محمد دبیرسیاقی: تفاوت میان نسخه‌ها

'''سیدمحمّد دبیرسیاقی''' زادهٔ ۴ اسفند [[۱۲۹۸ (خورشیدی)]] <ref>http://id.loc.gov/authorities/names/n86821257.html</ref> در [[قزوین]]، درگذشتهٔ سحرگاه ۱۶ مهر [[۱۳۹۷ (خورشیدی)|۱۳۹۷ (خورشیدی]]) در قزوین<ref>مشاهیر قزوین؛ سیدمحمد دبیرسیاقی [http://sobheqazvin.ir/News/330230-استاد_دبيرسياقي_شاگرد_علامه_دهخدا_دارفاني_را_وداع_گفت وبگاه صبح قزوین]</ref> [[پژوهش|پژوهشگر]]، [[نویسنده]]، [[شاعر]]، آموزگار [[ادبیات فارسی]] و مصحح متون کهن پارسی است. وی در [[مؤسسه لغت‌نامه دهخدا و مرکز بین‌المللی آموزش زبان فارسی]] مشغول بکار بوده و مصحح بسیاری از متن‌های کهن [[زبان فارسی]] است.<ref>سیدمحمد دبیرسیاقی [http://mafakherqazvin.ir/item.aspx?sid=h_311 وبگاه مفاخر و چهره‌های ماندگار قزوین]</ref><ref>سیدمحمد دبیرسیاقی [http://www.aftabir.com/lifestyle/view/111060/دبیر-سیاقی-قزوینی سایت آفتاب]</ref><ref>سیدمحمد دبیرسیاقی [http://www.rasekhoon.net/mashahir/show-103931.aspx وبگاه راسخون]</ref> دبیرسیاقی نزدیک به ۸۰ متن ادبی و تاریخی را تصحیح و چاپ کرده‌است<ref>سیدمحمد دبیرسیاقی [http://mafakherqazvin.ir/item.aspx?sid=h_311 سایت مفاخر و چهره‌های ماندگار قزوین]</ref><ref>وبگاه صداو سیمای مرکز قزوین [http://qazvin.irib.ir/index.php?option=com_content&view=article&id=2380:----&catid=102:1389-05-13-04-56-29 محمد دبیر سیاقی]</ref><ref>وبگاه صبح قزوین [http://sobheqazvin.ir/public/todaynews-15522.aspx مشاهیر قزوین|محمد دبیر سیاقی]</ref> که از میان آن‌ها می‌توان [[شاهنامه|''شاهنامه فردوسی'']]، ''دیوان [[منوچهری دامغانی]]''، ''[[نزهةالقلوب]]''، ''[[فرهنگ سروری|فرهنگ سُروری]]'' و ''سلطان [[جلال‌الدین خوارزمشاه]]'' و تصحیح [[لغت فرس|''لغت فرس'']] [[اسدی طوسی]] را نام برد.<ref>سالشمار زندگی علامه دهخدا [http://icps.ut.ac.ir/mo-dehkhoda.html وبگاه مؤسسهٔ دهخدا و مرکز بین‌المللی آموزش زبان فارسی]</ref> او میان سال‌های [[۱۳۲۶ (خورشیدی)|۱۳۲۶ (خورشیدی]]) تا [[۱۳۳۴ (خورشیدی)|۱۳۳۴ (خورشیدی]]) در گردآوری [[فرهنگ لغت]] با [[علی‌اکبر دهخدا]] همکاری داشت. از آن پس همکاری او با [[مؤسسه لغت‌نامه دهخدا و مرکز بین‌المللی آموزش زبان فارسی]] - تا [[۱۳۵۹ -(خورشیدی)]] که کار این اثر به پایان رسید - پی گرفته شد.<ref>تاریخچهٔ مؤسسه [http://icps.ut.ac.ir/about-f.html تارنمای مؤسسۀ دهخدا و مرکز بین‌المللی آموزش زبان فارسی]</ref> کار بزرگی که دبیرسیاقی در دست داشت، نوشته لغت‌نامه فارسی است که تاکنونتا کنون برخی از مجلدهای آن چاپ شده‌است.

محمد دبیرسیاقی پس از [[دوره ابتدایی]]، [[دبیرستان|دوره اول متوسطه]] را در دبیرستان شاهپور (امید) قزوین به پایان رساند.<ref>وب‌سایت نگاه‌مدیا [http://www.negahmedia.ir/media/show_podcast/58362 سیدمحمد دبیرسیاقی]</ref> وی پس از گرفتن دیپلم در سال ۱۳۱۸ وارد دانشگاه تهران شد. ایشان در سال ۱۳۲۴ دکتری ادبیات فارسی خود را از [[دانشگاه تهران]] دریافت کرد و در سال [[۱۳۲۵ (خورشیدی)|۱۳۲۵ (خورشیدی]]) به عضویت [[انجمن بین‌المللی ایران‌شناسی]] درآمد و سال‌ها به تدریس در دانشگاه تهران و مدتی نیز به تدریس در دانشگاه‌های [[چین]] و [[مصر]] پرداخت.<ref>سیدمحمد دبیرسیاقی [http://mafakher.net/archives/2223/ زندگی‌نامهٔ مفاخر،انجمن آثار و مفاخر فرهنگی]</ref> دبیرسیاقی تا هنگام [[بازنشستگی|ب از نشستگی]] در سال [[۱۳۵۳ (خورشیدی)|۱۳۵۳ (خورشیدی]]) کارمند [[وزارت دارایی]] بود.

در نواری صوتی از علی‌اکبر دهخدا، از سیاقی به‌عنوان جوانی کوشا در تنظیم ''لغت‌نامه'' یاد کرده‌است.<ref>سایت خبرگزاری مهر [http://old.mehrnews.com/fa/NewsDetail.aspx?NewsId=1041455 صدای دهخدا در رادیو]</ref> دبیرسیاقی از [[۱۳۵۷ (خورشیدی)|۱۳۵۷ (خورشیدی]]) تا هنگام مرگ عضو هیئت علمی [[انجمن آثار و مفاخر فرهنگی]] بود.

وی در ۱۶ مهرماه ۱۳۹۷ درگذشت و پیکرش در بهشت فاطمی قزوین به خاک سپرده شد.[[پرونده:Bokhara_6.jpg |بندانگشتی|جشن‌نامه سید محمد دبیرسیاقی - مجلهٔ ''بخارا''، شمارهٔشماره ٔ ۱۱۷]]

« از دید طول زندگی، چون روز چهارم اسفندماهاسفند ماه یکهزار و دویست و نود و هشت (خورشیدی) متولد شده‌ام، امروز که چهارم اسفند هزار و سیصد و نود و یک (خورشیدی) است، درست که به نود و دومین سال عمر پا نهاده‌ام و بی‌شک از اینکه چندگاه دیگر خواهم زیست، ناآگاهم، خدای تعالی داند و بس. عرض عمر حساب دیگری نیز دارد؛ بدین شرح:

۶۲ سال با پدر که در ۱۳۶۰ خورشیدی درگذشت، ۷۶ سال با مادر که در ۱۳۷۴ دار فانی را وداع گفت: تا امروز ۶۴ سال با همسر و ۶۰ سال با فرزندان. ۹ سال در مدرسه امید (شاهپور بعدی) قزوین با معلمانی سراپا اخلاص و شوق تعلیم دادن و مدیری با شخصیت چون غلامرضا شمس فرزند [[شمس‌العلما عبدالرب آبادی]] از نویسندگان [[نامه دانشوران]]، برای گذراندن دوره ابتدایی و ۳ سال اول متوسطه؛ یک سال در خدمت فرهنگ قزوین به تدریس حساب در دبستان پهلوی و دبستان ۱۵ بهمن و اداره دفتر دبیرستان پهلوی.

و سالی در دانشکده حقوق برای کسب فیض و پنج سال در [[دانشکده ادبیات دانشگاه تهران]] (دوره سه ساله [[لیسانس]] و دو ساله [[دکترا|دکتری]] زبان و ادبیات فارسی) با بهره‌مندی از محضر استادانیاس تا دانی چون [[احمد بهمنیار]]، سید [[محمدکاظم عصار|کاظم عصار]]، [[بدیع‌الزمان فروزانفر]]، [[ملک الشعرای بهار]] ، [[لطفعلی صورتگر]]، فاضل تونی ([[محمدحسین فاضل تونی]])، [[علی اصغر حکمت]] شیرازی،شیر از ی، [[محمدتقی مدرس رضوی]]، سید[[محمد تدین]]، [[محمدباقر هوشیار]]، [[غلامعلی رعدی آذرخشی|غلامعلی رعدی آذر خشی]]، [[علی‌اکبر سیاسی]]، [[ابراهیم پورداوود]]، [[محمد مقدم]]، [[ولی‌الله خان نصر]]، جلالی، و [[حسین خطیبی (استاد دانشگاه)|حسین خطیبی نوری]].

و مجموعاً ۴۵ سال تدریس در مدرسه عالی ادبیات که حکمت بنیاد نهاد و یزدانفر اداره می‌کرد و در مدرسه عالی حسابداری و آموزشگاه عالی [[وزارت دارایی]] و دانشکده علوم ارتباطات و نیز دو بار [[دانشگاه [[پکن]] [[چین]] و دو بار [[دانشگاه عین الشمس]] [[مصر]] و دانشگاه بین‌المللی قزوین و دانشگاه ملی شهید بهشتی تهران.

