|
'''برنامه‌نویسی''' مستلزم فعالیت‌هایی همچون تحلیل و درک مسئله است و عموماً حل چنین مسایلی منجر به ایجاد یک [[الگوریتم]] می‌شود، بازبینی نیازمندی‌های الگوریتم که شامل صحت و میزان منابع مصرفی است، پیاده‌سازی (که معمولاً به عنوان کدینگ از آن یاد می‌شود) این الگوریتم در یک [[زبان برنامه‌نویسی]] مقصد، [[تست نرم‌افزار|تست کردن]]، [[اشکال زدایی]]، نگهداری [[کد منبع]]، پیاده‌سازی سیستم ساخت(build system) و مدیریت مصنوعات مشتق شده مانند کد ترجمه شده به زبان ماشین [[برنامه (رایانه)|برنامه‌های کامپیوتری]]. [[الگوریتم]] اغلب تنها به شکل قابل تجزیه و تحلیل برای انسان و قابل استدلال با [[منطق]] نمایش داده می‌شود. [[کد منبع]] به یک یا چند [[زبان برنامه‌نویسی]]، مانند [[ویژوال بیسیک]]، [[جاوااسکریپت]]، [[اسمال‌تاک]]، [[پایتون (زبان برنامه‌نویسی)|پایتون]]، [[جاوا (زبان برنامه‌نویسی)|جاوا]]، [[سی شارپ]]، [[سی پلاس‌پلاس]] و [[سی (زبان برنامه‌نویسی)|سی]] نوشته شده‌است.
== تاریخچه ==
'''برنامه نویسی <small>دستوراتی هست که ما به کامپیوتر میدیم مانند این است که ما با کسی با یک زبان درحال صحبت کردنیم البته این صحبت کردن به شکلی دیگر و پیچیده تری است</small>'''
== زبان های برنامه نویسی ==
* A# .NET
* A# (Axiom)
* [[سامانه‌ای–۰]]
* [[ای+ (زبان برنامه‌نویسی)]]
* A++
* [[آباپ]]
* [[زبان برنامه‌نویسی ای‌بی‌سی]]
* ABC ALGOL
* ABSET
* ABSYS
* [[ای‌سی‌سی (زبان برنامه‌نویسی)]]
* Accent
* Ace DASL (Distributed Application Specification Language)
* ACL2
* ACT-III
* [[اکشن!]]
* [[اکشن‌اسکریپت]]
* [[ایدا (زبان برنامه‌نویسی)]]
* Adenine
* Agda
* Agilent VEE
* Agora
* [[سامانه مدل‌سازی چندبعدی تعاملی پیشرفته]]
* Aldor
* Alef
* [[زبان برنامه‌نویسی تابعی منطقی جبری]]
* ALGOL 58
* [[الگول ۶۰]]
* [[الگول۶۸]]
* [[الگول دبلیو]]
* [[آلیس (زبان برنامه‌نویسی)]]
* Alma-0
* AmbientTalk
* Amiga E
* AMOS
* AMPL
* AngelScript
* [[Salesforce.com]] (Salesforce.com)
* [[ای‌پی‌ال]]
* App Inventor for Android's visual block language
* [[اپل اسکریپت]]
* APT
* Arc
* ARexx
* Argus
* [[اسپکت‌جی]]
* [[زبان اسمبلی]]
* ATS
* Ateji PX
* AutoHotkey
* Autocoder
* AutoIt
* AutoLISP / Visual LISP
* Averest
* [[AWK]]
* Axum
* [[صفحه‌های سرور فعال]]
== B ==
* [[بی (زبان برنامه‌نویسی)]]
* Babbage
* [[بش (پوسته)]]
* [[بیسیک]]
* [[بی‌سی (زبان برنامه‌نویسی)]]
* [[بی‌سی‌پی‌ال]]
* BeanShell
* Batch (Windows/Dos)
* Bertrand
* BETA
* Bistro
* [[بلیس (زبان برنامه‌نویسی)]]
* Blockly
* BlooP
* [[بو (زبان برنامه‌نویسی)]]
* [[بومرنگ (زبان برنامه‌نویسی)]]
* [[پوسته بورن]] (including [[بش (پوسته)]] and ksh)
* BPEL
