پلاسمای خون: تفاوت میان نسخه‌ها

محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
جز ابزار پیوندساز: افزودن پیوند کیلومیکرون به متن
FreshmanBot (بحث | مشارکت‌ها)
جز اصلاح فاصله مجازی + اصلاح نویسه با ویرایشگر خودکار فارسی
خط ۲:
بخش مایع خون یا تنابه، '''خوناب'''<ref name="ReferenceA">واژه‌های مصوّب فرهنگستان تا پایان دفتر دوازدهم فرهنگ واژه‌های مصوّب</ref> نام دارد. به خوناب، '''پلاسما''' (Plasma) هم می‌گویند.
 
خوناب ۵۵ درصد خون را تشکیل می‌دهد. مایعی است که ۹۱ درصد آن را [[آب]]، ۱ درصد آنراآن را را املاح و [[یون]]های معدنی، ۷ درصد آن را [[پروتئین]]های پلاسما، و ۱ درصد باقی‌مانده را ویتامین‌ها، مواد قندی و لیپیدی، هورمون‌ها، اسیدهای آمینه، [[گلوکز]] و چربی و مواد دفعی تشکیل می‌دهند.
 
یاختهٔ خونی که در تولید [[پادتن|پادتَن]] از سایر یاخته‌های خونی فعال‌تر است، یاختهٔ خوناب (plasmacyte) نامیده می‌شود.<ref name="ReferenceA"/>
خط ۹:
 
== آب خوناب ==
بخش اعظم پلاسما آب است. آب پلاسما دارای دو منشأ غذایی و آب متابولیک حاصل از [[آب میان‌بافتی]] سلول‌هاست. میزان آب به‌وسیله دستگاه‌های بدن از جمله کلیه و مراکز مغزی به دقت تنظیم می‌شود. آب خوناب، فشار خون را تحت تأثیر قرار می‌دهد و وسیله انتقال سلولهایسلول‌های خونی و مواد غذایی محلول است.
 
== روش تعیین حجم آب پلاسما ==
خط ۱۵:
 
== غلظت الکترولیتی خوناب ==
یونهای معدنی پلاسما از نوع یونهای معدنی موجود در آب میان‌بافتی و بطور کلی در سلولهاستسلول‌هاست. این یونها در حفظ موازنه نمک، PH و فشار اسمزی بین پلاسما و آب میان بافتی و سلولهایسلول‌های بافتهابافت‌ها دخالت دارند. یون [[سدیم]]، [[کاتیون]] اصلی و یون [[کلر]]، [[آنیون]] اصلی پلاسما است و در صورتی که غلظتها را بر حسب میلی [[اکی والان]] در لیتر مشخص کنیم کاتیونها و آنیونهای خوناب کاملاً متعادل هستند.
 
== [[تامپون]] پلاسما ==
خط ۲۲:
== پروتئین ==
این مواد میزان قابل توجه در پلاسما دارند. جز موادی هستند که مقدارشان باید پایدار بماند. بیشتر این مواد در کبد ساخته می‌شوند. مانند یونهای معدنی، در برقراری [[فشار اسمزی]] خون و PH آن سهم مهمی دارند. پروتئینهای موجود در پلاسما به قرار زیر است.
* [[آلبومین]]ها: در کبد ساخته می‌شوند. ناقل هورمونها در خون بوده، وجود آلبومین در خون موجب جذب آب به داخل خون می‌شود. اگر مقدارش کم باشد، خون را جذب نمی‌کند و آب خود را از موئین رگها خارج کرده. در زیر جلد تجمع کرده و باعث «خیز» می‌شود. مبنای نامگذاری این پروتئنین‌ها شباهت آنهاآن‌ها به سفیده تخم مرغ است.
* [[گلوبولین]]ها: مبنای تنوع گروه‌های خونی هستند، به صورت آنتی کور عمل می‌کنند. در بسیاری از بیماریهایبیماری‌های کبدی، بیماریهایبیماری‌های عفونی و نفریت مقدار گلوبولین خون پلاسما خون زیاد می‌شود؛ و ازدیاد گلوبولین خون، ته‌نشین شدن گلبولهای قرمز را تسریع می‌کند.
* [[آگلوتینین]]: آگلوتینین که گلبولهای قرمز خون را به یکدیگر می‌چسباند و همچنین ماده ضد گروه‌های خونی RH, B، A است.
* [[فیبرینوژن]] و [[ترومبین]] که در انعقاد خون دخالت دارند.
* [[هورمون]]‌های پروتئینی مانند [[آنژیوتانسینوژن]]
 
پروتئینهای مختلفی مانند [[سرولوپلاسمین]]، پروتئین حمل کنندهحمل‌کننده تیروکسین، پروتئین حمل کنندهحمل‌کننده هورمونهای جنسی و… نیز در خون وجود دارند.
 
== قند خوناب ==
خط ۳۴:
 
== مواد چربی ==
مقدار چربی و لیپوئیدهای پلاسما مخصوصاً در کلسترول، متغیر است. پس از یک غذای چرب، مقدار آن ([[کیلومیکرون]]) در پلاسما زیاد شده و رنگ پلاسما کدر می‌شود. [[کلسترول]] [[لیپوپروتئینهای با چگالی پایین]] (LDL) برخلاف (HDL) در تصلب شرائین و [[آترواسکلروز]] جدار عروق موثرندمؤثرند.
 
== مواد دفعی ==
مواد دفعی یاخته‌های بدن در خوناب عبارت‌اند از: ترکیبات نیتروژن‌دار، [[آمونیاک]]، [[اوره]]، [[اسید اوریک]]، [[کراتینین]]، [[بیلی روبین]] و بعضی از اسیدهای آمینه‌است.
 
پلاسما را می‌توان به صورت پودر درآورد و به آسانی به‌وسیله آب استریل دوباره آنراآن را آماده ساخت. اگر چه به هر حال پلاسما همه آثار حیات را ندارد، اما نقش زیادی در جراحی‌های فوری بخصوص در زمان جنگ دارد.
 
== شباهت پلاسما با ادرار ==
 
* هر دو مایع زرد رنگ هستند.
* 91%پلاسما از آب و بخش عمده ادرار نیز از آب تشکیل شده استشده‌است.
* هر دو دارای املاح(که مقدار این املاح در ادرار بیش تر است) و همچنین هر دو دارای مواد زاید نیتروژن دار مانند اوره و اسید اوریک (که مقدار این مواد در ادرار بیش تر است) هستند.
 
خط ۵۱:
 
== جستارهای وابسته ==
* [[سرم (خون)|سرم]]
 
== منابع ==