از سال ۱۳۲۵ خورشیدی تا سال درگذشت استادابراهیم پورداودپورداوود ([[۱۳۴۸ (خورشیدی)]] سِمتسِمَت دبیری انجمن ایرانشناسی ([[انجمن بین‌المللی ایران‌شناسی]]) را داشته‌ام.

و نیز عضویت هیئت علمی انجمن آثار ملی ([[انجمن آثار و مفاخر فرهنگی]]) را از ۱۳۵۶ (خورشیدی) تا سال ۱۳۸۹ (خورشیدی).

چند سال نیز جزو هیئت تحریریه علمی مجله پیام نور در [[دانشگاه پیام نور]] در تهران و دو سال مدیریت مجله «نشریه مالیات» وزارت دارایی را عهده‌دار بوده‌ام؛ قوانین و مقررات مصوب مالیاتی مورد عمل از سال ۱۲۹۶ (خورشیدی) تا سال ۱۳۴۴ (خورشیدی) را گردآوری کرده و به طبع رسانده‌ام و بیش از هشتادهش تا د مقاله در مسائل گوناگون نوشته‌ام که در مجلات مهم کشور به چاپ رسیده‌اند و نمونه همه را برای طبع جداگانه آماده ساخته‌ام.

شرح احوال و آثار برخی رجال علمی و ادبی را برای نشر در دائرةالمعارف‌هایی که در داخل یا خارج کشور طبع و نشر می‌شوند تهیه و تقدیم آنان کرده‌ام. سخنرانی‌ها در [[تهران]] و [[مشهد]] و [[کرمان]] و قزوین و نیز در کشورهای [[آلمان]] و [[ایالات متحده آمریکا|آمریکا]] و [[هند]] و [[چین]] به مناسبات مختلف ایراد نموده‌ام. سفرها با خانواده در ایران و نیز در اروپا و ترکیه و هند و کشور چین تنها یا با همسر و فرزندان داشته‌ام و ساعات بسیار با فرزندان صرف بررسی دروس و راهنمایی آنان کرده‌ام.

الف. استخدام در اداره فرهنگ قزوین به مدت یک سال تحصیلی ([[مهر ۱۳۱۷ خورشیدی]] تا پایان [[شهریور ۱۳۱۸ خورشیدی)]] با ماهی ۱۵ [[تومان]] حقوق، برای تدریس حساب در سال ششم دبستان پهلوی، دبستان ۱۵ بهمن و اداره دفتر دبیرستان پهلوی.

ب. استخدام در [[وزارت دارایی]] به عنوان کارمند آموزشی، با ماهی صدتومان حقوق و اشتغال در اداره کل مالیات‌های غیرمستقیم از سال ۱۳۱۹ تا سال ۱۳۲۷ (خورشیدی) در خدماتی چون مأمور وصول مالیات در شعبه راه‌آهن، معاون دایره قوانین و رئیس دفتر اداره و سپس انتقال به اداره کل مالیات‌های مستقیم، از سال ۱۳۲۷ (خورشیدی) تا سال ۱۳۵۳ (خورشیدی) در خدماتی چون ریاست دفتر اداره کل مالیات‌های مستقیم، عضویت کمیسیون‌های مالیاتی بدوی و نیز تجدیدنظر، ریاست اداره قوانین پیشکاری دارایی تهران و عضویت شورای عالی مالیاتی و عضویت کمیسیون ناظر بر انتصابات وزارتخانه، بازرسب از رس مخصوص مدیریت کل در نظارت بر اعمال مأموران وصول مالیات و اعزام به کشور [[انگلستان|انگلس تا ن]] طبق تصویب‌نامه هیئت دولت برای مطالعه در امور مالیاتی از فروردین تا پایان شهریورماه[[شهریور ۱۳۴۰ خورشیدی]].

ج. عضویت انجمن ایرانشناسی ([[انجمن بین‌المللی ایران‌شناسی]]) به مدیریت استاداس تا د [[ابراهیم پورداود]]؛ با عنوان دبیر انجمن از سال ۱۳۲۵ تا سال درگذشت استاداس تا د پورداود در سال ۱۳۴۸ خورشیدی و شرکت در تألیف آیین‌نامه و کتاب جشن سده از سلسله انتشارات انجمن.

د. اشتغال در لغت‌نامه دهخدا از خردادماه[[خرداد ۱۳۲۶ خورشیدی]] به مدت ۹ سال، با خود استاداس تا د و طبع حروف «ظ»، «ض»، «ل» و قسمتی از حروف «پ»، نظارت بر کارهای همکاران تا پایان یافتن تألیف لغت‌نامه و طبع و نشر آن در سال ۱۳۵۹ خورشیدی.

ه. تهیه مقدمات تألیف لغت‌نامه فارسی با استخراج لغات از متون منظوم و منثور طبع شده در سال‌های اخیر، به یاری دو تن از دستیاران و نظرخواهی از استاداناس تا دان ادب و تنظیم قواعد نود و دوگانه، برای تألیف آن لغت‌نامه و آغاز طبع آن بلافاصله پس از اتمام طبع [[لغت‌نامه دهخدا]]،دهخدا، در نیمه دوم سال ۱۳۵۹ خورشیدی و طبع شدن حرف «آ» و قسمتی از حرف «الف» به بعد تا سال ۱۳۸۸ (خورشیدی) به قطع رحلی و نیز در قطع وزیری و رقعی.

و. عضویت هیئت علمی انجمن آثار ملی [[انجمن آثار و مفاخر فرهنگی]] از سال ۱۳۵۶ خورشیدی تا سال ۱۳۸۹ خورشیدی.

ج. عضویت در هیئت تحریریهٔ مجله «پیک نور» (علوم انسانی) در [[دانشگاه پیام نور]] تهران، سال اول بهار ۱۳۸۳ تا سال هفتم بهار ۱۳۸۸ خورشیدی که مجله دایر بود.

ط. تدریس دستور زبان و متون فارسی در دانشگاه ملّی ([[دانشگاه شهید بهشتی]])

ی. تدریس دستور زبان و متون فارسی در پژوهشکده فرهنگ ایران ([[بنیاد فرهنگ ایران]])

ل. تدریس شاهنامه در دانشگاه بین‌الملل قزوین (دانشکده ادبیات) ([[دانشگاه بین‌المللی امام خمینی]])

م. تدریس در آموزشگاه عالی وزارت دارایی دستور زبان و متون فارسی به مدت ۵ سال از سال ۱۳۴۰ تا ۱۳۴۵ (خورشیدی) و قانون مالیات بر درآمد در [[آبادان]] و [[خرمشهر]] فروردین ۱۳۴۶ (خورشیدی)

ن. تدریس در بخش فارسی دانشگاه [[پکن]] به دعوت آن دانشگاه به مدت چهار ماه. فارسی و دستور به دانشجویان چینی و دانشجویان [[تاجیک|تا جیک]] فارسی‌خوان (فروردین تا تیرماهتیر ۱۳۶۴ (خورشیدی)

س. تدریس در بخش فارسی (قسم اللغه الفارسی) دانشکده ادبیات دانشگاه [[عین الشمس]] [[مصر]] (کلمهْالآداب، جامعه عین شمس) دو نوبت، هر کدام به مدت یک ماه و سخنرانی در «جامع ازهر» ([[دانشگاه الازهر]]) و دانشگاه «فؤاد اول» قاهره، دربارهٔ مسائل مختلف ادبی و تاریخ ادبیات ایران و غیره.

ع. جلسات هفتگی روزهای چهارشنبه از ساعت ۷ تا ساعت ۱۰ متشکل از استاداناس تا دان دانشگاه و ادیبان و مدیران برخی مطبوعات از بانوان و آقایان و قرائت [[شاهنامه]] به مدت ۵ سال و منظومه [[ویس و رامین]] و کلیات [[شاه داعی شیرازیداعی‌الله]] و [[بوستان سعدی]] و [[تاریخ بیهقی]] و [[چهار مقاله]] [[نظامی عروضی]] تا آغاز تابستان سال ۱۳۹۰ (خورشیدی).

ص. تدریس دستور زبان و متن فارسی در مدرسه عالی حسابداری تهران ([[مؤسسه عالی حسابداری]])

پی‌نوشت - در این متن که ظاهراً خودنوشته استاداس تا د است، تاریخ تولد را ۱۲۹۲ ذکر کرده‌اند که با ذکر ۹۲ سالگی خود در سال ۱۳۹۱ بنظر می‌رسد در نقل نوشته استاداس تا د در منبع مورد نظر اشتباه شده باشد.