* Business Basic
== C ==
* [[سی (زبان برنامه‌نویسی)]]
* [[سی--]]
* [[سی پلاس‌پلاس]] – ISO/IEC 14882
* [[سی شارپ]] – ISO/IEC 23270
* C/AL
* Caché ObjectScript
* [[سی شل]]
* Caml
* Cayenne
* CDuce
* Cecil
* Cesil
* Céu
* [[سیلان (برنامه‌نویسی)]]
* CFEngine
* CFML
* Cg
* Ch
* Chapel
* [[چریتی (زبان برنامه‌نویسی)]]
* Charm
* CHILL
* CHIP-8
* chomski
* ChucK
* Cilk
* Citrine
* CL (IBM)
* Claire
* Clarion
* Clean
* Clipper
* CLIPS
* CLIST
* [[کلوژر]]
* [[سی‌ال‌یو]]
* [[سی‌ام‌اس-۲ (زبان برنامه‌نویسی)]]
* [[کوبول]] – ISO/IEC 1989
* CobolScript – COBOL Scripting language
* Cobra
* CODE
* [[کافی‌اسکریپت]]
* [[کلد فیوژن]]
* COMAL
* [[سی‌پی‌ال (زبان برنامه‌نویسی)]] (CPL)
* COMIT
* [[زبان میانی مشترک]] (CIL)
* [[لیسپ معمولی]] (also known as CL)
* COMPASS
* Component Pascal
* [[سی‌اچ‌آر]] (CHR)
* COMTRAN
* Converge
* [[کول (زبان برنامه‌نویسی)]]
* Coq
* Coral 66
* CorVision
* COWSEL
* [[سی‌پی‌ال (زبان برنامه‌نویسی)]]
* Cryptol
* Crystal
* Csound
* CSP
* [[کودا]]
* [[کرل (زبان برنامه‌نویسی)]]
* [[کیوری]]
* Cybil
* Cyclone
* [[سایتون]]
== D ==
* [[دی (زبان برنامه‌نویسی)]]
* DASL (Datapoint's Advanced Systems Language)
* [[دارت (زبان برنامه‌نویسی)]]
* Darwin
* [[دیتافلکس]]
* [[دیتالاگ]]
* DATATRIEVE
* dBase
* dc
* DCL
* Deesel (formerly G)
* [[دلفی (زبان برنامه‌نویسی)]]
* [[دینک اسمالوود]]
* DIBOL
* Dog
* Draco
* DRAKON
* Dylan
* DYNAMO
== E ==
* E
* Ease
* [[پی‌ال/۱]]
* EASYTRIEVE PLUS
* ECMAScript
* Edinburgh IMP
* EGL
* [[ایفل (زبان برنامه‌نویسی)]]
* ELAN
* [[الیکسیر (زبان برنامه‌نویسی)]]
* Elm
* [[ایمکس لیسپ]]
* Emerald
* Epigram
* EPL (Easy Programming Language)
* [[ارلنگ]]
* [[آرسی]]
* [[اشر (زبان برنامه‌نویسی)]]
* ESPOL
* Esterel
* Etoys
* Euclid
* Euler
* Euphoria
* EusLisp Robot Programming Language
* CMS EXEC (EXEC)
* EXEC 2
* Executable UML
== F ==
* [[اف (زبان برنامه‌نویسی)]]
* [[اف شارپ]]
* F*
* زبان برنامه‌نویسی فکتور
* [[فالکن]]
* [[فانتوم (زبان برنامه‌نویسی)]]
* FAUST
* FFP
* [[فجولنیر (زبان برنامه‌نویسی)]]
* [[اف‌ال (زبان برنامه‌نویسی)]]
* Flavors
* Flex
* FlooP
* FLOW-MATIC
* FOCAL
* FOCUS
* FOIL
* FORMAC
* [[فرمولا]]
* Forth
* [[فورترن]] – ISO/IEC 1539
* [[فورترس]]
* [[ویژوال فاکس‌پرو]]
* [[فاکس پرو]]
* FP
* Franz Lisp
* Frege
* F-Script
== G ==
* [[جی کد]]
* [[گیم میکر]]
* GameMonkey Script
* GAMS
* GAP
* [[جی کد]]
* [[گادو (موتور بازی)]]
* Genie
* GDL
* GJ
* GEORGE
* GLSL
* GNU E
* [[چرخه حیات نرم‌افزار]]
* [[گو (زبان برنامه‌نویسی)]]
* Go!
