سازهای زهی: تفاوت میان نسخهها
محتوای حذفشده محتوای افزودهشده
ربات: جایگزینی Hasht-Behesht_Palace_santur.jpg با Painting_santur.jpg |
خورشیدتابان (بحث | مشارکتها) دسته بندی و تعریف اضافه شد |
||
خط ۷:
در قدیم به آلات موسیقی سیمی و زهی '''ذوات الاوتار''' میگفتهاند. ذوات الاوتار دو نوع بوده یکی آن که مثل [[چنگ]] و [[قانون (ساز)|قانون]] و [[سنتور]] برای هر صدایی یکی سیم روی ساز بسته میشده و در روی آن رشتهها انگشت نمیگذاردهاند. نوع دوم آنهایی است که روی رشتهها که هر یک را '''وتر''' مینامیدند، انگشتهای دست چپ تکیه میکرده، مانند [[عود]]، [[رباب]]، [[تنبور]]. به اصطلاح دیگر آنهایی که نغمهٔ آنها از مطلقات حاصل شود و نوع دیگر آنهایی که نعمهٔ به [[مطلق]] و [[گرفت (موسیقی)|گرفت]] ایجاد گردد.<ref>{{پک|وجدانی|۱۳۷۶|ف=فرهنگ موسیقی ایران |ص=۳۰۶}}</ref>
در برخي از سازهای زهی، شكم دو قسمتي است ([[تار]] و [[کمانچه|كمانچه]] و...) و گاه بر روي يك يا هر دو قسمت آن پوست كشيده شده كه غالباً از شكمبه گوسفند تهيه مي شود. برخي از اين سازهای زهی با انگشت و برخي با [[زخمه|مضراب]] نواخته مي شود. شكل مضراب در سازهای زهی متفاوت است، گاه فلزي و گاه از جنس شاخ يا پلاستيك و بالاخره بعضي اوقات از پر مرغ است.
سازهای زهی به دو دستهٔ زخمهای و مرکب تقسیم میشوند.
[[سازهای زخمهای|سازهای زهی زخمه]]<nowiki/>ای دستهای از زهصداها هستند که در آنها با زخمه زدن با انگشت یا مضراب بر عامل مرتعششونده صدا تولید میشود.
[[سازهای زهی مرکب]] خانوادهای از زهصداها است با محملی برای زهها و تشدیدکنندهای که جزء جداییناپذیر ساز است.
سازهای زهی زخمهای با روشی نواخته میشوند که در آن با زخمه زدن با انگشت یا مضراب بر عامل مرتعششونده صدا تولید میشود. بیشتر سازهای زهی زخمهای از خانواده بربطها هستند ازجمله گیتار، گیتار بیس، بالالایکا، بانجو، و ماندولین. علاوه بر سازهای زهی زخمهای، گاه در سازهای کمانهای نیز به جای کمانه کشیدن، سیمها با انگشت سبابه کشیده میشوند که به این روش، اجرای زخمهای pizzicato یا plucked گفته میشود.
در سازهای زهی نوعی اجرای زخمهای وجود دارد که در آن از ناخن استفاده میشود زخمهای ناخنی finger nail pizzicato نامیده میشود. نوعی اجرای زخمهای این نوع سازهای زهی که در آن زه با شدت به طرف بالا کشیده میشود و در بازگشت به دستهٔ ساز برخورد میکند زخمهای شلاقی snap pizzicato یا Bartók pizzicato نام دارد. نوعی از اجرای زخمهای نیز وجود دارد که با یکی از انگشتان دست چپ نواخته میشود و زخمهای دست چپ نام دارد. سُرِش زخمهای نوعی اجرای زخمهای است که در آن همزمان با زخمه دست راست، دست چپ با حرکت بر دسته ساز به بالا و پایین سرانیده میشود.
سازهای زهی زخمهای با روشی نواخته میشوند که در آن با زخمه زدن با انگشت یا مضراب بر عامل مرتعششونده صدا تولید میشود. بیشتر سازهای زهی زخمهای از خانواده بربطها هستند ازجمله گیتار، گیتار بیس، سیتار، بالالایکا، بانجو، و ماندولین. علاوه بر سازهای زهی زخمهای، گاه در سازهای کمانهای نیز به جای کمانه کشیدن، سیمها با انگشت سبابه کشیده میشوند که به این روش، اجرای زخمهای pizzicato یا plucked گفته میشود.
در سازهای زهی نوعی اجرای زخمهای وجود دارد که در آن از ناخن استفاده میشود زخمهای ناخنی finger nail pizzicato نامیده میشود. نوعی اجرای زخمهای این نوع سازهای زهی که در آن زه با شدت به طرف بالا کشیده میشود و در بازگشت به دستهٔ ساز برخورد میکند زخمهای شلاقی snap pizzicato یا Bartók pizzicato نام دارد. نوعی از اجرای زخمهای نیز وجود دارد که با یکی از انگشتان دست چپ نواخته میشود و زخمهای دست چپ نام دارد. سُرِش زخمهای نوعی اجرای زخمهای است که در آن همزمان با زخمه دست راست، دست چپ با حرکت بر دسته ساز به بالا و پایین سرانیده میشود.
== دستهبندی ازنظر ساخت ==
|