عصر سه شنبه، بیست و هشتم دیماه سال ۱۳۹۵ دویست و هفتادهف تا د و هفتمین شب از مجموعه جلسات مجلهٔ [[مجله بخارا]] با همراهی [[بنیاد موقوفات دکتر محمود افشار]]، گنجینهٔ پژوهشی [[ایرج افشار]]، [[کتاب‌فروشی آینده]] و [[دایرةالمعارف بزرگ اسلامی]] به نام ''شب دکتر سید محمد دبیر سیاقی'' مراسمی برگزار شد. متن پیام استاداس تا د به این نشست به قرار زیر است:

و استاداس تا د طوس خود جامع و کامل چنین آغاز سخن کرده‌است:{{سخ}}

با نام آفریدگار جهان آغاز نظم کرده‌است که خود بهترین سر آغازستآغاز ست. از جان یاد کرده‌است که آدمی چیزی عزیزتر از آن ندارد.{{سخ}}

این بنده اگر توفیق چند نوبت طبع شاهنامه را بر اساس چاپ کلکته توسط ترنر ماکان و چاپ بروخیم تهران یافته‌ام، و اگر کشف‌الابیاتی برای شاهکار استاداس تا د سخن تهیه و نوبتی در دو مجلد و نوبت دیگر در یک مجلد به طبع رسانده‌ام و اگر مندرجات آن کتاب گران‌قدر را برای آسان‌سازیآسان‌س از ی و درک آن به نثر ساده در مجلدی تهیه کرده‌ام که به دفعات طبع و نشر شده‌است و در شمار کتاب‌های درسی قرار گرفته و اگر تمام شاهنامه را به قصد آسان‌سازیآسان‌س از ی مراجعه در ۲۶ جزوه همراه برگردان مطالب به نثر با برخی توضیحات لغوی ذیل صفحات تهیه و به طبع رسانده‌ام که به دفعات چاپ شده‌است؛ و اگر طی مقالاتی برخی نکته‌های تازهت از ه و درخور نقل به رشتهٔ تحریر درآورده‌ام این همه دِینی بوده‌است که به مناسبت استفاده از کار استاداس تا د سخن به او داشته‌ام و مکلف به ادای دِین خود بوده‌ام و خدای متعال را شاکرم که توفیق ادای دین عنایت فرمود.

همه کس می‌داند که اگر کسی وامی از صاحب مکنتی بستاندبس تا ند تا با آن مشکلات مادی زندگی خود را برطرف سازدس از د یا با آن وام کسب و کاری به راه اندازداند از د و سودی ببرد آن پرداخت وام و بری ساختن ذِمّه از گردن را کار فوق‌العاده‌ای درخور ستایشس تا یش و تکریم نباید به حساب آورد؛ لذا آنچه این بنده دربارهٔ شاهنامه و جزوه‌های بیست و ششگانه و برگردان شاهنامه از نظم به نثر ساده کرده‌ام یا کتابی با عنوان «زندگی‌نامهٔ فردوسی و سرگذشت شاهنامه» تهیه کرده و به چاپ رسانده‌ام یا مقالاتی در مجلات وقت، مرتبط با شاهنامه نوشته‌ام همه در حکم ادای دِین بوده‌است و بس.

شاهنامه را دیگر دانشی مردان به دفعات در کلکته و بمبئی و تهران و تبریز و فرانسه و آلمان و شوروی به چاپ رسانده و نشر کرده‌اند و نسخهٔ مصور ارزشمند مشهور آن را نیز. پیداست که کار همه عالمان و ناشران و مصححان درخور تکریم و ستایشس تا یش است که هم از آن جمله در زمینهٔ ادای دِین به استاداس تا د سخن فردوسی به مناسبت بهره‌گیری از حاصل سی و پنج ساله کار وی به چند تحقیق که طی مقالاتی در مجله‌های وقت طبع و نشر کرده‌ام اشارت می‌کنم:{{سخ}}

مقالاتی دربارهٔ «آفرین» جز در معنی متداول آن که مرادف احسنت است و آن جمله‌هایی ستایش‌آمیزس تا یش‌آمیز دعاگونه و ثناگونه است نام برده‌ام. حال و کار و کردار و رفتاررف تا ر نیک بزرگان در شاهنامه نمونه‌ها دربارهٔ فرمانروایان و ناموران دارد و موردی نیز دربارهٔ میش و غرمی است که رستم درمانده از تشنگی و فرسودگی از گرما را به چشمه آب رهنمون می‌گردد و آسوده می‌سازدمی‌س از د:

و نیز مقالاتی دربارهٔ مصرع: ''پدید آمد از فرّ او کان زر'' که اشارت به پدید آمدن معدن زری دارد به شکل درختی بر اثر زلزله و فروریختن کوهی در مشرق سیستانسیس تا ن به روزگار سلطنت سلطان محمود غزنوی و تا روزگار سلطنت سلطان مسعود غزنوی مورد بهره‌برداری بود و سپس بر اثر زلزله دیگر و فروریختن کوه ناپدید گشت و شرح آن در تاریخ گزیده حمدالله مستوفی آمده‌است.

تهیهٔ کشف الابیات برای شاهنامه نیز چنان‌که اشارت رفت خدمتی است که تقدیم به آستانآس تا ن آن که گفت:''جهان کرده‌ام از سخن چون بهشت'' کرده‌ام.{{سخ}}

به موردی با عنوان ''کنج'' که در مجلهٔ یغما درج شده‌است اشارت و با شرح بیت متضمن آن کلمه و نیز شرح بیت دیگر که دربردارندهٔ پنج فعل به نشانهٔ پنج جمله است ختم مقال می‌کنم و عذرخواه تصدیع و متشکر از ابرازابر از حوصله و شکیب حضار گرامی کِی گردم.

آغاز داستانداس تا ن رستم و سهراب در شاهنامه این بیت است:

اما شرح بیتی در نهایت سادگی و روانی، دربردارندهٔ پنج فعل به نشانهٔ پنج جمله نشان‌دهندهٔ هنر استاداس تا د سخن:

در خوان پنجم، رستم به کشتزاری می‌رسد لگام از سر رخش برمی‌دارد و او را برای چرا رها می‌سازدمی‌س از د و خود سپر زیر سر می‌نهد و به خواب می‌رود و دشتبان مزرعه آنجا می‌آید اسب را در کِشت مشغول چرا و سوارش را خفته می‌بنید و با چوبدست خود بر پای رستم می‌کوبد که:

من اگرچه چهار پنج دفعه ''شاهنامه'' چاپ کرده‌ام و جزوه‌هایی از آن هنوز با لغت و معنی زیر چاپ است، ولی ''شاهنامهٔ'' من تصحیح با نسخه‌های متعدد نبوده. من اهمیت کار خالقی را با کار ''[دیوان] منوچهریِ'' خودم مقایسه می‌کنم. سال ۱۳۲۴، وقتی دورهٔ دکتری را در دانشگاه تمام کردم، سه سال روی [[منوچهری دامغانی|منوچهری]] کار کردم. ۲۷ نسخه و چندین متن که اشعار منوچهری در آن‌ها بود جمع‌آوری کردم و در آن سه سال، شب و روز روی آن کار کردم تا آن را آماده کردم. این کتاب منوچهری سه‌هزار بیت است و کار خالقی‌مطلق بر اساس ده‌ها نسخه است. وقتی با منوچهری قیاس شود، خوب ''شاهنامه'' حدود ۴۸هزار بیت است؛ پس در حقیقت او ۱۷برابر من کار کرده‌است؛ بنابراین، ارزش کار او ۱۷برابر کار منوچهری من است. یکی از کارهای ارزنده‌ای که در تصحیح متون بعدها سرمشق قرار گرفت. وی افزود: دایرةالمعارف بزرگ اسلامی با جشنی که برای آن کتاب و خالقی گرفت زحمات او را تا حدی ادا کرده؛ ولی امیدوارم با کتاب او حق فردوسی هم ادا شده باشد. دبیرسیاقی ادامه داد: من معتقدم پژوهش روی شاهنامه کار یک نفر نیست. افرادی باید باشند که هم به علوم اسلامی آشنا باشند و هم شعرهای قبل از فردوسی را جمع‌آوری کرده باشند و نسخه‌هایی را هم که قدیمی هستند و به زمان فردوسی نزدیک هستند جمع کنند تا یک جمعی با این خصوصیات شاهنامه را چاپ کنند. امیدوارم که یک چنین کتابی که از سوی خالقی مطلق منتشر شده پایه قرار بگیرد تا حق فردوسی آنچنان که باید ادا شود. وی سپس دربارهٔ تعدد نسخ در این تصحیح و انتقاد برخی به این تصحیح که متنی دوگانه است، گفت: تصحیح دو جور است. کسانی امثال [[محمد قزوینی]] و [[مجتبی مینوی]] معتقد بودند که باید قدیمی‌ترین نُسَخ را اصل قرار داد و به‌تدریج نسخه‌های دیگر را با آن مقایسه کرد و در پاورقی آورد؛ ولی ''شاهنامه'' چون نسخهٔ اصل ندارد، بنابراین باید تلفیقی کار شود؛ مثل همان کاری که بنده در تصحیح ''دیوان منوچهری'' کرده‌ام؛ و کسانی مثل دهخدا و بهار و دیگران که اهلیت این کار را داشتند آن را قبول کردند؛ بنابراین خالقی نمی‌توانست یک نسخه را اصل قرار بدهد و بقیه را فرع، برای اینکه نسخه اصلی نداریم. این ایراد به کار خالقی مطلق وارد نیست. اما دربارهٔ نسخه فلورانس، یکی از استاداناس تا دان مبرز که به کتابخانه فلورانس رفته و آن نسخه را از نزدیک دیده، می‌گوید تاریخ آن متعلق به یکصد سال بعد از فردوسی است؛ ولی با این حال کسی نمی‌گوید که آن اصیل نیست. خالقی مطلق چندین سال در یک اتاقا تا ق دربسته نشسته و این کار را انجام داده و باید حق زحمات او ادا شود؛ ولی حق فردوسی هم اینجا مطرح است که آیا ادا شد یا خیر؟ وی ادامه داد: برای ادا کردن حق فردوسی عده‌ای باید جمع شوند و روی آن کار بکنند. افرادی باید باشند که عربی خوب بدانند. ما یک کتابی داریم به نام [[خردنامه (منظومه)|خردنامه]] که در همان زمان ترجمهٔ بُنداری ([[بنداری اصفهانی]]) تألیف شده. این نویسنده آمده <nowiki>یک</nowiki> کلام حضرت [[علی]] را گرفته، به‌عنوان کلمهٔ قصار و بعد از کلمات حکمای یونان، سقراط و ارسطو و افلاطون در برابر آن کلمه قصار جملاتی پیدا کرده. بعد از این، شعرهایی از فردوسی پیدا کرده متناسب با کلمات و جملات آن حکما و حضرت علی که ۲۵۰ بیت از ''شاهنامه'' را انتخاب کرده‌است. دبیرسیاقی در پایان افزود: کار خالقی کار عظیمی است و می‌تواند برای تصحیح عالی ''شاهنامه'' به وسیلهٔ یک جمع پایه قرار گیرد.<ref>سیدمحمد دبیرسیاقی [http://www.farsnews.com/newstext.php?nn=8604230076 وبگاه خبرگزاری فارس]</ref>

