پزشکی پیشاتاریخ

تاریخی مکتوبی از دوران ماقبل تاریخ وجود ندارد و لذا تفسیر تاریخچه نوشته نشده آسان نیست. گر چه ممکن است از مطالعه نقشه ها، قطعات استخوانی باقی مانده و ابزار های جراحی انسان اولیه به نگرش انسان نسبت به مشکلات مربوط به بیماری و مرگ نزدیک شد. به نظر می‌رسد انسان ، به محض اینکه به مرحله‌ای از استدلال رسید توسط فرآیند آزمون و خطا به نخستین تجربیات پزشکی خود دست زد. استفاده از گیاهان به عنوان مواد غذایی منجر به این شد که انسان به کشف خواص سمی و احتمالا دارویی آنها قادر شده باشد. طب سنتی امروزی که شامل استفاده از محصولات گیاهی ، یا گیاهان معطر در درمان بیماریهاست ریشه در این دوران دارد و هنوز هم ادامه دارد.

انسان اولیه در مورد مرگ و بیماری به عنوان پدیده های طبیعی می‌نگریست.بیماریهای رایج مانند سرماخوردگی یا یبوست ، به عنوان بخشی از وجود پذیرفته شدند و با استفاده از داروهای گیاهی در دسترس درمان می‌شدند. در مورد بیماریهای جدی و ناتوان کننده عقیده کاملا متفاوتی ایجاد شد و علت آنها را ریشه در منابع غیر طبیعی می‌دانستند. مبشر اولیه این امراض را ناشی از طلسم شدن توسط دشمن، ملاقات با دیوی بد نهاد و یا کار خدایان در اثر گناه یا جرمی می‌دانستند. به این صورت که آنها چیزی یا کرمی به درون بدن فرد فرستاده اند و یا چیزی را از بدن او ستانده اند، همچون روح بیمار. درمان بکار گرفته شد در این موارد تطمیع روح سر گردان برای بازگشت به زیستگاه خود

در درون بدن و یا با استفاده از  عصاره ها و محلولهای جادویی و یا استفاده از ضد طلسم‌ها، مکش از بدن و سایر روشها بود.

یکی از این روشهای کنجکاوانه برای بیرون کردن بیماری از بدن ایجاد یک سوراخ ۲/۵ تا پنج سانتی متر در سطح جمجمه قربانی بود. این روش trepanning ، یا trephining خوانده می‌شد. جمجمه های سوراخ شده از دوران ماقبل تاریخی در انگلیس ، فرانسه و دیگر نقاط اروپا و در کشور پرو کشف شده است. بسیاری از آنها حاکی از زنده ماندن بیمار و احتمالا شفا بعد این اقدام است. این روش هنوز هم در میان مردم بدوی در نقاطی از الجزایر، ملانزی ، و شاید در جاهای دیگر وجود دارد. هر چند سریعا در حال از بین رفتن است.

سحر و جادو و مذهب نقش بزرگی در پزشکی انسان ماقبل تاریخ یا بدوی داشته اند. استعمال داروی گیاهی توسط دهان معمولا طی مراسم خاصی همراه با وردخوانی ، رقص ، شکلک گیری بوده است. بنابراین ، اولین پزشکان جادوگران بوده‌اند. استفاده از طلسمها و اشیاء خوش یمن که هنوز در دوران مدرن شایع است این مبدا باستانی را دارد.

جدا از درمان زخم ها و شکستگی استخوان ،احتمالا کهن ترین جنبه از هنر شفا برای پزشکان بدوی درمان کل بیمار، شامل روان و جسم بوده است. این درمان ها و داروهای ممکن است هیچ اثر فیزیکی در بدن نداشته باشند ولی با این وجود در بیمار احساس بهتری می دهند، درصورتیکه هم پزشکی و هم بیمار به اثر بخشی آن معتقد بودند. این به اصطلاح اثر پلاسبو حتی در طب مدرن و بالینی مورد کاربرد می باشد.

منبع

• medicine, history of. (2009). Encyclopædia Britannica. Ultimate Reference Suite. Chicago: Encyclopædia Britannica.

• ویکی پدیای انگلیسی، Prehistoric medicine