بودیسم: تفاوت میان نسخه‌ها

محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
جز ابزار پیوندساز: افزودن پیوند رشته‌کوه به متن
ماني (بحث | مشارکت‌ها)
خط ۱۳۲:
! [[تراوادا|تراوده]]{{سخ}}{{grey|Therāvada}}
| [[پرونده:Ashoka Pillar Vaishali.png|140px]]
| valign=top | تِرَوادَه کیشی است که آموزه‌های سنتی و اصلی بودا را دنبال می‌کند. واژه ترواده نیز به معنی «سنت قدما» است. از آنجا که این شاخه از دین بودهبودا از هندوستان به سوی جنوب و [[سری‌لانکا]] رواج پیدا کرد به آن «بودیسم جنوبی» هم گفته‌اند. تراوده بیشتر در جنوب شرق آسیا رایج است و به‌طور کل ۳۸ درصد از بوداییان پیرو شاخه تراوده هستند.<ref name="Adherents.com Mahayana - world">[http://www.adherents.com/Na/Na_433.html "Adherents.com Mahayana - world"] بازدید: دسامبر ۲۰۱۳.</ref> در قیاس با کیش دیگر بودایی که مهایانه (راه‌بَرنده بزرگ) نام دارد به تراوده هینه‌یانه (راه‌برنده دون‌پایه) هم گفته‌اند که به خاطر تحقیرآمیز بودن استفاده کمتری دارد.
تأکید تراوده بر دست‌یابی به حالتی است که فرد از رنج کشیدن رها شده و و تبدیل به یک [[ارهت|بی‌مرگ]] <sup>Arhat</sup> شود. بی‌مرگ‌ها توانسته‌اند با رهایی از سه مانع یعنی طلبیدن، خشم، و افکار واهی به حالت [[نیروانا|خاموشی کامل]] <sup>Nirvana</sup> شعله این سه برسند. بی‌مرگ از ۱۰ زنجیری که او را به [[سمساره|تولد ادواری]] <sup>Saṃsāra</sup> می‌بندد وارسته است. در حالی که در کیش مهایانه، رهاشدگان از رنج که اصطلاحاً [[بوداسف|بوداسَف]] <sup>Bodhisattva</sup> (به معنای بیداروجود) نامیده می‌شوند به خاطر مهرورزی به تمامی موجودات در آستانه «فراسو» باقی می‌مانند تا بتوانند به بقیه نیز برای رسیدن به بیداری یاری برسانند بی‌مرگ‌های تراوده چنین نیستند و به صورت فردی به قلمرو «بیداری‌ها» می‌روند.
|-
! [[مهایانا|مهایانه]]{{سخ}}{{grey|Mahāyāna}}
| [[پرونده:Buddha-flower-color.svg|140px]]
| مَهایانَه کیشی است از دین بودا که بیشتر در تبت و خاور دور رایج است و ۵۶ درصد از تمامی بوداییان از آن پیروی می‌کنند.<ref name="Adherents.com Mahayana - world"/> واژه مهایانه به معنای راه‌بَرنده بزرگ است و به این کیش، راه بیداروجودها <sup>Bodhisattvayāna</sup> هم گفته شده‌است.<ref name="Keown, Damien 2003 p. 38">Keown, Damien (2003), A Dictionary of Buddhism: p. 38</ref> بر پایه آموزه‌های مهایانه، انگیزه فرد از پیمودن راهِ نجات یافتننجات‌یافتن از رنج‌ها و رسیدن به «بیداری»، باید کمک به تمامی موجودات برای رهایی از رنج‌ها باشد. این انگیزه اصطلاحاً بیدارروانی <sup>Bodhicitta</sup> نامیده می‌شود. بر خلاف رهاشدگان تراوده که بی‌مرگ <sup>Arhat</sup> نام دارند و به فراسو می‌روند، رهاشدگان مهایانه‌ای که اصطلاحاً [[بوداسف|بوداسَف]] <sup>Bodhisattva</sup> (به معنای بیداروجود) نامیده می‌شوند به خاطر برخورداری از بیدارروانی و در نتیجه، مهرورزی به تمامی موجودات، در آستانه «فراسو» باقی می‌مانند تا بتوانند به بقیه نیز برای رسیدن به بیداری یاری برسانند.<ref name="Keown, Damien 2003 p. 38"/>
|-
! [[وجره‌یانه]]{{سخ}}{{grey|Vajrayāna}}