[[مجله بخارا]] شماره ۱۱۷ خود، فروردین /اردیبهشت ماه سال ۱۳۹۶ را به محمد دبیرسیاقی اختصاص داده‌است. از جمله مطالب این دوماهنامه، چند مقاله از محمد دبیرسیاقی و مقاله ''هفتادمینهف تا دمین سال آغاز همکاری دکتر سیدمحمد دبیرسیاقی با سازمانس از مان لغت‌نامه دهخدا'' به قلم احسان اکبری است.<ref>http://www.mirasmaktoob.ir/fa/news/6665</ref>

در سیزدهمین آیین بزرگداشت حامیان نسخ خطی از دو شخصیت نامدار، یعنی سید [[عبدالعزیز محقق طباطبایی]] یزدی و نیز سید محمد دبیرسیاقی، به عنوان نسخه پژوهان برگزیده، تجلیل شد. کتاب ارج‌نامه توسط سید فرشید سادات شریفی نوشته شده‌است. چاپ کتاب در دیماه ۱۳۹۲ توسط [[سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران|س از مان اسناد و کتابخانه ملی ایران]] انجام شده‌است.[[پرونده:Arjname-dr-siaghi.jpg|بندانگشتی|ارج‌نامه حامیان نسخ خطی]]استاداس تا د دبیرسیاقی در سال ۱۳۲۴ موفق به دریافت دکترای رشته زبان و ادبیات فارسی شد و از دو سال پس از آن در امر تدوین لغت‌نامه با علامه دهخدا همکار گردید و هم‌زمان به تدریس در مراکز آموزش عالی نیز اهتمام نمودند.

ایشان با عشق و مجاهدتی کم‌نظیر، تاکنونتا کنون نزدیک به '''چهل اثر تألیفی''' و '''نود تصحیح و گردآوری''' و '''بیش از صد مقاله''' در موضوعات ادبی و لغوی و جز آن منتشر نموده‌اند.<ref>http://www.ketab.ir/modules.php?name=News&op=pirbook&bcode=1824838</ref>

به گزارش خبرگزاری مهر، طی مراسمی در مرکز اسناد و کتابخانه ملی قزوین که با حضور جمعی از اصحاب فرهنگ استاناس تا ن برگزار شد، از سردیس سیدمحمد دبیرسیاقی، نویسنده، شاعر و استاداس تا د ادبیات فارسی پرده‌برداری شد.[[پرونده:IMG08274053.jpg|بندانگشتی|مراسم رونمایی از سردیس سید محمد دبیرسیاقی]]در این مراسم حجه الاسلام و المسلمین سیدمهدی حسینی رئیس مرکز اسناد و کتابخانه ملی قزوین گزارشی از فعالیت‌ها و اقدامات این مرکز بیان کرد و حضور استاداس تا د دبیرسیاقی را فرصتی مغتنم برای معرفی بهتر این مرکز و مایه دلگرمی همکاران خود دانست و از حضور سایر اندیشمندان در این مرکز استقبال کرد.

در ادامه این مراسم دبیرسیاقی نیز طی سخنانی بر اهمیت و توجه جدی به مسائل فرهنگی در استاناس تا ن قزوین تأکید کرده و حضور مرکز اسناد و کتابخانه ملی قزوین را برای این امر مغتنم دانست.

اضافه می‌شود جواد حضرتی‌ها مشاور فرهنگی استانداراس تا ندار قزوین نیز در این مراسم حضور داشت.

سیدمحمد دبیرسیاقی مصحح متن‌های کهن فارسی است و در بین سال‌های ۱۳۲۶ تا ۱۳۳۴ در گردآوری لغتنامه دهخدا همکاری داشت. وی همچنین از سال ۱۳۵۷ عضو انجمن آثار مفاخر فرهنگی ایران بوده‌است و تاکنونتا کنون نزدیک به هشتادهش تا د متن ادبی و تاریخی را تصحیح و منتشر کرده‌است.<ref>رونمایی از سردیس دبیرسیاقی در شعبه قزوین کتابخانه ملی قزوینی [http://www.mehrnews.com/news/2269389/رونمایی-از-سردیس-دبیرسیاقی-در-شعبه-قزوین-كتابخانه-ملی وبگاه خبرگزاری مهر]</ref>

کتابخانه دبیرسیاقی در شهر [[محمدیه (قزوین)|محمدیه (قزوین]]) قرار دارد. محمد دبیرسیاقی در سال ۱۳۷۳ با فروختن خانه شخصی خود در [[زعفرانیه]] تهران، به شهر [[میرعماد]] و [[دهخدا]] و [[عارف]] بازگشتب از گشت و کتابخانه‌ای در شهر محمدیه (۱۲ کیلومتری قزوین) بنیاد نهاد. اینک کتابخانه غنی و بی‌نظیر ایشان، به روی پژوهشگران و جوانان و دانشگاهیان آغوش گشوده‌است.<ref>http://www.iran-newspaper.com/Newspaper/MobileBlock?NewspaperBlockID=167179</ref>[[پرونده:38c7_تابلو.jpg|بندانگشتی|کتابخانه عمومی دبیرسیاقی در شهر [[محمدیه (قزوین)]] ]]مسوول کتابخانه عمومی دبیرسیاقی شهر محمدیه، از معلمان و مربیان فعال در امر کتاب و کتابخوانی که نقشی مهم و اثرگذار در راستایراس تا ی جذب هرچه بیشتر مخاطبان به کتابخانه دارند، تقدیر کرد.

مهدی رشوند یادآور شد: معلمان و مربیان نقشی مهم و اثرگذار در افزایش فرهنگ و بصیرت افراد برعهده دارند و با همکاری و حمایت از کتابخانه‌های عمومی توانند موجب ارتقای مطالعهٔ مفید و دانش عمومی‌شوند که کتابخانه عمومی دبیرسیاقی شهر محمدیه این دستاورددس تا ورد ارزشمند را حفظ خواهد کرد.<ref>http://www.qazvinpl.ir/Portal/home/?news/16923/482197/773635/کتابخانه-دبیرسیاقی-شهر-محمدیه-از-معلمان-فعال-در-حوزه-کتابخوانی-تقدیر-کرد</ref>

=== برخی از تصحیح و تالیف‌هایتا لیف‌های محمد دبیرسیاقی ===

آثار تصحیح شده دبیرسیاقی با عنوان به کوشش دبیرسیاقی منتشر شده‌است. برخی از تألیف‌ها و تصحیح‌های استاداس تا د در زیر آمده‌است:

* جشن سده - (نشریه انجمن ایران‌شناسی) شماره۲شماره ۲ - سال۱۳۲۴ - محمد دبیرسیاقی از جمله نویسندگان مجموعه جشن سده بوده‌اند. این مجموعه در سال ۱۳۹۳ توسط نشر بلور، به صورت کتاب منتشر می‌شود.<ref>https://ketab.io/book/120589/جشن-سده-نشریه-انجمن-ایرانشناسی-ش۲-۱۳۲۴</ref><ref>http://www.iranboom.ir/tazeh-ha-sp-285929972/khabar/14758-ketab-jashn-sade.html</ref>

* عدالت اسمعیل سامانی (شعر) - مجله جلوه - تیر ۱۳۲۴ - شماره۱شماره ۱ (ص۳۱)

* خورشید و باد (شعر) - مجله جلوه -مهر۱۳۲۴شماره۴ مهر۱۳۲۴ شماره ۴ (ص۱۹۴)

* بهار مازندرانم از ندران (شعر) - مجله جلوه -آذر۱۳۲۴شماره۶ آذر ۱۳۲۴ شماره ۶ (ص۲۸۷)

* رکوب الکوسج یا کوسه برنشسته - مجله جلوه - بهمن۱۳۲۴ - شماره۷و۸شماره ۷و۸ (۷صفحه۷ صفحه -از۳۴۷تا۳۵۳ از ۳۴۷ تا ۳۵۳)

* جولاهه و دانشمند - مجله جلوه -بهمن۱۳۲۴شماره۷و۸ بهمن۱۳۲۴ شماره ۷و۸ (ص۴۲۴)

* نوروز و بهار (شعر) - مجله جلوه - اسفند ۱۳۲۴ - فروردین ۱۳۲۵ -شماره۹و۱۰ شماره ۹و۱۰ (ص۴۴۹)

