کارت زرد مجلس شورای اسلامی: تفاوت میان نسخه‌ها

محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
برچسب‌ها: ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه
FreshmanBot (بحث | مشارکت‌ها)
جز اصلاح فاصله مجازی + اصلاح نویسه با ویرایشگر خودکار فارسی
خط ۶:
 
با این حال عده‌ای از نمایندگان معتقدند در صورتی که کارت زردها به عدد سه برسد وزیر استیضاح خواهد شد.
عده‌ای دیگر نیز معتقدند کارت زرد اصطلاحی است که بین نمایندگان مجلس و وزرا رایج شده استشده‌است وگرنه در آیین‌نامه داخلی مجلس چنین عنوان و اصطلاحی وجود ندارد.
 
این اصطلاح اولین‌بار از سوی برخی نمایندگان در [[دوره هشتم مجلس شورای اسلامی|مجلس هشتم]]، طی بازنگری قانون آیین‌نامه داخلی مجلس و به منظور تقویت بعد نظارتی مجلس، رایج شد.
 
== فرایند ایجاد کارت زرد مجلس ==
تا قبل از [[دوره هشتم مجلس شورای اسلامی|مجلس هشتم]]، اگر نماینده‌ای سؤالی از یکی از وزرای دولت داشت، در صورت قانع نشدن در کمیسیون‌های تخصصی، موضوع در صحن مجلس مطرح می‌شد و وزیر به سؤال نماینده پاسخ می‌داد و مجلس در یک رأی‌گیری اعلام می‌کرد که آیا از توضیحات وزیر قانع شده استشده‌است یا نه.
 
اما زمان اصلاح آیین نامهٔ مجلس، نمایندگان مجلس به منظور تقویت بعد نظارتی خود بر دولت وقت (دولت اول احمدی‌نژاد) بودند، مقرر کردند تا پس از سؤال وزیر، ''موضوعِ سؤال'' به رایرأی نمایندگان گذاشته شود و کل مجلس دربارهٔ وارد بودن یا نبودن سؤال اظهار نظر کند (نه پاسخ وزیر).
 
=== آیین‌نامهٔ داخلی مجلس دربارهٔ استیضاح ===
با این تغییرات هرگاه در هر دوره مجلس سه بار با رایرأی اکثریت نمایندگان حاضر سوالات نمایندگان از هر وزیر ''وارد'' تشخیص داده شود طرح [[استیضاح]] وزیر در صورت رعایت مفاد اصل ۸۸ [[قانون اساسی]] و آیین‌نامه داخلی مجلس در دستور کار مجلس قرار می‌گیرد.
 
اصل ۸۹ قانون اساسی، روش معین و روشنی دربارهٔ نحوه استیضاح وزرا دارد و به صراحت آورده استآورده‌است که نمایندگان مجلس می‌توانند در مواردی که لازم می‌دانند [[وزیر]] یا [[هیئت دولت|هیئت وزرا]] را استیضاح کنند؛ استیضاح زمانی در مجلس قابل طرح است که به امضای حداقل ۱۰ نفر از نمایندگان مجلس تحویل [[هیئت رئیسه مجلس شورای اسلامی|هیئت رئیسه مجلس]] شود.
 
=== آیین‌نامهٔ داخلی مجلس دربارهٔ کارت زرد ===
همین صراحت قانونی سبب شد که مصوبه اولیه [[دوره هشتم مجلس شورای اسلامی|مجلس هشتم]] دربارهٔ فرجام سوالات نمایندگان از وزرا به استیضاح آنان ختم نشود و [[شورای نگهبان قانون اساسی]] با استناد به همین اصل ۸۹ قانون اساسی که سازوکار استیضاح وزرا را روشن کرده است،کرده‌است، مصوبه را به مجلس بازگرداند تا نمایندگان مجلس با قید عبارت «می‌تواند» اشکال وارده را رفع کنند.
 
از این رو، قانع نشدن نمایندگان از توضیحات وزیر در حین بررسی سؤال در صحن و رایرأی به وارد بودن سؤال نماینده به خودی خود نمی‌تواند عاملی برای استیضاح وزیر باشد که از آن با قید کارت زرد یا اخطار نام می‌برند.
 
== ابهامات و اشکالات کارت زرد مجلس ==
* به گفتهٔ [[محمدرضا میرتاج الدینی]]، نماینده سابق مجلس و معاون پارلمانی رئیس جمهوریرئیس‌جمهوری در دولت دوم احمدی‌نژاد مبنی بر قانونی نبودن عنوان کارت:
{{نقل قول|طبق آیین‌نامه داخلی مجلس، در صورت قانع نشدن نماینده سؤال کننده از اظهارات وزیر، رئیس جلسه نظر مجلس را در مورد وارد بودن سؤال اخذ می‌کند. در صورتی که اکثر نمایندگان حاضر، نظر به وارد بودن سؤال نماینده یا نمایندگان بدهند، رئیس مجلس موظف است موضوع را به رئیس جمهوری جهت رسیدگی ارجاع دهد.
 