* GOAL
* [[گودل (زبان برنامه‌نویسی)]]
* Golo
* GOM (Good Old Mad)
* Google Apps Script
* Gosu
* GOTRAN
* GPSS
* [[سی‌اس‌سی]]
* GRASS
* [[گرووی (زبان برنامه‌نویسی)]]
== H ==
* [[هک (زبان برنامه‌نویسی)]]
* HAGGIS
* HAL/S
* Halide (programming language)
* Hamilton C shell
* Harbour
* Hartmann pipelines
* [[هسکل (زبان برنامه‌نویسی)]]
* Haxe
* Hermes
* High Level Assembly
* HLSL
* Hop
* Hopscotch
* Hope
* Hugo
* Hume
* HyperTalk
== I ==
* IBM Basic assembly language
* IBM HAScript
* IBM Informix-4GL
* [[آی‌بی‌ام آرپی‌جی]]
* ICI
* [[آیکون (زبان برنامه‌نویسی)]]
* Id
* IDL
* Idris
* [[آی‌ام‌پی (زبان برنامه‌نویسی)]]
* Inform
* Interlisp
* [[آی‌او (زبان برنامه‌نویسی)]]
* Ioke
* [[زبان پردازش داده ها(IPL)]]
* IPTSCRAE
* ISLISP
* ISPF
* [[آی‌سوییم (زبان برنامه‌نویسی)]]
== J ==
* [[جی (زبان برنامه‌نویسی)]]
* [[جی‌شارپ]]
* [[ویژوال جی++]]
* JADE
* JAL
* Janus (concurrent constraint programming language)
* Janus (time-reversible computing programming language)
* JASS
* [[جاوا (زبان برنامه‌نویسی)]]
* [[جاوااسکریپت]]
* JCL
* JEAN
* Join Java
* JOSS
* Joule
* JOVIAL
* Joy
* [[جی‌اسکریپت]]
* [[جی‌اسکریپت دات‌نت]]
* JavaFX Script
* [[جولیا]]
* [[جایتون]]
== K ==
* K
* Kaleidoscope
* Karel
* Karel++
* KEE
* KiXtart
* Klerer-May System
* KIF
* Kojo
* [[کوتلین]]
* KRC
* KRL
* KRL ([[کا یو کآ]] Robot Language)
* KRYPTON
* ksh
* Kodu
* [[آکادمی خان]]
== L ==
* L
* [[لب‌ویو]]
* Ladder
* Lagoona
* LANSA
* Lasso
* [[لاتک]]
* Lava
* LC-3
* Leda
* Legoscript
* LIL
* [[لیلی‌پاند]]
* [[لیمبو (زبان برنامه‌نویسی)]]
* Limnor
* LINC
* [[لینگو (زبان برنامه‌نویسی)]]
* LIS
* LISA
* Lisaac
* [[لیسپ]] – ISO/IEC 13816
* Lite-C
* Lithe
* Little b
* [[لوگو (زبان برنامه‌نویسی)]]
* Logtalk
* LotusScript
* [[ال‌پی‌سی (زبان برنامه‌نویسی)]]
* LSE
* LSL
* LiveCode
* LiveScript
* [[لوآ (زبان برنامه‌نویسی)]]
* Lucid
* Lustre
* LYaPAS
* Lynx
== M ==
* M2000
* M2001
* M4
* M#
* [[کد ماشین]]
* MAD (Michigan Algorithm Decoder)
* MAD/I
* Magik
* Magma
* [[Make]]
* Maude system
* [[میپل]]
* MAPPER (now part of BIS)
* MARK-IV (now VISION:BUILDER)
* Mary
* [[مایکروسافت ماکرو اسمبلر]]
* MATH-MATIC
* [[متمتیکا]]
* [[متلب]]
* [[مکسیما]] (see also Macsyma)
* Max (Max Msp – Graphical Programming Environment)
* [[تری‌دی‌اس‌مکس]] internal language 3D Studio Max
* Maya (MEL)
* MDL
* [[مرکوری (زبان برنامه‌نویسی)]]
* Mesa