* بهمنجنه - مجله جلوه - اسفند ۱۳۲۴ -فروردین۱۳۲۵ شماره۹و۱۰فروردین ۱۳۲۵ شماره ۹و۱۰ (۵صفحه۵ صفحه -از۴۵۳تا۴۵۷ از ۴۵۳ تا ۴۵۷)

* برزیگر و شاعر (شعر) - مجله جلوه - اردیبهشت ۱۳۲۵ شماره۱۱شماره ۱۱ (۲صفحه۲ صفحه -از۵۶۹تا۵۷۰ از ۵۶۹ تا ۵۷۰)

* حمزة بن عبدالله خارجی یا (حمزه پسر آذرکآذر ک شاری) و افسانه رموز حمزه - مجله جلوه - مهر ۱۳۲۵شماره۱۴۱۳۲۵ شماره ۱۴ (۳صفحه۳ صفحه -از۱۱۰تا۱۱۲ از ۱۱۰ تا ۱۱۲)

* عقاب (شعر) - مجله جلوه - آبان و آذر ۱۳۲۵ شماره۱۵و۱۶شماره ۱۵و۱۶ (۲صفحه۲ صفحه -از۱۹۲تا۱۹۳ از ۱۹۲ تا ۱۹۳)

* تقریظ - دینکرد - مجله جلوه - آبان و آذر ۱۳۲۵شماره۱۵و۱۶۱۳۲۵ شماره ۱۵و۱۶ (۲صفحه۲ صفحه -از۱۹۳تا۱۹۴ از ۱۹۳ تا ۱۹۴)

* حمزة بن عبدالله خارجی و کتاب رموز حمزه (۲) - مجله جلوه - آبان و آذر۱۳۲۵شماره۱۵و۱۶آذر ۱۳۲۵ شماره ۱۵و۱۶ (۴صفحه۴ صفحه -از۱۴۰تا۱۴۳ از ۱۴۰ تا ۱۴۳)

* با بنفشه فروش (شعر) - مجله جلوه - بهمن و اسفند۱۳۲۵اسفند ۱۳۲۵ -شماره۱۸و۱۹ شماره ۱۸و۱۹ (ص۲۸۶)

* حمزة بن عبدالله خارجی و کتاب رموز حمزه (۳) - مجله جلوه - بهمن و اسفند۱۳۲۵شماره۱۸و۱۹اسفند ۱۳۲۵ شماره ۱۸و۱۹ (۵صفحه۵ صفحه -از۳۷۷تا۳۸۱ از ۳۷۷ تا ۳۸۱)

* سرو کاشمر - مجله دانشنامه -خرداد۱۳۲۶شماره۱ خرداد ۱۳۲۶ شماره ۱ (۱۹صفحه۱۹ صفحه -۱۸۵تا۲۰۳ ۱۸۵ تا ۲۰۳)

* حمزة ابن عبدالله خارجی و کتاب رموز حمزه (۴) - مجله جلوه -خرداد۱۳۲۶شماره۱۰ خرداد ۱۳۲۶ شماره ۱۰ (۶صفحه۶ صفحه -از۵۲۵تا۵۳۰ از ۵۲۵ تا ۵۳۰)

* صبح و شام - مجله دانشنامه -خرداد۱۳۲۶شماره۱ خرداد ۱۳۲۶ شماره ۱ (۵صفحه۵ صفحه -از۶۳تا۶۷ از ۶۳ تا ۶۷)

* بیداد و هوس - مجله دانشنامه -آبان۱۳۲۶شماره۲ آبان ۱۳۲۶ شماره ۲ (۸ صفحه - ۴۲ تا۴۹تا ۴۹)

* انصاف بزرگان ما - مجله جلوه - فروردین -۱۳۲۶شماره۲۰ ۱۳۲۶ شماره ۲۰ (۵صفحه۵ صفحه -از۳۹۶تا۴۰۰ از ۳۹۶ تا ۴۰۰)

* جامه سپید در مراسم سوگواری - مجله پشوتن - شماره ۵۵ سال اول

* کتاب صورت شاهان ساسانی - مجله پشوتن -آبان۱۳۲۷شماره۸ آبان ۱۳۲۷ شماره ۸

* تحقیقات ادبی:لبیبی و اشعار او (۱) - مجله مهر -مرداد۱۳۳۱شماره۸۷ مرداد ۱۳۳۱ شماره ۸۷ (۳صفحه۳ صفحه -از۳۱۰تا۳۱۲ از ۳۱۰ تا ۳۱۲)

* رودکی و سندبادنامه (شعر) - [[مجله یغما]] - مهر ۱۳۳۴شماره۸۷۱۳۳۴ شماره ۸۷ (۵صفحه۵ صفحه -۳۲۰تا۳۲۴ ۳۲۰ تا ۳۲۴)

* رودکی و سندبادنامه (شعر) - [[مجله یغما]] - سال هشتم -آذر۱۳۳۴شماره۹ آذر ۱۳۳۴ شماره ۹ (پیاپی۸۹پیاپی ۸۹) (۴صفحه۴ صفحه -از۴۱۳تا۴۱۶ از ۴۱۳ تا ۴۱۶)

* رودکی و سندبادنامه (تکمله) - [[مجله یغما]]سال نهم تیر۱۳۳۵شماره۴تیر ۱۳۳۵ شماره ۴ (پیاپی۹۶پیاپی ۹۶) (۲صفحه۲ صفحه -از۱۵۷تا۱۵۸ از ۱۵۷ تا ۱۵۸)

* یادی از دهخدا در اولین سالگرد مرگ استاداس تا د - مجله یغما -۱۳۳۶شماره۱۰۵ ۱۳۳۶ شماره ۱۰۵ (۴صفحه۴ صفحه -از۱۲ تا۱۵از ۱۲ تا ۱۵)

* بخیل - ظریف - مجله یغما - مرداد ۱۳۳۷شماره۱۲۱۱۳۳۷ شماره ۱۲۱ (صفحه۲۰۸صفحه ۲۰۸)

* [[شاه داعی شیرازی|شاه داعی شیر از ی]] - مجله ایران‌آباد - آبان ۱۳۳۹ - شماره ۸

* سفرنامه حاج نجم‌الملک (نجم‌الدوله) - مجله ایران‌آباد -اسفند۱۳۳۹شماره۱۲ اسفند ۱۳۳۹ شماره ۱۲

* پدید آمد از فرّ او کان زر - [[مجله آینده]] - سال هفدهم

* فرهنگ منظومه - مجله یغما - =بهمن ۱۳۴۰شماره۱۶۳۱۳۴۰ شماره ۱۶۳ (۳صفحه۳ صفحه -از۴۹۹تا۵۰۱ از ۴۹۹ تا ۵۰۱)

* مرگ مینورسکی - مجله [[دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه تهران]] - سال چهاردهم ۱۳۴۶ شماره۵و۶شماره ۵و۶ (پیاپی۵۷و۵۸پیاپی ۵۷و۵۸)

* احمد اطمعه - (دربارهٔ مجمع‌الفرس، فرهنگ سُروری) [[مجله یغما]] -مرداد۱۳۴۶ مرداد ۱۳۴۶ -شماره۵ شماره ۵ (پیاپی۲۲۹پیاپی ۲۲۹) (۴صفحه۴ صفحه -از۲۴۸تا۲۵۱ از ۲۴۸ تا ۲۵۱)

* بیم سجود/تقدیم به روان پاک استاداس تا د مرحوم علی اکبر دهخدا - مجله یغما - شهریور ۱۳۴۶ -شماره۲۳۰ شماره ۲۳۰ (۱صفحه۱ صفحه -از۳۱۷تا۳۱۷ از ۳۱۷ تا ۳۱۷)

* زندگی سلطان جلال‌الدین خوارزمشاه - مجله آموزش و پرورش (تعلیم و تربیت) - ۱۳۴۶ شماره۱۹۷و۱۹۸شماره ۱۹۷و۱۹۸ (۳صفحه۳ صفحه -از۱۰۱تا۱۰۳ از ۱۰۱ تا ۱۰۳)

* نقش نام آدم و حوا - مجله یغما -فروردین۱۳۴۷شماره۲۳۵ فروردین ۱۳۴۷ شماره ۲۳۵ (تکرار شماره ) (ص۳۲)

* دربارهٔ سال درگذشت سعدی - مجله وحید -اردیبهشت۱۳۵۰شماره۸۹ اردیبهشت ۱۳۵۰ شماره ۸۹ (۵صفحه۵ صفحه -از۱۹۰تا۱۹۴ از ۱۹۰ تا ۱۹۴)

* لطیفه - [[مجله یغما]] ۱۳۵۰شماره۳۱۳۵۰ شماره ۳ (پیاپی۲۷۳پیاپی ۲۷۳) (ص۱۶۲)

* حاصل مسابقه (شعر) - مجله وحید - دی ۱۳۵۰شماره۹۷۱۳۵۰ شماره ۹۷ (۴صفحه۴ صفحه -از۱۴۳۲تا۱۴۳۵ از ۱۴۳۲ تا ۱۴۳۵)

* هم‌شکل حاکم - دزد و بینوا - مجله وحید - فروردین ۱۳۵۱شماره۱۰۰۱۳۵۱ شماره ۱۰۰ (۱صفحه۱ صفحه - ص۱۰)

