictionary, March 2002. Oxford University Press.</ref>
* ''واژه militia از لاتین باستانی آمده است، که در آن به معنای خدمات دفاعی بود، که متشکل از یک محافظ (مسلح) است که می‌تواند '' volgas militum '' باشد. لازم به ذکر است که این اصطلاح توسط چندین کشور به معنای "فعالیت های دفاع" استفاده می‌شود.
* ''-itia'' /iːtia/ : a state, activity, quality or condition of being<ref>[http://www.class.uidaho.edu/luschnig/Latin%20Vocab/4.htm] {{webarchive |url=https://web.archive.org/web/20120306002835/http://www.class.uidaho.edu/luschnig/Latin%20Vocab/4.htm |date=March 6, 2012 }}</ref><ref>{{cite web |url=http://academic.brooklyn.cuny.edu/classics/jvsickle/wrlith.htm |title=Roots of Style: Radicals of Latin (& Greek) in English (JVS) |publisher=Academic.brooklyn.cuny.edu |date= |accessdate=2014-02-22 |archive-url=https://web.archive.org/web/20130327055950/http://academic.brooklyn.cuny.edu/classics/jvsickle/wrlith.htm |archive-date=2013-03-27 |dead-url=yes |df= }}</ref>
* ''militia'' /mil:iːtia/: Military service<ref name="Oxford English Dictionary 2002"/><ref name="[https://en.wikipedia.org/wiki/Charlton_Thomas_Lewis Charlton T. Lewis 1997]"/><ref>Oxford English Dictionary, March 2002. Oxford University Press.</ref>
 
== منابع ==
برگرفته از «https://fa.wikipedia.org/wiki/شبه‌نظامی»