* [[فراقلم]]
* [[ام‌کیوال۴]]
* MHEG-5 (Interactive TV programming language)
* Microcode
* MicroScript
* MIIS
* Milk (programming language)
* MIMIC
* Mirah
* [[میراندا (زبان برنامه‌نویسی)]]
* MIVA Script
* [[ام‌ال (زبان برنامه‌نویسی)]]
* Model 204
* Modelica
* [[مادولا (زبان برنامه‌نویسی)]]
* Modula-2
* [[ماجولا ۳]]
* Mohol
* MOO
* Mortran
* Mouse
* MPD
* [[مت‌کد]]
* MSIL – deprecated name for [[زبان میانی مشترک]]
* MSL
* MUMPS
* [[موپد]]
* Mystic Programming Language (MPL)
== N ==
* [[نت‌واید اسمبلر]]
* Napier88
* Neko
* Nemerle
* nesC
* NESL
* Net.Data
* NetLogo
* NetRexx
* NewLISP
* NEWP
* Newspeak
* NewtonScript
* NGL
* Nial
* Nice
* Nickle (NITIN)
* Nim
* NPL
* Not eXactly C (NXC)
* Not Quite C (NQC)
* NSIS
* Nu
* NWScript
* NXT-G
== O ==
* o:XML
* Oak
* Oberon
* OBJ2
* Object Lisp
* ObjectLOGO
* Object REXX
* [[آبجکت پاسکال]]
* [[آبجکتیو-سی]]
* Objective-J
* Obliq
* [[اکمل]]
* occam
* occam-π
* [[گنو آکتیو]]
* OmniMark
* Onyx
* [[اوپا]]
* [[اوپال (زبان برنامه‌نویسی)]]
* [[اوپن‌سی‌ال]]
* OpenEdge ABL
* OPL
* OpenVera
* [[اوپی‌اس۵]]
* OptimJ
* Orc
* ORCA/Modula-2
* Oriel
* Orwell
* Oxygene
* [[Oz (زبان برنامه‌نویسی)]]
== P ==
* P′′
* P#
* ParaSail (programming language)
* PARI/GP
* [[پاسکال (زبان برنامه‌نویسی)]] – ISO 7185
* PCASTL
* PCF
* PEARL
* PeopleCode
* [[پرل]]
* PDL
* Perl 6
* [[فارو (زبان برنامه‌نویسی)]]
* [[پی‌اچ‌پی]]
* [[پیکو (زبان برنامه‌نویسی)]]
* Picolisp
* Pict
* Pike
* PIKT
* PILOT
* Pipelines
* [[پیتزا (زبان برنامه‌نویسی)]]
* PL-11
* [[پی‌ال/۰]]
* PL/B
* [[پی ال/سی]]
* [[پی‌ال/۱]] – ISO 6160
* PL/M
* PL/P
* [[پی‌ال/اس‌کیوال]]
* PL360
* PLANC
* [[پلن‌کلکولوس]]
* [[پلانر]]
* PLEX
* PLEXIL
* [[پلاس (زبان برنامه‌نویسی)]]
* POP-11
* POP-2
* [[پست‌اسکریپت]]
* PortablE
* Powerhouse
* [[پاوربیلدر]] – 4GL GUI application generator from Sybase
* [[ویندوز پاورشل]]
* PPL
* Processing
* Processing.js
* [[پروگراف]]
* PROIV
* [[پرولوگ]]
* PROMAL
* Promela
* PROSE modeling language
* [[پروتل (زبان برنامه‌نویسی)]]
* ProvideX
* Pro*C
* Pure
* Pure Data
* [[پایتون (زبان برنامه‌نویسی)]]
== Q ==
* Q (equational programming language)
* Q (programming language from Kx Systems)
* Qalb
* [[کیو بیسیک]]
* QtScript
* QuakeC
* QPL
== R ==
* [[آر (زبان برنامه‌نویسی)]]
* R++
* [[دکتر اسکیم]]
* RAPID
* Rapira
* Ratfiv
* [[رتفور (زبان برنامه‌نویسی)]]
* [[آرسی]]