* کفش طلحک (اشعار) - مجله وحید - خرداد ۱۳۵۱شماره۱۰۲۱۳۵۱ شماره ۱۰۲ (۲صفحه۲ صفحه -از۲۶۳تا۲۶۴ از ۲۶۳ تا ۲۶۴)

* رودکی… آن تیرهتیر ه چشم شاعر روشن بین - [[مجله نگین]] -مرداد۱۳۵۲شماره۹۹ مرداد ۱۳۵۲ شماره ۹۹ (۳صفحه۳ از۶۴تا۶۶صفحه از ۶۴ تا ۶۶)

* مقدمه یک نسخه (دربارهٔ جمع‌آوری مقالات عباس آشتیانی است) - [[مجله یغما]] - ۱۳۵۳ شماره یک (پیاپی۳۰۷پیاپی ۳۰۷) (۳صفحه۳ صفحه -از۱۷تا۱۹ از ۱۷ تا ۱۹)

* بسحاق اطعمه - احمد اطعمه - [[مجله یغما]] -آبان۱۳۵۴شماره۳۲۶ آبان ۱۳۵۴ شماره ۳۲۶ (۲صفحه۲ صفحه -از۴۹۶تا۴۹۷ از ۴۹۶ تا ۴۹۷)

* سر حق (اشعار) - [[مجله یغما]] -خرداد۱۳۵۵شماره۳۳۳ خرداد ۱۳۵۵ شماره ۳۳۳ (۱صفحه۱ صفحه -از۱۶۵تا۱۶۵ از ۱۶۵ تا ۱۶۵)

* دربارهٔ تصحیح شاهنامه - نشریه [[دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه فردوسی مشهد]] مجله جستارهای ادبی - سال دوازدهم - تابستان۱۳۵۵تابستان ۱۳۵۵ (شماره ۴۶ ISC (۱۱صفحه۱۱ صفحه -از۳۲۰تا۳۳۰ از ۳۲۰ تا ۳۳۰)

* خوانندگان و ما - مجله [[هنر و مردم]] -دی۱۳۵۵شماره۱۷۱ دی۱۳۵۵ شماره ۱۷۱ (۲صفحه۲ صفحه -از۹۱تا۹۲ از ۹۱ تا ۹۲)

* کنج - [[مجله یغما]] -اسفند۱۳۵۶شماره۱۲ اسفند ۱۳۵۶ شماره ۱۲ (پیاپی۳۵۴پیاپی ۳۵۴) (۵صفحه۵ صفحه -از۷۴۱تا۷۴۵ از ۷۴۱ تا ۷۴۵)

* احتجاجات و سؤالات و توضیحات - [[مجله یغما]] -اردیبهشت۱۳۵۷شماره۳۵۶ اردیبهشت ۱۳۵۷ شماره ۳۵۶ (۴صفحه۴ صفحه -از۱۲۲تا۱۲۵ از ۱۲۲ تا ۱۲۵)

* احتجاجات و سؤالات و توضیحات - [[مجله یغما]] - مهر ۱۳۵۷شماره۳۶۱۱۳۵۷ شماره ۳۶۱ (۳صفحه۳ صفحه -از۴۴۲تا۴۴۴ از ۴۴۲ تا ۴۴۴)

* پروازپرو از - [[مجله یغما]] -بهمن۱۳۵۷شماره۳۶۵ بهمن ۱۳۵۷ شماره ۳۶۵ (۲صفحه۲ صفحه -از۶۵۳ تا۶۵۴از ۶۵۳ تا ۶۵۴)

* سیزده ره صد هزار - [[مجله یغما]] -بهمن۱۳۵۷شماره۳۶۵ بهمن۱۳۵۷ شماره ۳۶۵ (۲صفحه۲ صفحه -از۶۹۵تا۶۹۶ از ۶۹۵ تا ۶۹۶)

* امثال و حکم دهخدا - [[مجله آینده]] سال پنجم پاییز۱۳۵۸شماره۷و۸و۹پاییز ۱۳۵۸ شماره ۷و۸و۹

* نامه دخو قزوینی و دخو گیلانی - [[مجله آینده]] - سال ششم - مهر و آبان۱۳۵۹شماره۷و۸آبان ۱۳۵۹ شماره ۷و۸

* سابقه کتاب لغت در فارسی و منظومه جامع‌اللغات - [[مجله آینده]] - سال هفتم فروردین و اردیبهشت ۱۳۶۰شماره۱و۲۱۳۶۰ شماره ۱و۲

* حسین‌قلی‌خانی - [[مجله آینده]] - سال هشتم آذر۱۳۶۱شماره۹آذر ۱۳۶۱ شماره ۹

* اصالت ابیاتی از شاهنامه فردوسی که در نسخه‌های قدیم نیست - مجله جستارهای ادبی - پاییز و زمستان ۱۳۶۹شماره‌های۹۰و۹۱۱۳۶۹ شماره ‌های۹۰و۹۱ ISC (۱۷صفحه۱۷ صفحه -از۳۶۷تا۳۸۳ از ۳۶۷ تا ۳۸۳)

* یاد و یادبودها: وسواس و دقت علمی عباس اقبال - [[مجله کلک]] - بهمن و اسفند ۱۳۶۹شماره۱۱و۱۲۱۳۶۹ شماره ۱۱و۱۲ (۵صفحه۵ صفحه -از۳۳۲تا۳۳۶ از ۳۳۲ تا ۳۳۶)

* مزاری از خاندان برهانان قزوین در چین و کتیبه آن - مجله وقف میراث جاویدان - بهار ۱۳۷۳ -شماره۵ شماره ۵ (۴صفحه۴ صفحه -از۹۴تا۹۷ از ۹۴ تا ۹۷)

* عالم ربانی حاج ملاعبدالوهاب قزوینی (اولین متولی موقوفات مسجدالنبی قزوین) - مجله وقف میراث جاویدان - تابستان ۱۳۷۳شماره۶۱۳۷۳ شماره ۶ (۹صفحه۹ صفحه -از۳۶تا۴۴ از ۳۶ تا ۴۴)

* چند سند وقفی مربوط به قزوین - مجله وقف میراث جاویدان - پاییز و زمستان۱۳۷۴زمستان ۱۳۷۴ شماره ۱۱و۱۲ شماره۱۱و۱۲(۱۲صفحه۱۲ صفحه -از۷۰تا۸۱ از ۷۰ تا ۸۱)

* چوگان - مجله نامه فرهنگستان ۳/۲ -پاییز۱۳۷۵شماره پاییز۱۳۷۵ شماره (۷ ۴) ISC (از ص۱۲۶تا۱۲۹ص۱۲۶ تا ۱۲۹)

* نامه رسیده - مجله [[اطلاعات سیاسی-اقتصادی|اطلاعات سیاسی - اقتصادی]] - خرداد و تیر۱۳۷۶شماره۱۱۷و۱۱۸تیر ۱۳۷۶ شماره ۱۱۷و۱۱۸ (از۱۷۷تا۱۷۷از ۱۷۷ تا ۱۷۷)

* نامه‌ها - نویسنده: مایل هروی - با همکاری فروغ نجیب و جلال متینی - مجله نامه فرهنگستان - تابستان ۱۳۷۶ (شماره ۱۰ ۶۱۰۶) ISC (از صفحه۱۹۱تا۱۹۶صفحه ۱۹۱ تا ۱۹۶)

* هر دم ازیناز ین کاروان همسفران می‌روند - [[مجله بخارا]] -آذر۱۳۷۷شماره۳ آذر ۱۳۷۷ شماره ۳ (۴صفحه۴ صفحه -از۴۵۶تا۴۵۹ از ۴۵۶ تا ۴۵۹)

* سید و خندان، چگونه «سید خندان» شد؟ - [[مجله بخارا]] - -مهر۱۳۷۸شماره۸ مهر۱۳۷۸ شماره ۸ (۳صفحه۳ صفحه -۳۶۵تا۳۶۷ ۳۶۵ تا ۳۶۷)

* وقف نامه دو قنات صدرآباد و کاظم‌آباد و دکان‌های پیرامون باغ نظامیه تهران - مجله وقف میراث جاویدان -زمستان۱۳۷۸ زمستان ۱۳۷۸ -شماره۲۸ شماره ۲۸ (۸صفحه۸ صفحه -از۲۹تا۳۶ از ۲۹ تا ۳۶)

* مجلس شورای کبرای دولتی (مقالات) - نقد و بررسی کتاب فرزان (۱۰) - [[بخارا]] -فروردین۱۳۷۹شماره۱۱ فروردین ۱۳۷۹ شماره ۱۱ (۱۳صفحه۱۳ صفحه - از ۳۰۶تا۳۱۸۳۰۶ تا ۳۱۸)

* وین، دیر، دین - مجله نامه فرهنگستان -تابستان۱۳۷۹ تابستان ۱۳۷۹ (شماره۱۵شماره ISC۱۵ISC (۸ (صفحه۸۸صفحه -تا۹۵ ۸۸ تا ۹۵)

* وصفی از کاخ‌های صاحبقرانیه - مجله نامه انجمن -بهار۱۳۸۰شماره۱ بهار ۱۳۸۰ شماره ۱ (۵صفحه۵ صفحه -از۶۶تا۷۰ از ۶۶ تا ۷۰)

* سفرنامه حکمت (۱) - مجله نامه انجمن - پاییز ۱۳۸۰شماره۱۳۸۰ شماره ۳ (۲۳صفحه۲۳ صفحه -از۱۰۵تا۱۲۷ از ۱۰۵ تا ۱۲۷)

