بدا: تفاوت میان نسخه‌ها

محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
برچسب‌ها: ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه
بدون خلاصۀ ویرایش
برچسب‌ها: ویرایشگر دیداری ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه
خط ۳:
 
== معنای لغوی و اصطلاحی ==
بداء در لغت به معنای ظاهر شدندن است<ref>المصباح، ج۱-۲، ص۴۰، «بدا».</ref> و در اصطلاح به معنای آشکار شدن امری از ناحیه خداوند برخلاف آنچه مورد انتظار بوده‌است، که در واقع محو اولی و اثبات دومی است و خدا به هر دو حادثه آگاه است.<ref>المیزان، ج۱۱، ص۳۸۱.</ref> علمای شیعه تأکید نموده‌اند بداء دربارهٔ [[خدا]] به معنای دگرگون شدن اراده او نیست، بلکه این لفظ همانند غضب و رضا در حق خدا استعمال مجازی دارد.<ref>تصحیح اعتقادات الامامیه، ص۶۷.</ref>
 
== چالش ==
خط ۲۴:
 
== انکار بداء ==
با وجود این‌که مسئله بداء در کتب روایی شیعه و سنی ذکر شده‌است، برخی از علمای شیعه و سنی آن‌را مستلزمنیازمند نسبت دادن جهل به خداوند دانسته‌اند و آن‌را انکار یا تأویل نموده‌اند.
 
با وجود این‌که به مسئله بداء در کتب [[صحاح]] اهل سنت تصریح شده‌است<ref>صحیح البخاری، ج۴، ص۱۷۶؛ ج۷، ص۹۶.</ref> و برخی مفسران اهل سنت روایاتی در این زمینه نقل کرده‌اند<ref>تفسیر ابن‌کثیر، ج۲، ص۵۳۸ـ۵۳۹.</ref> برخی از علمای اهل سنت بداء را ملازمهمسان با جهل خدا دانسته‌اند<ref>التفسیر الکبیر، ج۱۹، ص۶۶.</ref> و آن‌را رد کرده‌اند.
 
همچنین با وجود این‌که حدود ۷۰ روایت در منابع شیعی در مورد بداء نقل شده‌است، مثلاً در کتاب [[کافی]] -معتبرترین کتاب روایی نزد شیعه- باب جداگانه‌ای با ۱۶ روایت در این زمینه وجود دارد، تصور تلازمباید پذیری بداء با جهل و نقصان علم خدا موجب شده تا برخی عالمان شیعه از به کار بردن بداء در مورد خداوند کراهت داشته باشند، و حتی آن را انکار کنند<ref>تلخیص المحصل، ص۴۲۱ـ۴۲۲.</ref> یا اینکه بداء را تأویل برده، آن را به معنای اِبداء (اظهار) بدانند.<ref>المسائل العکبریه، ص۹۹ـ۱۰۰.</ref>
 
برخی از اهل سنت هم بداء را ویژه شیعه دانسته‌اند، و آن‌را رد نموده‌اند. این در حالی است که شیعیان هم مانند اهل سنت، بداء به این معنا که برای خدا علم جدیدی حاصل شود که خدا پیشتر به آن جاهل بوده را نمی‌پذیرند و خود آن‌را کفر می‌دانند.<ref>علامه طباطبایی، ترجمه المیزان، ج ۱۱، ص ۵۲۲ و ۵۲۳.</ref>
خط ۳۶:
این، در حالی است که در عمل، همه فِرَق مسلمان، دست به دعا برمی دارند و نه تنها نیازهای خویش، بلکه تغییر سرنوشت خود را از خدا می‌خواهند، و این، چیزی جز اعتقاد عملی به مفهوم «بَدا» نیست؛ چرا که جز با اعتقاد به امکان تغییر وضعیّت موجود (یعنی همان «بَدا»)، نمی‌توان آن را از خدا، درخواست کرد.}}
 
== تبیینجااندازی مسئله بداء ==
علمای اسلامی در تبیین مسئله بداء و بیان عدم تلازم آن با نسبت جهل به خداوند، چنین گفته‌اند که گرچه طبق تعالیم قرآنی، علم خداوند از هر جهت مطلق نامحدود است و «اِنَّ اللّهَ بِکُلِّ شَیء عَلیم» (عنکبوت:۶۲)، و خداوند بر همه حوادث از ازل تا ابد آگاه است؛ سرنوشت انسان‌ها و حوادث و وقایعی که برای آن‌ها پدید می‌آید بر اثر عوامل و شرایط ویژه‌ای همانند اختیار افراد و گروههای انسانی رقم می‌خورد. اولی را قضای حتمی می‌نامند که در [[لوح محفوظ]] ذخیره شده‌است، و دومی را قضای غیرحتمی یا قدر می‌نامند که در [[لوح محو و اثبات]] ذخیره شده‌است، و طبق آیه قرآن «یَمحوا اللّهُ ما یَشاءُ و یُثبِتُ و عِندَهُ اُمُّ الکِتاب» (رعد:۳۹) که بخش نخست آیه اشاره به قضای غیر حتمی دارد و قسمت دوم مربوط به قضای حتمی است.<ref>المیزان، ج۱۱، ص۳۸۰.</ref> نظیر این معنا را در آیه «قَضی اَجَلاً واَجَلٌ مُسَمًی عِندَهُ» (انعام:۶) می‌توان یافت.<ref>المیزان، ج۷، ص۸ـ۱۰.</ref>
 
برگرفته از «https://fa.wikipedia.org/wiki/بدا»