مردمان ایرانی‌تبار: تفاوت میان نسخه‌ها

'''اقوام ایرانی‌تبار''' یا '''مردمان ایرانی'''،<ref>R.N Frye, "IRAN v. PEOPLES OF IRAN" in Encyclopædia Iranica. "In the following discussion of “Iranian peoples,” the term “Iranian” may be understood in two ways. It is, first of all, a linguistic classification, intended to designate any society which inherited or adopted, and transmitted, an Iranian language. The set of Iranian-speaking peoples is thus considered a kind of unity, in spite of their distinct lineage identities plus all the factors which may have further differentiated any one group’s sense of self."</ref> [[گروه قومی]] از تبار اقوام ایرانی‌زبان باستان هستند که به یکی از [[زبانهای ایرانی]] گویش می‌کنند.<ref>J. Harmatta in "History of Civilizations of Central Asia", Chapter 14, ''The Emergence of Indo-Iranians: The Indo-Iranian Languages'', ed. by A. H. Dani & V.N. Masson, 1999, p. 357</ref> این گروه قومی در سراسر [[فلات ایران]]، از [[هندوکش]] تا [[آناتولی]] مرکزی و از [[آسیای میانه]] تا [[دریای پارس]]، منطقه‌ای که [[ایران بزرگ]] یا ایران‌زمین نامیده می‌شود،<ref>Frye, Richard Nelson, Greater Iran, {{ISBN|1-56859-177-2|en}} p.xi: "... Iran means all lands and peoples where Iranian languages were and are spoken, and where in the past, multi-faceted Iranian cultures existed...."</ref> پراکنده شده‌اند.

 

* ایران و [[انیران]] (در دوران [[ساسانیان]])

* ایران و [[توران]] (در اساطیر)

زمانی [[اقوام ایرانی‌زبان]] را می‌شد در سرتاسر [[اوراسیا]] از [[بالکان]] تا غرب [[چین]] پیدا کرد.<ref>[http://www.britannica.com/EBchecked/topic/293577/Iranian-languages#tab=active~checked,items~checked&title=Iranian%20languages%20--%20Britannica%20Online%20Encyclopedia Iranian languages - Britannica Online Encyclopedia<!-- عنوان تصحیح شده توسط ربات -->]</ref> بخش عمدهٔ [[اقوام ایرانی‌زبان]] کنونی و اقوام ایرانی‌تبار با هم مشترک است ولی تفاوت‌هایی نیز وجود دارد. همانگونه که مشخص است اقوام ایرانی‌تبار محدود به مرزهای کنونی کشور [[ایران]] نیستند.

[[پرونده:Persepolis-Darafsh 1 (16).JPG|بندانگشتی|دو سرباز پارسی]]

 

اقوام ایرانی نقش بسیار مهمی را در تاریخ بازی کرده‌اند. [[ماد]]ها یکی از نخستین کشورها و امپراتوری‌های چند ملیتی را تشکیل دادند و قبایل کوچ‌رو [[سکاها]]-[[سرمتی]] بر زمین‌های گسترده‌ای از [[روسیه]] و [[بالکان]] حکم فرما بوده‌اند<ref>http://en.wikipedia.org/wiki/Scythia</ref><ref>http://en.wikipedia.org/wiki/Sarmatians</ref> و احتمالاً یک قبیله زنان جنگاور [[سرمتی]] الهام بخش اسطوره یونانی [[آمازون‌ها]] بوده‌اند.<ref>http://en.wikipedia.org/wiki/Amazons</ref>

همچنین پژوهشگران معتقدند آیین‌های گوناگونی از مردمان ایرانی‌تبار مانند [[مزدیسنا]] و [[آیین مانوی]] تأثیرات بسیار مهم فلسفی را بر مفاهیم [[یهودیت]] و [[مسیحیت]] داشته‌اند.<ref>Runciman, Steven (1982). The Medieval Manichee: A Study of the Christian Dualist Heresy. Cambridge University Press. {{ISBN|0-521-28926-2|en}}.</ref>

[[پرونده:Woman and child from Tajikistan.jpg|بندانگشتی|یک زن تاجیک که بچه‌اش را نگهداری می‌کند]]

مردمان ایرانی با قدمت ۱۰٬۰۰۰ سال یکی از کهن‌ترین ملت‌های دنیا می‌باشند.<ref>[http://kids.nationalgeographic.com/content/kids/en_US/explore/countries/iran/ Iran is one of the oldest nations in the world, with a history dating back tens of thousands of years.] kids.nationalgeographic.com</ref>