* سفرنامه حکمت (۲) - مجله نامه انجمن - زمستان ۱۳۸۰شماره۴۱۳۸۰ شماره ۴ (۱۸صفحه۱۸ صفحه -از۶۹تا۸۶ از ۶۹ تا ۸۶)

* شاهنامه پژوهی و تدوین شاهنامه - مجله فرهنگ اصفهان- (۱۳۸۰-) ویژه همایش شاهنامه پژوهی

* اشعار فردوسی در خردنامه و مواضع آن‌ها در شاهنامه - مجله نامه انجمن -بهار۱۳۸۱ بهار ۱۳۸۱ - شماره۵شماره ۵ (۱۵صفحه۱۵ صفحه -از۴تا۱۸ از ۴ تا ۱۸)

* نامه‌ها - مجله نامه فرهنگستان -تابستان۱۳۸۲ تابستان ۱۳۸۲ - شماره (۱۵۲۱) ISC -صفحه۲۹۶تا۳۱۰ صفحه ۲۹۶ تا ۳۱۰)

* نقد و رد افسانه‌ها دربارهٔ فردوسی و شاهنامه - مجله نامه انجمن -بهار۱۳۸۳ شماره۱۳بهار ۱۳۸۳ شماره ۱۳ (۱۷صفحه۱۷ صفحه -از۵۴تا۷۰ از ۵۴ تا ۷۰)

* سردر عالی قاپوی قزوین یا آیینه عبرت - مجله نامه انجمن - تابستان ۱۳۸۳ شماره۱۴شماره ۱۴ (۱۳ صفحه - از ۱۳۹تا۱۵۱۱۳۹ تا ۱۵۱)

* موقوفات انیس الدوله - مجله وقف میراث جاویدان - تابستان ۱۳۸۴ - شماره ۵۰ (۱۴ صفحه - از ۲۰ تا ۳۳)

* کتابچه املاک وقفی و خالصه و اربابی ایران - مجله وقف میراث جاویدان - زمستان ۱۳۸۵شماره۵۶۱۳۸۵ شماره ۵۶ (۸صفحه۸ صفحه -از۲۵تا۳۲ از ۲۵ تا ۳۲)

* جستارجس تا ر: سرنگون، سرنگونسار، نگونسار، نگوسار - مجله گزارش میراث - مهر - دی۱۳۹۰ شماره‌های۴۷و۴۸شماره ‌های۴۷و۴۸ (۶صفحه۶ صفحه -از۵تا۱۰ از ۵ تا ۱۰)

* دربارهٔ نامه ابوالفضل خطیبی - مجله گزارش میراث - بهمن و اسفند۱۳۹۰شمارهاسفند ۱۳۹۰ شماره ۴۹ (۲صفحه۲ صفحه -از۵۰تا۵۱ از ۵۰ تا ۵۱)

* جستارجس تا ر: طرف بستن، طرف بربستن، طرف برداشتن - مجله گزارش میراث - بهمن و اسفند ۱۳۹۰شماره۴۹۱۳۹۰ شماره ۴۹ (۵صفحه۵ صفحه -از۴تا۸ از ۴ تا ۸)

* هیچ نهادی دلسوز قواعد زبان فارسی نیست (مصاحبه) - مجله گزارش میراث -تیر۱۳۹۱ تیر ۱۳۹۱ دوره دوم - ضمیمه شماره۲شماره ۲ (ص۸۵)

* یادداشت‌هایی دربارهٔ برنامه‌های رادیو و تلویزیون - مجله گزارش میراث - دوره دوم، سال ششم، شمارهٔشماره ٔ سوم و چهارم، مرداد ـ آبان‌ماهآبان ‌ماه ۱۳۹۱ (ص۱۲۰و۱۲۱) <ref>http://www.noormags.ir/view/fa/creator/38643/محمد_دبیر_سیاقی?pn=2</ref><ref>http://www.ensani.ir/fa/113602/profile.aspx</ref>

* ''دیوان منوچهری'' - اثر [[منوچهری]] دامغانی - به کوشش محمد دبیر سیاقی (۱۳۲۶) - چاپخانه پاکت‌چی

* ''تذکرةالملوک''، ترجمه مسعود رجب‌نیا، سازمانس از مان اداری [[حکومت صفوی]]، به کوشش محمد دبیرسیاقی (۱۳۳۲)، بی‌نا، چاپ دوم ۱۳۶۸ [[انتشارات امیرکبیر]]

* ''ترجمان القرآن''، اثر علی بن محمد [[جرجانی]]، فارسی عربی، به کوشش سید محمد دبیرسیاقی (۱۳۳۳)

* ''دیوان فرّخی'' - اثر حکیم [[فرخی سیستانی|فرخی سیس تا نی]]، به کوشش محمد دبیرسیاقی (۱۳۳۵)، شرکت نسبی حاج محمدحسین اقبال و شرکاء

* ''[[فرهنگ آنندراج]]'' در هفت جلد به کوشش محمد دبیرسیاقی، فرهنگ جامع فارسی (۱۳۳۵)، تجدید چاپ در سال (۱۳۶۳)

* ''زراتشت‌نامه'' اثر [[زرتشت بهرام پژدو]] شاعر قرنسده هفتم قمری، به کوشش محمد دبیرسیاقی (۱۳۳۶)، کتابخانه طهوری

* ''[[مجمع‌الفرس]]'' سُروری کاشانی، اثر محمدقاسم بن حاجی محمد کاشانی، کتاب فرهنگ لغت در سه جلد، به کوشش سیدمحمد دبیرسیاقی (۱۳۳۸)

* ''کلیات [[شاه داعی شیرازی|شاه داعی شیر از ی]]''، دو جلد، به کوشش سید محمد دبیرسیاقی (۱۳۳۹)

* ''سفرنامه خوزستانخوزس تا ن'' - اثر عبدالغفار نجم‌الملک ([[عبدالغفار نجم‌الدوله]]) - به کوشش محمد دبیرسیاقی (۱۳۴۱) - چاپخانه علمی

* ''دیوان دقیقی'' (دقیقی و اشعار او) - اثر محمدبن‌احمد [[دقیقی]] - گردآورنده محمد دبیرسیاقی (۱۳۴۲) - مؤسسه مطبوعاتی علمی<ref>http://dlib.ical.ir/faces/search/bibliographic/biblioFullView.jspx?_afPfm=-i8nemmv72</ref>

* ''مشتی از خروار یا نمونه نثرهای بجامانده فارسی'' - شرحی در شناساندن هر اثر و نویسندهٔ آن به انضمام شرح لغات و ترکیبات و فهارس نمونهٔ آثار قرنسده پنجم هجری در سه جلد شامل نمونه نثرهای قرنسده چهار و پنج و شش ه‍.ق نویسنده محمد دبیرسیاقی (۱۳۴۵)

* ''دستور زبان فارسی'' - (راهنمای آموزشی) - نویسنده محمد دبیرسیاقی (۱۳۴۵) چ‍اپ‍خ‍ان‍ه ع‍ل‍ی‌اک‍ب‍ر ع‍ل‍م‍ی - چاپ چهارم (۱۳۴۸) انتشارات زوار

* ''تاریخ ایران عباس اقبال آشتیانی''، با حواشی و تجدیدنظر و فهرست‌ها به کوشش محمد دبیرسیاقی (۱۳۴۶)

* ''گزیدهٔ تاریخ بیهقی'' - نوشته ابوالفضل محمدبن‌حسین بیهقی - به کوشش محمد دبیرسیاقی - (۱۳۴۸) - انتشارات کتاب‌های جیبی - چاپ چهارم ۱۳۶۳ [[انتشارات امیرکبیر]]

* ''کشف‌الابیات شاهنامه فردوسی'' جلد نخست (۱۳۴۸) و جلد دوم (۱۳۵۰) انتشارات [[انجمن آثار و مفاخر فرهنگی]] - (۱۳۷۸) نشر مدبر<ref>http://opac.nlai.ir/opac-prod/search/bibliographicAdvancedSearchProcess.do;jsessionid=EE9B5841F442F9267A2CE857BB706D9A</ref>

* فهرست الفبایی لغات فارسی با معادل عربی به ضمیمه (۱۳۵۴)

* ''گنج بازیافتهب از یافته'' - اثر محمد دبیرسیاقی - ج. ۱، شامل احوال و اشعار لبیبی، ابوشکور بلخی، دقیقی، ابوحنیفه اسکافی، غضائری رازی،ر از ی، ابوالطیب مصعبی - (۱۳۵۴) - نشر اشرفی

* ''مقالات دهخدا (۱)'') - (چرند پرند، مجمع‌الامثال دخو، هذیان‌های من و یاداشت‌های پراکنده) - نوشته علامه علی اکبر دهخدا - به کوشش محمد دبیرسیاقی - چاپ نخست (۱۳۵۸)

* ''خاطراتی از دهخدا و از زبان دهخدا'' (۱۳۵۹)

* شروع تألیف ''لغت‌نامهٔ فارسی'' حرف آ، دیوان دهخدا (۱۳۶۰)

* ''شاهنامه'' حکیم ابوالقاسم فردوسی به کوشش سیدمحمد دبیرسیاقی ۵ جلد - انتشارات علی اکبر علمی - چاپ سوم خرداد ۱۳۶۱