* [[ریبل]]
* Red
* Redcode
* REFAL
* Reia
* REXX
* Ring
* Rlab
* ROOP
* [[آی‌بی‌ام آرپی‌جی]]
* RPL
* RSL
* RTL/2
* [[روبی (زبان برنامه‌نویسی)]]
* RuneScript
* [[راست (زبان برنامه‌نویسی)]]
== S ==
* S
* S2
* S3
* S-Lang
* S-PLUS
* SA-C
* SabreTalk
* SAIL
* SALSA
* SAM76
* [[ساس (نرم‌افزار)]]
* SASL
* Sather
* Sawzall
* SBL
* [[اسکالا]]
* [[اسکیم]]
* [[سایلب]]
* [[اسکرچ]]
* Script.NET
* [[Sed]]
* Seed7
* [[سلف (زبان برنامه‌نویسی)]]
* SenseTalk
* SequenceL
* SETL
* SIMPOL
* SIGNAL
* SiMPLE
* SIMSCRIPT
* [[سیمولا]]
* [[سیمیولینک]]
* Singularity
* SISAL
* SLIP
* SMALL
* [[اسمال‌تاک]]
* [[مایکروسافت اسمال بیسیک]]
* [[استاندارد ام‌ال]]
* Strongtalk
* [[اسنپ! (زبان برنامه‌نویسی)]]
* [[اسنوبول]](SPITBOL)
* Snowball
* SOL
* Solidity
* SPARK
* Speedcode
* SPIN
* SP/k
* SPS
* SQR
* Squeak
* Squirrel
* SR
* S/SL
* Stackless Python
* Starlogo
* Strand
* Stata
* Stateflow
* Subtext
* SuperCollider
* SuperTalk
* [[سوئیفت (زبان برنامه‌نویسی)]]
* Swift (parallel scripting language)
* SYMPL
* SyncCharts
* SystemVerilog
== T ==
* T
* TACL
* TACPOL
* TADS
* TAL
* [[تی‌سی‌ال]]
* Tea
* [[تیکو (ویرایشگر متنی)]]
* TELCOMP
* [[تک (نرم‌افزار)]]
* TEX
* TIE
* Timber
* TMG, compiler-compiler
* [[تام (زبان تطبیق الگو)]]
* TOM
* Toi
* Topspeed
* TPU
* Trac
* TTM
* [[تی اس کیو ال]]
* Transcript
* TTCN
* [[تورینگ (زبان برنامه‌نویسی)]]
* TUTOR
* TXL
* [[تایپ‌اسکریپت]]
== U ==
* Ubercode
* UCSD Pascal
* Umple
* Unicon
* Uniface
* UNITY
* [[پوسته یونیکس]]
* [[آنریل (موتور بازی)]]
== V ==
* [[والا (زبان برنامه‌نویسی)]]
* Verilog
* [[وی‌اچ‌دی‌ال]]
* [[ویژوال بیسیک]]
* [[ویژوال بیسیک دات‌نت]]
* [[دیتافلکس]]
* Visual DialogScript
* [[فورترن]]
* [[ویژوال فاکس‌پرو]]
* [[ویژوال جی++]]
* [[ویژوال جی++]]
* Visual Objects
* [[ویژوال پرولوگ]]
* VSXu
* vvvv
== W ==
* WATFIV, WATFOR
* WebDNA
* WebQL
* Whiley
* [[ویندوز پاورشل]]
* Winbatch
* Wolfram Language
* Wyvern
== X ==
* X10
* [[ایکس‌بی‌ال]]
* XC (exploits XMOS architecture)
* xHarbour
* [[اکس‌ال (زبان برنامه‌نویسی)]]
* Xojo
* XOTcl
* XPL
* XPL0
* [[اکس‌کوئری]]
* XSB
* XSharp
* [[تبدیلات اکس‌اس‌ال]] – see [[اکس‌پت]]
* Xtend
* X++
== Y ==
* Yorick
* YQL
* Yoix
== Z ==
* Z notation
* [[زنو (زبان برنامه‌نویسی)]]
* ZOPL
* [[زی شل]]
* ZPL
== خچه ==
موضوع دستگاه‌هایی که به دنباله‌ای از دستورالعمل‌های از قبل تعریف شده عمل می‌کند برمی‌گردد به Greek Mythology.