گاهی اوقات پس از رای‌گیری آرای موافقان بیشتر از آرای مخالفان می‌شود ولی باز هم اعلام می‌شود که نمایندگان از پاسخ وزیر قانع نشدند در حالی که این سؤال نماینده است که باید رأیِ نصف بعلاوه یک را کسب کند نه پاسخ وزیر.}}
 
بر این اساس اگر در جریان بررسی سؤال از وزیری، نصف به علاوه یک رایرأی موافق کسب شود یعنی این که نمایندگان مجلس سؤال نماینده را وارد ندانستند و نباید به اصطلاح کارت زردی به وزیر تعلق گیرد.
 
یکی از ابهامات موجود در زمینه رای‌گیری دربارهٔ سؤال از وزرا این است که آیا «وارد بودن سؤال نماینده» به رایرأی گذاشته شده استشده‌است یا «پاسخ وزیر» زیرا این دو موضوع تفاوت بسیاری دارد و نیاز به رفع ابهام از سوی مجلس است.
* طبق گفتهٔ [[عزت‌الله یوسفیان ملا]]، رئیس کمیسیون آیین‌نامه داخلی مجلس:
{{نقل قول|اکنون در زمان رای‌گیری دربارهٔ سؤال از وزرا برخی نمایندگان تصور می‌کنند که بحث قانع شدن از توضیحات وزیر مطرح است در حالی که طبق آیین‌نامه، سؤال نماینده به رای گذاشته می‌شود که همین ابهام، اشکالاتی را در رای‌گیری‌ها بوجود آورده است.
خط ۴۲:
 
=== یک نمونه از اشکالات کارت زرد در مجلس نهم ===
در جریان رأی‌گیری دربارهٔ سؤال [[حمید رسایی]] از [[علی جنتی]]، [[وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی]] مشکلی قانونی پیش آمد زیرا از ۲۲۴ نماینده حاضر در صحن علنی ۱۰۵ رایرأی موافق اخذ شد در حالی که برای اعلام وارد بودن سؤال نماینده از وزیر، حداقل ۱۱۳ نماینده باید نظر موافق می‌دادند اما در نهایت اعلام شد که مجلس پاسخ وزیر را قانع کنندهقانع‌کننده ندانسته است.<ref>[http://www.irna.ir/fa/News/80986146 میرتاج الدینی: کارت زرد مجلس به علی جنتی قانونی نیست]</ref>
 
== کارت زردهای دولت دهم ==
خط ۵۶:
!<small>شماره</small>!! نام وزیر !! وزارت‌خانه !! نمایندهٔ سؤال‌کننده !! تاریخ !! نمایندگان <small>حاضر در مجلس</small> !! آرای موافق !! آرای مخالف !! آرای ممتنع !! علت دریافت کارت زرد
|-
| ۱ || [[علی طیب‌نیا]] || [[وزارت امور اقتصادی و دارایی ایران|وزیر امور اقتصادی و دارایی]] || [[قاسم جعفری]] || ۱۷ آذر ۱۳۹۲ || ۲۱۷ || ۸۲ || ۱۰۱ || ۱۰ || اظهارات [[ولی‌الله سیف]]، رئیس کل بانک مرکزی درخصوصدر خصوص تعیین نرخ کف بازار برای دلار
|-
| ۲ || [[رضا فرجی دانا]] || [[وزارت علوم، تحقیقات و فناوری ایران|وزیر علوم، تحقیقات و فناوری]] || ۲۳ نماینده || ۸ دی ۱۳۹۲ || ۲۴۰ || ۷۳ || ۱۴۹ || ۱۰ || انتصاب [[جعفر توفیقی]] و [[جعفر میلی‌منفرد]]
خط ۸۳:
| ۱۳ || [[علی طیب‌نیا]] || [[وزارت امور اقتصادی و دارایی ایران|وزیر امور اقتصادی و دارایی]] || [[مهرداد بذرپاش]] || ۱۸ مرداد ۱۳۹۴ || ۲۱۱ || ۸۰ || ۱۰۵ || ۱۰ || مالیات اصناف.
|-
| ۱۴ || [[علی ربیعی]] || [[وزارت کار و امور اجتماعی ایران|وزیر کار و امور اجتماعی]] || [[فاطمه آلیا]] || ۳۱ شهریور ۱۳۹۴ || ۱۹۷ || ۹۴ || ۷۸ || ۸ || علت عدم اجرای قانون جامعه حمایت از حقوق معلولان و بی‌توجهی به مشکلات اساسی آنهاآن‌ها و استفاده از سازمان بهزیستی به عنوان حیاط خلوت هزینه‌ها و برنامه‌های تبلیغاتی
|-
| ۱۵ || [[محمود گودرزی]] || [[وزارت ورزش و جوانان ایران|وزیر ورزش و جوانان]] || [[احمد شوهانی]] || ۷ مهر ۱۳۹۴ || ۱۸۲ || ۹۴ || ۷۶ || ۱۲ || علت گسترش فساد و بداخلاقی در ورزش، غفلت از مسائل اساسی جوانان، دخالت در امور فدراسیون‌ها و هیئت‌های ورزشی و بی‌توجهی به شایسته‌سالاری در انتصابات