* ''مخلص‌اللغات'' اثر حسن خطیب کرمانی - به اهتمام محمد دبیرسیاقی و غلامحسین یوسفی - وزارت فرهنگ و آموزش عالی [[انتشارات علمی و فرهنگی]] چاپ نخست (۱۳۶۱)

* ''غیاث‌اللغات'' اثر غیاث الدین محمد رامپوری - فرهنگ غیاث اللغات و فرهنگ چراغ هدایت به کوشش منصور ثروت - تصحیح و تحقیق سید محمد دبیرسیاقی - (۱۳۶۲) چاپ نخست [[انتشارات امیرکبیر]]

* ''دیوان عنصری'' - اثر [[عنصری]] بلخی به‌کوشش محمد دبیرسیاقی (۱۳۶۳) - کتابخانه سنایی

* ''مقالات دهخدا (۲)'') چاپ نخست (چرند و پرند، مجمع‌الامثال دخو، هذیان‌های من، یادداشت‌های پراکنده) - نوشته علامه علی اکبر دهخدا - به کوشش محمد دبیرسیاقی (۱۳۶۴)

* ''لغت‌نامه فارسی'' (۱۳۶۵) - [[انتشارات دانشگاه تهران]]

* ''نمونه‌های نظم و نثر فارسی'' - با همکاری حسین بحرالعلومی و فرزام‌پور (۱۳۶۵)

* ''لغت‌نامه فارسی'' - بخش ا، آ، آیینه هوش - نویسنده سید محمد دبیرسیاقی -

* ''گزیده امثال و حکم'' - اثر علامه علی اکبر دهخدا - به کوشش سید محمد دبیرسیاقی - انتشارات تیراژه - چاپ چهارم بهار ۱۳۶۶

* ''دیوان دهخدا'' - به کوشش سید محمد دبیرسیاقی - انتشارات تیراژه - چاپ چهارم ۱۳۶۶ (با تجدید نظر) - چاپ ششم (۱۳۷۷) تیراژه

* ''داستانداس تا ن بهرام چوبینه'' - به کوشش سید محمد دبیرسیاقی - انتشارات مهتاب، سعدی و بوستان - چاپ نخست (۱۳۶۹)

* ''رگِ رگی از آبِ شیرین و آبِ شور'' - مجموعه اشعار محمد دبیرسیاقی - چاپ نخست (۱۳۶۹)

* ''سفرنامه ناصرخسرو قبادیانی مروزی'' - با حواشی و تعلیقات و فهارس اعلام تاریخی و جغرافیایی و لغات - به کوشش سید محمد دبیرسیاقی - انتشارات زوار - چاپ سوم زمستان ۱۳۶۹ - چاپ دهم (۱۳۸۹)

* ''مجموعهٔ مقالات عباس اقبال آشتیانی'' - گردآوری و تدوین - بخش نخست (۱۳۶۹) انتشارات دنیای کتاب - انتشارات انجمن آثار و مفاخر فرهنگی (۱۳۸۱) ۵ جلد

* ''ره‌آورد سفر'' - گزیده [[سفرنامه ناصرخسرو]] - تصحیح و توضیح سید محمد دبیرسیاقی - انتشارات سخن - چاپ نخست پاییز ۱۳۷۰

* ''زندگی‌نامه فردوسی و سرگذشت شاهنامه'' به انضمام داستانداس تا ن کک کوهزاد و بخشی از [[برزونامه]] - به کوشش سید محمد دبیرسیاقی - انتشارات علمی - چاپ نخست ۱۳۷۰

* ''داستان‌هایداس تا ن‌های چینی و داستان‌هایداس تا ن‌های امثال چینی'' - گردآوری و ترجمه جان خون‌نین و لئو بائوزین - به کوشش سید محمد دبیرسیاقی - انتشارات آرا - چاپ نخست پاییز (۱۳۷۱)

* ''گفتارهایگف تا رهای آموزنده و دلاویز'' (گزیده مقالات معاصران) - گردآورنده سید محمد دبیرسیاقی - شرکت [[انتشارات علمی و فرهنگی]] - چاپ نخست ۱۳۷۴

* ''معانی و بیان'' - تقریرات استاداس تا د [[بدیع الزمان فروزانفر]] - گردآورنده سید محمد دبیرسیاقی - چاپ نخست (۱۳۷۵)

* ''الادیان'' - در شرح ادیان و مذاهب جاهلی و اسلامی - نویسنده ابوالمعالی محمد الحسینی العلوی - به کوشش سید محمد دبیرسیاقی - تصحیح [[عباس اقبال آشتیانی]] و [[محمدتقی دانش‌پژوه]] - انتشارات روزنه - چاپ نخست بهار ۱۳۷۶شرکت [[انتشارات علمی و فرهنگی]]

* ''دیوان لغات الترک'' - ترجمه و تنظیم و ترتیب الفبایی سید محمد دبیرسیاقی - انتشارات [[پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی]] - تهران - چاپ نخست ۱۳۷۵<ref>http://s9.picofile.com/file/8302537000/دیوان_لغات_الترک_دبیرسیاقی.pdf.html</ref>

* ''پنجاه لطیفه از [[عبید زاکانی]] قزوینی'' - به ضمیمه گلچینی از سروده‌های دبیرسیاقی (۱۳۷۷)

* ''پادشاهی خسروپرویز'' - داستان‌هایداس تا ن‌های نامورنامه باستانباس تا ن (۲۵) - (۱۳۷۹) - [[نشر قطره]]

* ''ره‌آورد حکمت'' - دوره دو جلدی - شرح مسافرت‌ها و سفرنامه‌های میرزا علی اصغر خان حکمت شیرازیشیر از ی (بخش نخست) - به کوشش سید محمد دبیرسیاقی - انتشارات [[انجمن آثار و مفاخر فرهنگی]] - چاپ نخست (۱۳۷۹)

* ''گلچینی از دیوان ناجی قزوینی'' - اثر باقر[[ناجی قزوینی]] (قرنسده ۱۳) - به کوشش محمد دبیرسیاقی - (۱۳۷۹) نشر حدیث امروز

* ''کتابچهٔ سرشماری شهر [[قزوین]] بر مبنای تعلیمات نوین'' - جلد اول دوره ۱۲۸۱ تا ۱۳۲۰ - نویسندگان محمد دبیرسیاقی و ابراهیم صفاری (۱۳۸۰) - نشر حدیث امروز

* ''تاریخچه فرهنگ و مدارس سرزمین قزوین بر مبنای تعلیمات نوین'' - جلد اول:دوره ۱۲۸۱ تا ۱۳۲۰ - (۱۳۸۰) - نشر حدیث امروز

* ''سیر تاریخی بنای شهر قزوین'' (از آغاز تا سال ۱۳۲۰ هجری (خورشیدی) با فهرست و نقشه‌ها و تصاویر) - تألیف محمد دبیرسیاقی (۱۳۸۱) -سازمان س از مان میراث فرهنگی کشور (پژوهشگاه)، اداره کل میراث فرهنگی استاناس تا ن قزوین

* ''ره‌آغاز حکمت'' - دو جلد - یادداشت‌ها و شرح زندگانی [[علی‌اصغر حکمت]] (۱۳۸۳) انتشارات خجسته

* ''تقریرات استاداس تا د بدیع‌الزمان فروزانفر'' در شعبه زبان و ادبیات فارسی دانشکده ادبیات دانشگاه تهران (۱۳۲۰تا۱۳۲۰ تا ۱۳۲۲ (خورشیدی) دربارهٔ تاریخ ادبیات ایران - ۱۳۸۵ انتشارات خجسته<ref>سایت صداو سیمای مرکز قزوین [http://qazvin.irib.ir/index.php?option=com_content&view=article&id=2380:----&catid=102:1389-05-13-04-56-29 محمد دبیر سیاقی]</ref><ref>سایت صبح قزوین [http://sobheqazvin.ir/public/todaynews-15522.aspx مشاهیر قزوین|محمد دبیر سیاقی]</ref><ref>سایت خانهٔ کتاب [http://www.ketab.org.ir/BookList.aspx?Type=Authorid&Code=34249 فهرست کتاب‌های محمد دبیر سیاقی]</ref><ref>سیدمحمد دبیرسیاقی [http://mafakher.net/archives/2223/ زندگی‌نامۀ مفاخر،انجمن آثار و مفاخر فرهنگی]</ref><ref>{http://www.drdabirsiaghi.com/fa/News/List/آثار-دکتر-دبیرسیاقی</ref><ref>{{یادکرد وب|نویسنده = |نشانی = |عنوان = | ناشر = |تاریخ = |تاریخ بازدید = ۱۵ اکتبر ۲۰۱۷}}https://icps.ut.ac.ir/moalefan/siaghi.html</ref><ref>https://www.cgie.org.ir/fa/article/155963/حکمت--محمد-دبیرسیاقی</ref><ref>{http://www.iranfarhang.com/BooksByGenerator.aspx?Generator=1349</ref>

* ''کلمات قصار و ابیات آبدار'' - تألیف حبیب‌اله قاجار - با مقدمه و اهتمام سید محمد دبیرسیاقی - چاپ نخست ۱۳۸۸ انتشارات حدیث امروز

* ''[[سبدی پر میوه، انبانی پر دانه و طبقی پر صیفی]]'' نوشته محمد دبیرسیاقی (۱۳۸۸) و (۱۳۹۰)

* ''[[آغوشی پر ریحان، دامنی پر گل]]'' - اثر محمد دبیرسیاقی (۱۳۹۰)