فلز سنگین: تفاوت میان نسخه‌ها

محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۱:
'''فلز سنگین''' {{انگلیسی|Heavy metal}} اصطلاحی در [[شیمی]] است که به فلزها یا شبه‌فلزهای دارای اثرات زیست محیطیزیست‌محیطی اشاره دارد. خاستگاه این واژه، از خطرناکی و آسیب‌زایی فلزهای سنگین در [[محیط زیست]] برآمده است و منظور از آن بیشتر [[سرب]]، [[جیوه]] و [[کادمیوم]] بوده استبوده‌است (به دلیل چگالی بیشتر آن‌ها نسبت به آهن)؛ با این‌حال، امروزه همه فلزها و شبه‌فلزهای آسیب‌رسان و سمی (فارغ از مقدار [[چگالی]]) نظیر [[آرسنیک]] را در بر می‌گیرد.
 
معیارهای مورد استفاده جهت تعریف فلزات سنگین عبارتند از چگالی، [[وزن اتمی]]، [[عدد اتمی]] و جایگاه عنصر در جدول تناوبی. در حال حاضر هیچ معیاری که مورد پذیرش عموم باشد جهت تعریف فلزات سنگین وجود ندارد.
 
== بیماری‌های ناشی از فلزهای سنگین ==
فلزات سنگین به گروهی از فلزات سنگین اطلاق می‌گردد که دارای وزن مخصوص بیش از ۶ گرم بر مترمکعب یا [[جرم اتمی]] بیشتر از ۵۰ می‌باشند.<ref>{{پک|یوسفی نژاد|منصوری|رمضانی|۱۳۹۶|ف = میزان فلزات سنگین در تنباکو و آب قلیان|کد زبان = fa|ص=۴}}</ref> فلزات سنگین تجزیه نمی‌شوند و به تدریج در بدن تجمع می‌یابند. در بافت‌های چربی، عضلات، استخوان‌ها و مفاصل انسان رسوب نموده و انباشته می‌گردند.<ref>{{پک|یوسفی نژاد|منصوری|رمضانی|۱۳۹۶|ف = میزان فلزات سنگین در تنباکو و آب قلیان|کد زبان = fa|ص=۴}}</ref> ضعف عمومی در عصلات، کاهش اشتها، تهوع، التهاب غشاهای مخاظی چشم، بینی و حنجره و همچنین ضایعات پوستی مشکلات باروری، اختلالات روانی و عصبی و بیماری‌های قلبی از عوارض مواجهه با [[آرسنیک]] است.<ref>{{پک|یوسفی نژاد|منصوری|رمضانی|۱۳۹۶|ف = میزان فلزات سنگین در تنباکو و آب قلیان|کد زبان = fa|ص=۴}}</ref> سرطان پوست در اثر مواجهه مزمن با آرسنیک نیز تأیید شده‌است. افزایش خطر ابتلا به سرطان ریه نیز از اثرات استنشاق [[کادمیم]] می‌باشد. از عوارض نامطلوب تمرکز بیش از حد کادمیم در بدن می‌توان به بروز نارحتی‌هایی همچون خستگی، [[برونشیت]]، تخریب کلیه، افزایش فشار خون و [[تصلب شرایین]]، اسهال، شکستگی استخوان، ناباروری، آسیب به سیستم عصبی مرکزی، آسیب به سیستم ایمنی، ناهنجاری‌های روانی و آسیب احتمالی به DNA و سرطان اشاره کرد.<ref>{{پک|یوسفی نژاد|منصوری|رمضانی|۱۳۹۶|ف = میزان فلزات سنگین در تنباکو و آب قلیان|کد زبان = fa|ص=۴}}</ref>
 
[[سرب]] باعث آسیب جدی مغزی مثل عقب‌ماندگی ذهنی، اختلالات رفتاری، مشکلات حافظه و تغییرات خلقی می‌شود. مهمترین اثر سرب اختلال در نمو عصبی کودکان می‌باشد. از دیگر عوارض سرب می‌توان به اختلال بیوسنتز هموگلوبین و کم‌خونی، سقط جنین و نارسی نوزاد اشاره کرد، همچنین در افراد بزرگسال نیز می‌تواند فشار خون را افزایش دهد.<ref>{{پک|یوسفی نژاد|منصوری|رمضانی|۱۳۹۶|ف = میزان فلزات سنگین در تنباکو و آب قلیان|کد زبان = fa|ص=۴}}</ref>
 
[[روی]] در بدن انسان، در غلظت بالا، در پروستات، استخوان، عضله و کبد گزارش شده است. بعضی از عوارض نامطلوب آن عبارتند از مسمومیت، تب، تهوع، استفراغ و اسهال متعاقب مصرف نوشیدنی‌های اسیدی یا غذاهایی که در ظروف [[گالوانیزه]] تهیه و نگهداری می‌شوند. <ref>{{پک|یوسفی نژاد|منصوری|رمضانی|۱۳۹۶|ف = میزان فلزات سنگین در تنباکو و آب قلیان|کد زبان = fa|ص=۴}}</ref>
 
فلزهای سنگین به‌شدت سمی هستند و از طریق عوامل [[مردم‌زاد]] وارد محیط زیست می‌شوند.
 
سطر ۱۲ ⟵ ۱۸:
! عنصر !! اثرات حاد !! اثرات مزمن !! نوع مسمومیت
|-
| کادمیوم || [[التهاب ریه]] ||[[سرطان ریه]]{{سخ}}[[نرم‌استخوانی]]{{سخ}}[[پروتئینوری]]{{سخ}}احتمال آسیب شدید کلیه|| [[مسمومیت کادمیوم]]&nbsp;
|-
| جیوه || [[اسهال]]{{سخ}}[[تب]]{{سخ}}[[استفراغ]] ||[[استوماتیت]] (التهاب دهان{{سخ}}[[تهوع]]{{سخ}}[[سندروم نفروتیک]] [[Parageusia]]{{سخ}}[[لرزش]] || [[مسمومیت جیوه]]
سطر ۲۹ ⟵ ۳۵:
* [[فلز واسطه]]
 
== منابعیادکرد ==
{{پانویس}}
 
== منابع ==
* {{یادکرد ژورنال | نام خانوادگی۱ =یوسفی نژاد | نام۱ =وحید | نام خانوادگی۲ =منصوری | نام۲ =برهان | نام خانوادگی۳ =رمضانی | نام۳ =زانا | نشانی=http://sjku.muk.ac.ir/article-1-3760-fa.html | عنوان=بررسی میزان فلزات سنگین در تنباکو و آب قلیان‌های مورد استفاده در قهوه‌خانه‌های شهر سنندج در سال ۱۳۹۶ | ژورنال=مجله علمی دانشگاه علوم پزشکی کردستان |دوره = ۲۲ | شماره= ۶ | سال=۱۳۹۶ | صفحات=۱۰۶–۹۶ |پیوند بایگانی = | تاریخ بایگانی = | پیوند مرده = |کد زبان = fa}}
* {{یادکرد ویکی|عنوان = Heavy metal (chemistry)|پیوند = https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Heavy_metal_(chemistry)&oldid=621900375|زبان = انگلیسی| بازیابی = ۱۹ اوت ۲۰۱۴}}
{{داده‌های کتابخانه‌ای}}