ادوار: تفاوت میان نسخه‌ها

== منبع‌شناسی ==

یکی از شاخص‌ترین کتاب‌ها در زمینهٔ ادوار، کتاب «''[[الادوار|الادوار فی الموسیقی]]''» نوشتهٔ [[صفی‌الدین ارموی]] است. در این کتاب، صفی‌الدین به بررسی موسیقی ایران از نظر [[تئوری موسیقی]] پرداخته و خصوصیاتی از قبیل [[مقام (موسیقی)|پرده‌ها]] و [[نغمه (موسیقی)|نغمات]] را در چارچوب دو دایره با نام‌های «ادوار مشهوره» و «ادوار کثیره» شرح داده‌است. وی همچنین نحوهٔ [[کوک‌کردن]] سازهایی مثل [[بربط]] را شرح داده‌است.<ref>{{پک/بن|آفتاب|ک=معرفی کتاب الادوار}}</ref> این کتاب قدیمی‌ترین را کتاب موجود دربارهٔ نظریهٔ علمی موسیقی ایرانی دانسته‌اند،<ref>{{پک|باشگاه اندیشه|ک=صفی‌الدین ارموی}}</ref> و گفته شده که در تمدن اسلامی هیچ کتاب دیگری در این زمینه از نظر دفعات نسخه‌برداری و ترجمه و شرح به کتاب ادوار ارموی نرسیده‌است.<ref>{{پک|محمدی|۱۳۸۴|ک=بررسی روش تقسیم دستان‌ها|ص = {{چر}}۸۵-۸۶}}</ref> با این حال، نظریهٔ ادوار هم پیش و هم پس از صفی‌الدین توسط چندین موسیقی‌شناس مطرح شده، و این کتاب هم تنها اثری نیست که با نام «الادوار» نوشته شده‌است.

 

در موسیقی ترکی چندین رساله با نام «الادوار» مورد استناد قرار گرفته‌است. از آن جمله، رساله‌ای است با نام «''کتاب الادوار''» که تاریخ نگارش آن ۱۴۷۷ میلادی (حدود دو قرن پس از صفی‌الدین ارموی) ذکر شده و نسخه‌ای از آن در [[کتابخانه جان رایلندز]] (که در حال حاضر بخشی از کتابخانهٔ [[دانشگاه منچستر]] است) نگهداری می‌شود.<ref dir=ltr>{{پک|Ertan|2007|ک=Cycles and Peripheries|ص=31|زبان=en}}</ref> این کتاب به [[زبان ترکی عثمانی]] نوشته شده اگر چه عنوان بخش‌ها به [[زبان فارسی|فارسی]] است و عنوان روی جلد آن به [[زبان عربی|عربی]].<ref dir=ltr>{{پک|Ertan|2007|ک=Cycles and Peripheries|ص=33|زبان=en}}</ref> یک رسالهٔ شاخص دیگر، ''کتاب الادوار'' نوشتهٔ [[عبدالقادر مراغی]] است که آن هم در قرن پانزدهم میلادی و به زبان ترکی نوشته شده‌است.<ref dir=ltr>{{پک|Ertan|2007|ک=Cycles and Peripheries|ص=35|زبان=en}}</ref> این آثار همگی نزدیکی زیادی با ''الادوار'' ارموی دارند. اما در فاصلهٔ سال‌های ۱۴۵۰ تا ۱۵۸۰ میلادی یک دوران گذار در موسیقی ترکی رخ می‌دهد و تمرکز بر اصطلاح «[[مقام (موسیقی)|مقام]]» به جای اصطلاح «ادوار» بیشتر می‌شود، که انعکاس آن را می‌توان در کتاب «''ادوار''» اثر [[دیمتری کانتمیر]] (نوشته شده حدود سال ۱۷۰۰ میلادی) یافت.<ref dir=ltr>{{پک|Ertan|2007|ک=Cycles and Peripheries|ص=35|زبان=en}}</ref> کانتمیر این رساله را بین سال‌های ۱۶۸۸ تا ۱۷۱۰ که به عنوان یک [[دیپلمات]] از کشور [[مولداوی]] در [[استانبول]] می‌زیست تدوین کرد و پس از عزیمتش به [[روسیه]] در سال ۱۷۱۱ نگاشت.<ref dir=ltr>{{پک|O'Connell|2005|ک=Review of The Edvar of Demetrius Cantemir|ص=235|زبان=en}}</ref> این اثر توسط پژوهشگران مختلفی نقد و بررسی شده و بر تأثیر آن روی موسیقی معاصر ترکیه تأکید شده‌است.<ref dir=ltr>{{پک|O'Connell|2005|ک=Review of The Edvar of Demetrius Cantemir|ص=236-238|زبان=en}}</ref>

* {{یادکرد وب|نویسنده = |نشانی = http://www.bashgah.net/fa/content/show/8030 |عنوان = صفی‌الدین ارموی| ناشر = باشگاه اندیشه|تاریخ = ۵ بهمن ۱۳۸۳|تاریخ بازدید = ۵ ژانویه ۲۰۱۷|شناسه = {{شناسه یادکرد|باشگاه اندیشه}}}}

{{چپ‌چین}}

* {{cite journal|ref={{harvid|Ertan|2007}}|last=Ertan|first = Deniz | title = Cycles and Peripheries: An Ottoman Kitâb el Edvâr | journal = Asian Music | year = 2007 | volume = 38 | issue = 1 | pages = 31-60}}

* {{cite book|ref={{harvid|Farmer|1940}}|last= Farmer | first = Henry George | author-link = هنری جرج فارمر | title= The Sources of Arabian Music | year = 1940 | publisher = Issued Privately by the Author | location = Bearsden, Scottland | isbn =}}

* {{cite thesis|ref={{harvid|Famourzadeh|2005}}|last=Famourzadeh |first=Vedad |date=2005 |title=La musique persane, formalisation algébrique des structures |publisher=Université du Maine}}