برنامه نویسان حرفه‌ای با گستره‌ای از الگوریتهای خوب سازمان یافته آشنایی دارند و پیچیدگی‌های مخصوص آن‌ها را می‌دانند و در نتیجه از این دانسته‌ها برای انتخاب الگوریتم‌های مناسب برای شرایط مورد نظر خود، استفاده می‌کنند.
=== کاربرد الگوریتم و روندنما در برنامه‌نویسی ===
یکی از مهم‌ترین پیش‌نیازهای برنامه‌نویسی اطلاع داشتن از نحوه‌ی حل مسئله و [[الگوریتم|الگوریتم‌های برنامه‌نویسی]] است، الگوریتم‌ها به صورت خاص نحوه‌ی حل و منطق زبان برنامه‌نویسی را بیان می‌کنند، نمای تصویری الگوریتم را [[روندنما]] می‌نامند، پس از نوشتن یک الگوریتم کامل برنامه‌نویسی می‌توان اقدام به رسم روندنما کرد تا نمود بصری الگوریتم به خوبی نمایان گردد.<ref>{{یادکرد وب|نویسنده=|کد زبان=fa-IR|تاریخ=|نشانی=https://www.hamyarit.com/programing/|عنوان=مفاهیم برنامه‌نویسی به زبان ساده|بازبینی=2018-12-13}}</ref>
=== روش‌ها ===
END
</source>
سطر نخست که با [[واژه کلیدی]] "REM" آغاز شده و از سوی برنامهٔ واسط درنظر گرفته نمی‌شود و تنها برای نگاه داشتن یک توضیح یا مانند آن برای خود برنامه‌نویس است. سطر دوم با وفاژهواژه کلیدی "PRINT" به دستگاه فرمان می‌دهد تا نوشته "HELLO NEW WORLD!" ("سلام دنیای نو!") را روی نمایشگر بنویسد (''چاپ'' کند). سطر آخر پایان فرامین و برنامه را به ماشین اطلاع می‌دهد.
پس از نوشتن یک برنامه مانند بالا، برنامهٔ مترجم (در اینجا Basic) دستورها را تبدیل به فرامینی می‌کند که لایه زیرین، که ممکن است همان [[سخت‌افزار]] باشد، می‌تواند آن‌ها را ''اجرا'' کند.
== منابع ==
{{پانویس}}
* تنسر ووگ [https://tanser.voog.com tanservoog]
** [[زبان‌های برنامه‌نویسی محرمانه]]
** مقایسه زبان‌های برنامه‌نویسی
** فهرست‌های زبان‌های برنامه‌نویسی
** Hello World in various programming languages
** List of BASIC dialects
** List of BASIC dialects by platform
** List of markup languages
{{چپ‌چین}}
* Programming: Principles and Practice Using C++ by Bjarne Stroustrup, Publisher: Addison-Wesley Professional, 2008
== جستارهای وابسته ==
* [[برنامه‌سازی موازی]]
*[[الگوریتم]]
*[[روندنما]]
{{مهندسی نرم‌افزار}}
| 